Ook bij de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) wordt met zorg naar de kwestie gekeken. “De overheidsbijdrage in de ontwikkeling van de loonkosten voor volgend jaar komt mogelijk uit op 1,5 procent”, aldus een woordvoerder. “Dat is een halvering, dus komt er forse druk op de loonruimte en daarmee op de cao onderhandelingen.”
Jaarlijkse indexering
Om de loonontwikkeling in de zorg niet uit de pas te laten lopen met andere sectoren, past de overheid een jaarlijkse indexering toe. De basis van deze Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling (OVA) is het jaarlijkse het Centraal Economisch Plan van het Centraal Planbureau (CPB). De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) verwerkt deze indexcijfers vervolgens in de tarieven.
Definitieve verrekening
De hoogte van de OVA wordt vastgesteld in het voorjaar van het lopende jaar. De feitelijke inkoop van zorg gebeurt daarmee op basis van een raming. Als blijkt dat er verschil is geweest tussen de prognose en de definitief vastgestelde OVA, dan wordt in het jaar daarop het verschil met de definitieve OVA verrekend. Eventuele correcties worden dan in de nieuwe OVA-ramingen verdisconteerd.
Negatieve impact
Voor 2021 hebben de beleidsmakers de OVA-ruimte vastgesteld op 3,24 procent. Deze raming dateert echter van voor de coronacrisis. Zoals inmiddels wel duidelijk is, heeft de coronacrisis grote negatieve impact op de economie. Dit drukt logischerwijs de loonontwikkeling en daarmee ook de tegemoetkoming van de overheid hierin.
In mindering
Naar aanleiding van de recente miljoenennota is er nu een nieuwe OVA-prognose, waarin de slechte economische vooruitzichten zijn meegewogen. Voor 2021 komt deze uit op 1,72 procent. Dit is circa 1,5 procent lager dan het percentage dat gebruikt is voor de indexering. Dit percentage zal in mindering worden gebracht op de OVA voor 2022.
Niet passen
Dit alles heeft grote gevolgen voor de NZa-tarieven in 2022, zo waarschuwt ActiZ. Net als de NVZ voorziet ActiZ problemen met de cao. “Voor volgend jaar is de verwachting dat de cao-afspraken niet binnen de reële OVA zullen passen”, aldus ActiZ in een toelichting op de herziene OVA-raming. In de loop van volgend jaar starten de onderhandelingen voor een nieuwe CAO, die per september 2021 in moet gaan.
Het CPB heeft ook enkele berekeningen gemaakt voor 2022 en verder. Hoewel deze cijfers een grote mate van onzekerheid kennen lijkt de OVA voor 2022 rond de 1 procent uit te komen. In dat geval zal er een negatieve indexatie plaatsvinden van ruim een half procent, zo voorziet ActiZ.
