Bij navraag stelt de woordvoerder dat de details over de uitvoering nog bij VWS liggen en zij er daarom nog niets over kan zeggen. Wel staat in het persbericht dat het terecht is dat het kabinet vol inzet op toegankelijke zorg voor alle verzekerden. “Het personeelstekort en oplopende wachtlijsten stelt de zorg voor grote uitdagingen; scherpe keuzes blijven daarom onvermijdelijk.”
Meer reacties op het regeerakkoord:
FMS: ‘Een goede basis voor de data-infrastructuur ontbreekt nog altijd’
De vernieuwing van de digitale infrastructuur in de zorg is een belangrijk punt in zowel de troonrede als het regeerprogramma, stelt de Federatie Medisch Specialisten (FMS). Voorzitter Piet-Hein Buiting ziet het belang van de inzet op innovaties, zoals kunstmatige intelligentie, maar benadrukt dat de basis op orde moet zijn. En dat is nu niet zo.
“Een goede data-infrastructuur ontbreekt nog altijd”, zegt Buiting. “Het is positief dat in het regeerprogramma wordt erkend dat de databeschikbaarheid en gegevensuitwisseling in de zorg verbeterd moeten worden. Maar dit zal alleen succesvol zijn als de minister nu echt de regie pakt. Een stevige, meerjarige aanpak is nodig om dit te realiseren.”
De FMS is ook blij met de prioriteit die het kabinet-Schoof geeft aan het tekort aan zorgprofessionals, maar voorzitter Piet-Hein Buiting houdt tegelijkertijd zijn hart vast als het zorgaanbod niet meegroeit met de vraag naar zorg. “Dan komt juist de toegankelijkheid voor patiënten en de kwaliteit van zorg onder steeds grotere druk te staan.”
Herkenbaar voor artsen was volgens de FMS de tegenstelling die de koning in de troonrede schetste: ‘de beleidswerkelijkheid van de tekentafel die in veel gevallen niet past bij de praktijk van alledag’. Deze kloof laat zich volgens Buiting ook zien bij het onderwerp administratieve lasten.
V&VN: ‘Doe meer tegen personeelstekorten’
V&VN-voorzitter Bianca Buurman maakt zich zorgen over de aangekondigde bezuinigingen voor de wijkverpleging in combinatie met de wens om meer te digitaliseren in de zorg. Na het bestuderen van de miljoenennota op Prinsjesdag zegt Buurman: “De nieuwe digitale manier van werken vraagt veel van verpleegkundigen en verzorgenden. Dit vraagt om investeren in plaats van bezuinigen.”
Vanaf 2025 is er structureel 60 miljoen beschikbaar voor het opleiden van zorgprofessionals in de wijkverpleging. Ook is er in 2025 eenmalig 38 miljoen beschikbaar voor opleidingsplekken voor verpleegkundig specialisten. Buurman: “Hier zijn we als beroepsvereniging heel erg blij mee, maar als we kijken naar het totale arbeidsmarktbeleid zien we dat er fors minder geld wordt vrijgemaakt. Van 705 miljoen in 2024 naar 527 miljoen in 2029. Dat stelt ons teleur, omdat in het regeerakkoord nog werd vermeld dat de aanpak van het personeelstekort in de zorg een speerpunt is.”
Buurman: “Steeds minder studenten melden zich aan voor zorgopleidingen. Doe daar iets aan. En zorg tegelijkertijd dat huidige zorgverleners het vak niet verlaten. Zet in op doorgroeimogelijkheden, arbeidsvoorwaarden en professionele zeggenschap. Als verpleegkundigen en verzorgenden invloed uitoefenen op de werkvloer, ervaren ze meer werkplezier. Dat zorgt voor minder uitstroom.”
Reactie Seniorencoalitie: ‘Loszand-beleid waarvan ouderen de dupe worden’
De Seniorencoalitie vindt dat de plannen van het nieuwe kabinet nog wel wat concreter mogen worden. Ook mist de coalitie een langetermijnvisie. “De ‘grijze crisis’ is niet te bestrijden met korte klappen, alleen met een jarenlang consistent beleid. Zonder samenhangend beleid op de gebieden zorg, wonen en inkomen lopen over tien tot twintig jaar de problemen totaal uit de hand.”
De Seniorencoalitie wil dat nu wordt begonnen met gestructureerde en brede scholing van mantelzorgers. Ook moet duidelijk zijn waar zorg nodig is en of vraag en aanbod regionaal goed op elkaar zijn aangesloten.
