De zorg voor doven en slechthorenden met psychische aandoeningen vertoont lacunes. Een deel van deze cliëntengroep belandt daardoor tussen wal en schip en krijgt niet de zorg die nodig is. Dit concludeert adviesbureau KPMG Plexus, dat in opdracht van het ministerie van VWS onderzoek deed naar de kwestie.
Aanleiding voor het onderzoek is een motie van de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie (CU) uit 2010 over het probleem van verkeerde diagnosestelling in de ggz. Gehoorstoornissen als oorsuizen zouden regelmatig niet als zodanig worden herkend, maar met een psychose worden verward. Ook zouden doven of slechthorenden soms zelfs als zwakzinnig worden bestempeld.
Schatting
In het rapport stelt KPMG Plexus dat de getalsmatige omvang van het probleem niet is aan te geven. Dit komt mede doordat in de ggz de comorbiditeit ‘gehoorstoornis’ niet of onvoldoende wordt geregistreerd. Op basis van een schatting telt KPMG Plexus circa 5000 ernstig slechthorend en dove volwassen patiënten met psychische aandoeningen. Daarnaast zijn er nog vier tot vijfhonderd kinderen met een vergelijkbare problematiek.
Ondervertegenwoordiging
Volgens KPMG Plexus komt misdiagnose van zwakzinnigheid met de huidige gehoorscreeningen niet of nauwelijks meer voor. Wel is er in de ggz sprake van een sterke ondervertegenwoordiging van doven en slechthorenden met psychische aandoeningen. Dit wijst volgens KPMG Plexus op knelpunten in de diagnostiek en toeleiding.
Eigen expertise
De belangrijkste oorzaak voor verkeerde diagnostiek is volgens KPMG Plexus de monodisciplinaire aanpak van zorgverleners. Ze benaderen patiënten vrijwel uitsluitend vanuit hun eigen expertise. Daarnaast maakt een gehoortest geen standaard onderdeel uit van de anamnese. Bovendien is er onder zorgverleners onvoldoende bewustzijn van de impact van gehoorproblematiek. Dit betekent dat verwijzers geen zicht op het bestaande gespecialiseerde aanbod hebben.
Complexiteit
Ook de organisatie van de zorg voor mensen met een combinatie van psychische en auditieve beperkingen kent ernstige tekortkomingen, constateert Plexus KPMG. Gezien de complexiteit van de problematiek is een multidisciplinaire aanpak noodzakelijk, maar daar ontbreekt het aan. De huidige organisatie van de zorg is versnipperd. Ook is er geen sprake van een landelijke regie, terwijl dit bij hoogspecialistische zorg wel nodig is.
