Een groot deel van de werkgevers in de zorg kampt met moeilijk vervulbare vacatures. Vooral bij de verpleegkundige- en de verzorgende en helpende beroepen. Zij verwachten dat er ook het komende jaar tekorten in bepaalde functies blijven. Dat blijkt uit een enquête onder werkgevers van het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW).
De meerderheid van de werkgevers in de ziekenhuizen, geestelijke gezondheidszorg (ggz), Verpleeg- en Verzorginghuizen en Thuiszorg (VVT) en gehandicaptenzorg geeft in de enquête aan met moeilijk vervulbare vacatures te zitten. 56 procent van de werkgevers geeft aan dat het aantal banen in de organisatie de afgelopen 12 maanden is toegenomen. Het komende jaar worden vooral aanhoudende tekorten verwacht bij de verpleegkundige- en de verzorgende en helpende beroepen.
Een minderheid van de werkgevers geeft aan dat het aantal banen in de eigen organisatie in het afgelopen jaar is afgenomen en dat zij voor het komende jaar juist een overschot verwachten. Die werkgevers zijn te vinden onder de ziekenhuizen en in de jeugdzorg.
Werkdruk
Behalve de personele tekorten ervaren werkgevers ook knelpunten door ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid en een hoge werkdruk. Slechts een kwart van de werkgevers zegt het afgelopen jaar geen knelpunten te hebben ervaren met betrekking tot het personeel.
De werkdruk in de zorgsector is het afgelopen jaar onverminderd groot gebleven. De meerderheid van de werkgevers geeft aan dat de werkdruk is toegenomen of gelijk gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar (tussen de 84% en 96%). Ongeveer zes op de tien werkgevers geeft aan dat de werkdruk is toegenomen. In de huisartsenzorg en bij de ziekenhuizen is het aandeel respondenten dat aangeeft dat de werkdruk is toegenomen het hoogst.
Oorzaken van werkdruk zij met name de regeldruk en administratieve lasten, onder andere vanuit zorgverzekeraars, gemeenten en financiers. Daarnaast zorgt ook de personele onderbezetting voor extra werkdruk door overwerk, verschuivingen en beschikbaarheid buiten het rooster. Daarnaast spelen ook de groei van de organisatie, nieuwe wetgeving en overheidsbeleid, maar ook het zwaarder en complexer worden van de zorgvraag een rol.
Om de werkdruk te verminderen proberen werkgevers meer personeel aan te trekken, maar zetten ze voor een deel ook in op het efficiënter vormgeven van werkprocessen en het bespreekbaar maken van de werkdruk met de leidinggevende of binnen het team. Een deel van de werkgevers heeft ingezet op een vereenvoudiging van de administratieve processen en het gebruik van nieuwe technologieën. Ook coaching en training worden gebruikt om werkdruk te verminderen.
Nieuwe technologie
De inzet van nieuwe technologieën lijkt vooralsnog weinig invloed te hebben op de vraag naar personeel dat zich met zorgtaken bezighoudt. Driekwart van de werkgevers verwacht hierdoor niet minder cliëntgebonden personeel nodig te hebben. Ook in de ziekenhuisbranche, waar de verwachtingen van technologie misschien wel het hoogst zijn, verwachten slechts drie van de tien 10 werkgevers dat de vraag naar cliëntgebonden personeel zal afnemen. Van de vier bevraagde UMC’s die in het afgelopen jaar bezig zijn geweest met nieuwe technologieën en innovaties hebben er drie aangegeven dat de vraag naar cliëntgebonden personeel niet zal veranderen.
Ook het niet cliëntgebonden personeel blijkt vooralsnog moeilijk te vervangen door nieuwe technologieën. Ook hier geeft de meerderheid van de respondenten (63 procent) aan niet te verwachten dat het gebruik van nieuwe technologieën en innovatie de vraag naar personeel veranderd.
Werkgevers in de zorg verwachten tot slot wel dat de opkomst van nieuwe technologie andere vaardigheden zal vragen van het personeel. Dat zal vooral in de ziekenhuisbranche, VVT en gehandicaptenzorg een rol spelen, zo is de verwachting.