Ook dit kabinet zet in op de bouw van zorggeschikte woningen, maar de realisering daarvan is zeer onduidelijk, stelt de coalitie. “Daarbij is het de vraag of hier de afstemming van de te bouwen woningen en de noodzakelijke infrastructuur (arts, apotheek, winkels en vervoer) afdoende op het netvlies staat. Zo niet, dan wordt het zelfstandig blijven wonen ernstig bemoeilijkt.”
“Wat coalitie en kabinet presenteren, is loszand-beleid, waarvoor Nederland en zeker de ouderen in Nederland op termijn de tol zullen betalen”, aldus het seniorennetwerk met daarin onder andere ANBO-PCOB en de Koepel Gepensioneerden.
Reactie Patiëntenfederatie Nederland: ‘Wie bepaalt en controleert wat urgent is?’
Ook bij Patiëntenfederatie Nederland nog veel vragen en enkele zorgen over het regeerprogramma van het kabinet-Schoof. Zo vraagt de federatie zich bijvoorbeeld af hoe het kabinet ‘de zorgvrager met de grootste urgentie’ gaat bepalen. Deze urgente patiënten moeten als eerste worden geholpen en van de wachtlijst worden gehaald. “Op basis van welke criteria gebeurt dit? En wie gaat dit bepalen en controleren?”
Directeur-bestuurder Arthur Schellekens: “Tijdens corona werd veel reguliere zorg afgeschaald en moesten veel patiënten te lang wachten op een behandeling of operatie. Met ernstigere klachten en zelfs blijvende gezondheidsschade tot gevolg. We moeten ervoor waken dat dit geen systeem wordt waarin bijvoorbeeld de mondigste patiënten het snelst geholpen worden. Wat daarom nodig is, is goed inzicht in de wachttijden en welke patiënten op welke behandeling wachten. Zorgaanbieders moeten hier in de regio vervolgens veel beter op samenwerken om die wachtlijsten te verkorten.”
Patiëntenfederatie Nederland is positief over enkele ambities om de druk op de zorgverleners te verlagen. “Door AI en digitale zorg op een goede en veilige manier in te zetten kan de zorg passender worden en kunnen zorgverleners meer tijd besteden aan patiënten die dat nodig hebben. Wij zijn ook blij met de plannen voor betere databeschikbaarheid en gegevensuitwisseling in de zorg. Zo pleiten wij al lang voor de ‘opt-out’ bij toestemming voor het delen van medische gegevens. Nu werkt dit nog andersom en moeten patiënten vooraf expliciet toestemming hebben gegeven. Waardoor zorgverleners in een spoedsituatie niet op tijd zicht hebben op belangrijke medische gegevens, zoals allergieën of medicatiegebruik. Verreweg de meeste patiënten willen en gaan ervan uit dat zorgverleners op de hoogte zijn van hun medisch dossier, zeker in spoedsituaties. Patiënten moeten hier natuurlijk wel goed over geïnformeerd worden”, aldus Schellekens.
Patiëntenfederatie Nederland vreest dat de ambitie van het kabinet om de administratieve lasten voor zorgverleners te verminderen, zal leiden tot minder zicht op de kwaliteit van zorg. Schellekens: “Juist in tijden van krapte moeten patiënten inzicht krijgen en houden in de kwaliteit van zorgaanbieders. Daarnaast moet deze informatie gebruikt worden om zorgaanbieders van elkaar te laten leren en zichzelf te verbeteren.”
Schellekens vroeg eerder al om radicale transparantie in de medisch specialistische zorg over zorguitkomsten. Ook trok de federatie haar handen af van het Kwaliteitskompas omdat het onmogelijk is om ouderenzorgorganisaties te vergelijken door het gebrek aan kwantitatieve cijfers.
Tot slot mist Patiëntenfederatie Nederland in het regeerprogramma een concrete aanpak om de grote medicijntekorten tegen te gaan en is er nog te weinig aandacht voor de aanpak van de stapeling van zorgkosten. Patiëntenfederatie Nederland had gehoopt concrete stappen gezet zouden worden om mondzorg (deels) weer op te nemen in het basispakket: “Als je ziet hoe uitgesproken veel partijen hierover waren in de verkiezingscampagne, valt het tegen dat hier nu niks over geschreven wordt”, aldus Schellekens.
