Specifieke kenmerken van zorgboerderijen zijn ook toepasbaar in andere zorgomgevingen voor mensen met dementie en kunnen een positief effect hebben op deze cliëntengroep. Het gaat bijvoorbeeld om activiteiten als het verzorgen van dieren, gezamenlijk koken of tuinieren. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM en Maastricht University.
Onderzoekers interviewden managers en professionals van zorgboerderijen en reguliere zorginstellingen over de verbetering van de dementiezorg in Nederland. Zij keken daarbij naar kenmerken van zorgboerderijen die vanwege hun gunstige effecten op dementerenden mogelijk ook geschikt zijn voor toepassing in bijvoorbeeld verpleeghuizen of voorzieningen voor dagbesteding in de wijk. Zo zijn er aanwijzingen dat zorgboerderijen ervoor kunnen zorgen dat mensen meer bewegen, sociale contacten hebben, buiten zijn, een gevarieerd dagprogramma hebben en beter eten en drinken.
Activiteiten
Uit het onderzoek blijkt dat reguliere zorginstellingen bepaalde kenmerken van de zorgboerderij al wel toepassen, maar de mate waarin en de manier waarop verschilt. Zo organiseren reguliere zorginstellingen activiteiten vaak op specifieke momenten, terwijl op zorgboerderijen activiteiten veelal niet speciaal worden georganiseerd. Het zijn vaak alledaagse klussen, zoals het verzorgen van de dieren of tuinieren. Ook kunnen mensen met dementie op de zorgboerderij doorgaans gemakkelijker naar buiten dan in de reguliere zorg. Dat kan te maken hebben met de omgeving waarin de zorginstelling gevestigd is, maar soms ook met het feit dat zorgprofessionals mensen met dementie graag in de gaten willen kunnen houden.
De onderzoekers constateerden ook verschillen in de omgang met mensen met dementie. Volgens managers van zorgboerderijen kijkt de reguliere dementiezorg vaak naar wat mensen met dementie niet meer kunnen, terwijl ze meestal meer dingen kunnen dan gedacht. De zorgboerderijen proberen activiteiten daarom zoveel mogelijk aan te laten sluiten bij de belevingswereld van hun cliënten. Managers van reguliere zorginstellingen vinden het lastiger om op deze manier met mensen met dementie om te gaan. Ze gaven aan moeite te hebben de traditionele instellingsgedachte ‘wij weten en bepalen wat goed voor u is’ los te laten.
Creativiteit
De aanwezigheid van creatieve en flexibele zorgprofessionals is volgens de onderzoekers een belangrijke voorwaarde voor succesvolle toepassing van zorgboerderij-kenmerken in de reguliere zorg. Het gaat om medewerkers die de omgeving weten te benutten en geschikte activiteiten kunnen verzinnen. Ook zijn zorgmanagers nodig die dergelijke initiatieven steunen en een duidelijke visie hebben op wat goede dementiezorg is, aldus RIVM en Maastricht University.
