Het kostenbesparende effect van concentratie en spreiding van acute zorg is beperkt. Tezelfdertijd kan het de verhouding tussen de ziekenhuizen in potentie volledig ontwrichten. Dat valt af te leiden uit een tweetal studies in opdracht van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ).
Het directe kostenvoordeel van de sluiting van SEH’s is minder dan 0,5 procent van de totale kosten van de ziekenhuiszorg, zo becijfert IPSE-Studies van de Tu-delft. “ Een andere studie van Twynstra Gudde stelt: het effect van concentratie en spreiding van acute zorg op kostenbesparing moet niet worden overschat en hangt ook samen met de wijze van bekostiging”.
De beperkte kostenvoordelen hebben volgens Tu-Delft onder meer te maken met bijkomende kosten voor ziekenhuizen en vervoerskosten voor patiënten. Twynstra Gudde merkt op dat niet meer dan vijf procent van de acute zorg complex is. Concentratie van spoedeisende hulp om de kwaliteit en doelmatigheid van complexe zorg te verhogen, gaat zodoende maar op voor een klein deel van de acute zorg.
Daarnaast hebben ziekenhuizen volgens Twynstra Gudde al veel gedaan om de doelmatigheid van acute zorg te verhogen. Op veel plaatsen wordt al samengewerkt met huisartsenposten om ervoor te zorgen dat een patiënt op de juiste plaats en tegen zo laag mogelijke kosten wordt behandeld.
Bedrijfseconomische betekenis
Tegenover de beperkte winst op macroniveau staan grote gevolgen voor individuele ziekenhuizen. De SEH is namelijk van grote bedrijfseconomische betekenis voor een ziekenhuis. Zo’n 16 procent van het totale aantal DBC’s van een ziekenhuis is gerelateerd aan een SEH-bezoek, becijfert Twynstra Gudde. Die bezoeken en het vervolgtraject betreffen ongeveer 40 procent van de economische waarde van alle DBC’s van een ziekenhuis.
Regioplan
De discussie over concentratie en spreiding heeft recentelijk een flinke impuls gekregen door het optreden van de zorgverzekeraars. In heel Nederland ontwikkelen ze momenteel plannen voor de herinrichting van de acute zorg. Deze week lekten de plannen voor de regio Zuid-West uit. Van de negen betrokken ziekenhuizen dreigen er drie hun SEH te moeten inleveren. Daarnaast krijgen zes een lichtere IC.
Geen blauwdruk
Twynstra Gudde waarschuwt voor een blauwdruk-benadering van het onderwerp. “De discussie over concentratie en spreiding van acute zorg is niet gebaat bij blauwdrukken die uniform over het land worden uitgerold”, stelt Twynstra Gudde. “Er is een wezenlijk verschil tussen en binnen regio’s, waarbij door regionaal overleg en samenwerking kan worden gezocht naar een optimale oplossing.”
Concurrentiespeelveld
Daarnaast wijst Twynstra Gudde de zorgverzekeraars er op dat hun optreden verder reikt dan een optimale inrichting van de spoedeisende en acute zorg. De verzekeraars hebben in het regeerakkoord de regierol gekregen bij de herinrichting van de acute zorg. “De herinrichting van de acute zorg raakt aan het bredere zorgaanbod en daarmee aan het profiel van ziekenhuizen”, stelt Twynstra Gudde. “En is daarmee van invloed op het niet-acute deel van het zorgaanbod waarop ziekenhuizen juist met elkaar moeten concurreren, daartoe mede uitgedaagd door diezelfde zorgverzekeraars. Ofwel, de regierol van de verzekeraars bij de acute zorg beïnvloedt het concurrentiespeelveld van de ziekenhuizen in de niet-acute zorg.”
