In antwoord op de groeiende druk van zorgverzekeraars en consumenten om goede, efficiënte en tijdige zorg te leveren zullen ziekenhuizen in toenemende mate gebruik moeten maken van big data en business analytics. Dat stelt Dan Pelino, General Manager Global Public Sector en Healthcare van technologiebedrijf IBM.
“Mensen in Nederland hebben toegang tot uitstekende zorg tegen een relatief lage eigen bijdrage, maar juist om die brede toegankelijkheid te beschermen zullen de zorgverzekeraars met de stijgende kosten steeds grotere druk op de vergoedingen van zorgaanbieders uitoefenen”, stelt Pelino. “De enige aanvaardbare verdediging die zorgaanbieders rest is analytics. Ze moeten laten zien wat ze doen, wat de uitkomsten zijn en hoe effectief ze zijn. Ze moeten ook weten welke variaties er in hun patiëntenpopulatie zitten. Dat betekent dat er een steeds grotere behoefte komt aan kwaliteitsdata, die met algoritmen doorzoekbaar zijn.”
Behandelopties
Daarnaast zijn big data volgens Pelino onontbeerlijk bij het streven naar betere medische uitkomsten. IBM’s meest spraakmakende wapenfeit op dit vlak is de doorontwikkeling van computer Watson voor medische doeleinden. ‘Doctor Watson’ kan in luttele seconden tienduizenden medische bronnen en onderzoeken combineren en vergelijken. “Op ieder willekeurig moment zijn er wereldwijd 170 duizend klinische onderzoeken aan de gang. Stel je voor dat al die vragen en informatie daaromtrent gebundeld worden, zodat voor iedere individuele patiënt de beste behandelopties beschikbaar komen”, schetst Pelino de potentiële winst van Dr. Watson. “De tijd tussen diagnose en behandeling wordt door Watson enorm verkleind en daarmee wordt ook de herstelkans vergroot.”
Weerstand
Pelino realiseert zich dat zulke high tech-innovaties bij professionals niet zelden op weerstand stuiten. “De medische cultuur moedigt artsen niet aan om innovatie actief te ondersteunen. Als gevolg daarvan zullen artsen zich verzetten of in het beste geval aanpassen”, gelooft Pelino. Toch kunnen ook artsen zich wat Pelino betreft niet onttrekken aan de druk inzicht te geven in de uitkomst van hun handelen. “Consumenten willen transparantie ten aanzien van kwaliteit en kosten van een medische behandeling. Daarbij komt dat digitale innovatie gericht is op verbetering van de kwaliteit van zorg en dat is toch wat iedere arts wil.”
Bang dat Watson de dokter overbodig maakt, hoeven professionals in elk geval niet te zijn, benadrukt Pelino. “De computer zet de beste behandelopties op een rij, maar de professional beslist, niet alleen over de beste behandeloptie, maar ook over de input die de computer krijgt”, legt Pelino uit. “Watson zal dus altijd een ondersteunende rol hebben.”
Spaghetti
Behalve op het gebied van artificial intelligence en deep computing is de zorgtak van IBM ook actief op het gebied van het registreren van persoonlijke medische data, of zoals Pelino het noemt, “het ontwarren van de spaghetti rond de patiënt”. “Het opslaan en betekenisvol weergeven van al die gestructureerde en ongestructureerde informatie is een enorm proces”, aldus Pelino. “Misschien is registreren niet het spannendste werk, maar gezien onze geschiedenis is een bedrijf als IBM geroepen om dit te doen.”
Op terreinen waar IBM van oudsher minder uitblinkt zoekt de technologiegigant samenwerking. “Ik geloof niet dat er één enkele partij is die de behoeften van het hele zorgecosysteem kan vervullen”, stelt Pelino. “Als het gaat om het leggen van een directe relatie met leefwereld van de consument is er misschien geen bedrijf dat dit beter kan dan Apple. Niet voor niets hebben gebruiken we de producten van Apple als preferred devices voor de oplossingen van IBM. Zo komen twee op het eerste gezicht onwaarschijnlijke partners samen, waardoor uiteindelijk de patiënt wint.”
Onnodige medicalisering?
Rijst de vraag of de patiënt alleen maar wint, of misschien ook een prijs moet betalen in de vorm van onnodige medicalisering van het persoonlijk domein. “Het is zeker zo dat naarmate je meer bijhoudt en onderzoekt, je meer zult vinden”, erkent Pelino. “Maar moet ons dat weerhouden om meer te willen weten over onze eigen gezondheid? Zeker als je bedenkt dat die persoonlijke gezondheidsdata ook kunnen bijdragen aan preventie en een gezonde levensstijl en dus juist tot minder behandeling leiden. Uiteindelijk zal het met personal health gaan als met andere innovatieve diensten. Toen de betaalpas net zijn intrede deed moesten mensen nog gelokt worden met weggevertjes. Nu betaalt de klant, omdat hij niet meer zonder deze gemaksdienst kan. Ten aanzien van zorg en gezondheid zal het niet anders zijn. Ik voorzie dat we binnenkort naar het voorbeeld van geldautomaten healthspots krijgen, waar je gezondheidsgegevens kunt laten uitlezen met –indien nodig- geautomatiseerde vervolgstappen als een verwijzing of recept.”
Of ze nu optimistisch of kritisch over de mogelijkheden van techniek zijn, zorgaanbieders zullen zich volgens Pelino hoe dan ook moeten aanpassen aan de wereldwijd veranderende sociaal geografische verhoudingen. “Rond 2050 zal het overgrote deel van de wereldbevolking in tweehonderd grote steden wonen”, voorziet Pelino. “Met veiligheid en onderwijs zal gezondheid de belangrijkste vestigingsfactor zijn voor de burger van de toekomst. Inwoners gaan straks op basis van gezondheidsparameters zoals levensverwachting en incidentie van bepaalde ziekten, beslissen waar ze willen wonen. Het zorgstelsel zal zich daar wereldwijd op moeten aanpassen.”
Vooruitlopend hierop zal ook in Nederland de concentratiegraad in de zorg verder toenemen, verwacht Pelino. “De trend van consolidatie van ziekenhuizen zal verder doorzetten. Oude locaties zullen niet worden vernieuwd en zullen poliklinisch of als spoedpost gebruikt gaan worden. Voor die trend hoef je in Europa niet ver te kijken. Neem Denemarken: daar is het aantal ziekenhuizen de afgelopen jaren teruggelopen van ruim honderd naar zo’n vijfentwintig.”
Ook vanuit informatieperspectief is een dergelijke schaalvergroting niet meer dan logisch, denkt Pelino, al was het maar dat spelers van formaat makkelijker aansluiting zullen vinden bij “de naadloze informatiestroom” die het zorgecosysteem van de toekomst voortdrijft.
