Checkmate
Marktmacht van ziekenhuizen speelt een belangrijke rol bij de prijsvorming van ziekenhuiszorg. Ziekenhuizen die belangrijk zijn voor een verzekeraar kunnen meer geld vragen.
Dit blijkt uit een working paper over de prijsvorming van ziekenhuiszorg dat de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Autoriteit Consument & Markt (ACM) gezamenlijk hebben gepubliceerd. Hierin worden moderne indicatoren voor concurrentie tussen ziekenhuizen onderzocht.
De bedragen die zorgverzekeraars aan ziekenhuizen betalen, lopen uiteen – ook als er rekening gehouden wordt met de verschillen in de geleverde behandelingen, de complexiteit van de zorgvraag en het aantal patiënten, aldus de ACM. De onderzoekers tonen aan dat marktmacht van ziekenhuizen een rol speelt: ziekenhuizen die belangrijk zijn voor een verzekeraar kunnen meer geld vragen. Ook ziekenhuizen die belangrijk zijn voor patiënten komen relatief gunstig uit de onderhandelingen met de zorgverzekeraar.
Op basis van declaratiegegevens en contracten, is onderzocht of een viertal indicatoren de prijzen kunnen voorspellen. De uitkomst hiervan is dat de moderne indicatoren WTP en LOCI de prijzen beter voorspellen dan marktaandelen. De marktaandelen zijn berekend met een marktafbakening op basis van de zogeheten Elzinga-Hogarty-test en op basis van patiëntstromen. Dit zijn twee meer traditionele indicatoren in het fusietoezicht en die zijn volgens het onderzoek minder geschikt voor het verklaren van prijzen.
Verschillen tussen de modellen
De indicatoren WTP (willingness-to pay) en LOCI (Logit Competition Index) zijn opgesteld op basis van inzichten uit de theoretisch-economische literatuur over hoe verzekeraars onderhandelen met ziekenhuizen en over de voorkeuren van patiënten voor ziekenhuizen waar ze uit kunnen kiezen. De traditionele indicatoren missen deze onderbouwing. Een ander voordeel van WTP en LOCI is dat er geen geografische marktafbakening nodig is voor de berekening van de indicator. Om praktijkervaring op te doen met de moderne indicatoren, gaat de ACM deze gebruiken in het toezicht, in combinatie met andere, bestaande onderzoeksmethoden.
