Niet alleen de prijzen van energie (+43,8 procent) rijzen de pan uit, ziekenhuizen zijn dit jaar ook fors meer geld kwijt aan diensten en producten. Zo zijn de kosten voor bijvoorbeeld kantoorspullen (+8,5 procent), vervoer (+7,6 procent) en voeding (+7,4 procent) veel hoger dan in 2021, zo blijkt uit de studie. Er deden 68 ziekenhuizen aan het onderzoek mee, zo’n twee derde van het totale aantal. De prijsstijgingen hebben onder meer te maken met de oorlog in Oekraïne, die ervoor zorgt dat er minder aanvoer is van energie en grondstoffen vanuit onder meer Rusland.
Lees ook op Zorgvisie: Zorginstelling staat te springen om verduurzaming door hoge energieprijs
Gat van miljoenen
Al met al hebben ziekenhuizen dit jaar gemiddeld 5,8 procent meer inkoopkosten, terwijl ze volgens lopende afspraken met zorgverzekeraars slechts 1,83 procent gecompenseerd krijgen voor prijsstijgingen. Hierdoor dreigt dit jaar een ‘gat’ van bijna 300 miljoen euro, zo berekenden Intrakoop en de NVZ. Dat bedrag moeten de ziekenhuizen zelf ophoesten. Daarnaast wijzen de onderzoekers erop dat later dit jaar diverse contracten met leveranciers aflopen, en dat het niet is uitgesloten dat er nieuwe prijsverhogingen worden doorgevoerd. Ook is de verwachting dat de kosten na 2022 nog verder oplopen.
Zoeken naar compensatie
Ruud Plu, bestuurder/directeur van Intrakoop, voorziet zware tijden voor zijn leden. “Ziekenhuizen verliezen door de kostenstijgingen bijna alle ruimte die er nog is voor noodzakelijke investeringen in bijvoorbeeld ICT en duurzaamheid. Hierdoor wordt het voor hen moeilijk om toekomstbestendig te zijn en te blijven.” Hij zegt dat de marges bij de meeste ziekenhuizen bijzonder klein zijn. “Het is belangrijk dat overheid, zorgverzekeraars en ziekenhuizen samen onderzoeken hoe de zorg kan worden gecompenseerd zonder dat er bezuinigd hoeft te worden op de kwaliteit of het aanbod.”
Investeringen in gedrang
De NVZ maakt zich zorgen over de situatie, laat een woordvoerder weten. Bij de ziekenhuiskoepel leeft ook de vrees dat investeringen op het gebied van personeel, gegevensuitwisseling, duurzaamheid en ICT in het gedrang komen. Op meerdere ’tafels’ is overleg gaande over de verwachte tekorten, maar op de uitkomst ervan kan de NVZ niet vooruitlopen.
VWS reageert koel
Prijsstijgingen van energie en bepaalde voedingsproducten is iets waar de hele samenleving mee te maken heeft, reageert het ministerie van VWS. “Net als in andere sectoren werkt dat ook door in de zorg. Goed om te horen dat de NVZ aangeeft dat er op meerdere tafels overleg gaande is”. De belangrijkste kostenpost in de zorg is volgens het departement overigens die van de arbeidskosten.
Winst
Het ministerie wijst intussen op een bericht van zes weken geleden van Intrakoop waarin werd gemeld dat vrijwel alle ziekenhuizen in 2021 winst maakten en ook ruimte zagen om te investeren. De nieuwe prijsstijgingen nopen de sector volgens een woordvoerder zich te beperken tot wat echt nodig is, een discussie die al langer gaande is. “VWS is met alle partijen in gesprek om in een Integraal zorgakkoord afspraken te maken om de houdbaarheid van de zorg te vergroten”, aldus de zegsman.
Reactie ZN
Zorgverzekeraars Nederland (ZN) houdt zich in een reactie vooralsnog op de vlakte. “De komende tijd krijgt iedereen, en dus ook de zorgsector, te maken met hogere prijzen. We zullen ons daarom gezamenlijk moeten inspannen om de premies zo laag mogelijk te houden en tegelijkertijd zorgaanbieders financieel gezond. We betalen de zorg tenslotte voor elkaar, met elkaar.”
Inkoopkosten
Vorig jaar hadden (algemene) ziekenhuizen in Nederland 8,4 miljard euro aan inkoopkosten voor diensten en goederen. Veruit het grootste deel had betrekking op de directe patiëntenzorg, zoals medicijnen met 4,8 miljard euro, gevolgd door algemene kosten en kosten voor het inhuren van zzp’ers en flexibel personeel. (ANP)
