Het bedrag dat Nederlandse ziekenhuizen kwijt zijn aan schadeclaims is de laatste jaren fors toegenomen. In 2007 bedroeg de totale schadelast zo’n 9,4 miljoen euro. In 2016 was de schadelast vervijfvoudigd tot 43,2 miljoen euro.
Dat blijkt uit onderzoek van gezondheidsrechtsjurist Désirée Klemann van het Maastricht UMC+, dat dinsdag in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) is gepubliceerd.
Klemann onderzocht alle schadeclaims in de reguliere ziekenhuiszorg die tussen begin 2007 en eind 2016 zijn ingediend bij schadelastverzekeraars Centramed en MediRisk. In totaal ging het in deze periode om 15.115 ingediende schadeclaims. Tot 2013 steeg het aantal ingediende schadeclaims jaarlijks, waarna het aantal stabiliseerde. In 2016 werden 4,5 procent meer claims ingediend dan in 2007.
De totale schadelast bedroeg in totaal ruim 229 miljoen euro en liet een duidelijke stijging gedurende de gehele onderzoeksperiode. Ook wat betreft de schadelast per claim was sprake van een jaarlijkse toename. De gemiddelde schadelast per claim bedroeg in 2007 7.170 euro en in 2016 24.260 euro. Het hoogste bedrag dat in een zaak werd uitgekeerd was ruim 1,6 miljoen euro, in 2015.
Media-aandacht
Opvallend is volgens Klemann de forse toename van het aantal ingediende schadeclaims in 2013, met zo’n 12 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Als verklaring noemt de onderzoeker de groeiende media-aandacht voor fouten in de gezondheidszorg, mede door het tv-programma Medische missers en het NIVEL-rapport ‘Monitor zorggerelateerde schade 2011/2012’. Ook de aandacht voor de toepassing van gebrekkige medische hulpmiddelen, zoals de PIP-borstprothesen en de metaal-op-metaal heupprothesen, heeft mogelijk bijgedragen aan de toename.
Wat ook opvalt is de forse toename van de schadelast in 2012, namelijk 89 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Centramed en MediRisk hebben in 2012 extra teams ingezet om lang voortslepende dossiers versneld af te handelen. Mogelijk brengt de aard van de langslepende schadeclaims een hogere schadelast met zich mee, aldus de onderzoeker. Ook de gemiddelde schadelast per dossier nam vanaf 2012 fors toe, grotendeels veroorzaakt door enkele dossiers waarin een uitzonderlijke hoge schadevergoeding werd toegekend.
Algemeen ziekenhuis
De meeste schadeclaims, 94,7 procent van het totaal, werden ingediend tegen een algemeen ziekenhuis. Zo’n 4 procent werd ingediend tegen een umc en 1,4 procent tegen een categoraal ziekenhuis. Niet alle claims tegen umc’s verliepen via Centramed of MediRisk, waardoor het werkelijke percentage anders kan zijn. Van alle ingediende schadeclaims had zo’n 65 procent betrekking op snijdende specialisten. Van de totale schadelast werd ruim de helft uitgekeerd aan de patiënt, 34 procent werd besteed aan buitengerechtelijke kosten en 13,9 procent aan overige kosten.
Bewustwording en kennis van de schadeclaims onder de medische beroepsgroep zijn volgens Klemann een eerste stap ter preventie van claims, reductie van schadelast en verbetering van de kwaliteit van zorg. Gedetailleerde informatie over schadeclaims per medisch specialisme kan bijdragen aan het voorkomen van calamiteiten, denkt de onderzoeker.
Eigen risico
Uit het eerder deze maand verschenen jaarverslag van Centramed bleek al een toename van de gemiddelde schadelast van zorgaanbieders. De verzekeraar wijt één en ander aan een terugtredende overheid, een versoberend sociaal stelsel en de ontwikkeling in de wet- en regelgeving. Hogere eigen risico’s bij ziektekosten, minder subsidie of andere financiële hulp zorgen ervoor dat er meer schade wordt geclaimd. De laatste jaren is er bovendien een sterke toename van het aantal zzp‘ers. Deze zelfstandigen zijn veelal minder goed verzekerd dan werknemers in loondienst. Uitval voor werk leidt, anders dan bij werknemers, onmiddellijk tot schade. Hierdoor daalt de drempel om een claim in te dienen, aldus Centramed.
In 2016 telde Nederland 79 ziekenhuisorganisaties, waaronder 8 universitaire medische centra. Van deze ziekenhuizen was in 2016 95 procent verzekerd bij Centramed of MediRisk. De overige centra waren elders verzekerd en zijn daarom niet betrokken bij het onderzoek. Ook zijn alle schadeclaims uitgesloten van ziekenhuizen die niet gedurende de gehele onderzoeksperiode verzekerd waren bij Centramed of MediRisk
