Uit de enquête, die beroepsvereniging Fizi ieder kwartaal onder haar leden uitzet, blijkt dat zorginstellingen de komende jaren te maken krijgen met structureel hogere personeelslasten. Om de gaten in werkroosters te vullen, huren zorgaanbieders uitzendkrachten en zzp’ers in. Het aandeel personeel niet in loondienst is daarom een goede graadmeter voor de personeelstekorten, stellen de analisten van bureau Finance Ideas, dat het onderzoek uitvoert.
Externe inhuur
In 2020 waren zorginstellingen gemiddeld 8,1 procent van de totale personeelskosten kwijt aan de inhuur van externen. Het grootste deel van de ondervraagde zorgfinancials verwacht dat de lasten personeel niet in loondienst dit jaar meer dan 10 procent hoger uitvallen, wat tot uitdrukking komt in stijgende personeelslasten. De toezegging van 675 miljoen vanuit VWS voor zorgsalarissen is een goede eerste stap om het personeelstekort terug te dringen, tekenen de zorgfinancials daarbij aan.
Verzuim gestegen
De vraag rijst waarom zorgaanbieder niet gewoon meer mensen in dienst nemen. Een deel van het antwoord ligt in het hoge ziekteverzuim in de gezondheidszorg. Door de coronapandemie, boven op de toch al hoge werkdruk, is dat verzuim in 2020 opgelopen tot 7 procent. Ter vergelijking: het landelijk gemiddelde van alle bedrijfssectoren samen ligt rond de 4,5 procent. Zorginstellingen gebruiken uitzendkrachten en zzp’ers vaak om de uitval van vaste medewerkers te compenseren. De financials in de zorg verwachten dat het verzuim het komende jaar onverminderd hoog blijft.
Hogere personeelslasten
Dit betekent dat het voor zorginstellingen moeilijker wordt om werkroosters te vullen en dat zij structureel te maken gaan krijgen met extra personeelslasten, concluderen de analisten. Ruim een derde van de respondenten verwacht dan ook dat de personeelslasten volgend jaar hoger zullen liggen dan in 2020. Volgens de zorgfinancials is het daarom nog maar zeer de vraag of de toezegging van 675 miljoen euro voldoende is om de stijgende personeelslasten op te kunnen vangen.
Zwaardere zorg
Een opgave die aan de personeelstekorten raakt, is de toenemende zwaarte van de zorg. Driekwart van de respondenten uit de Financiële Zorgthermometer verwacht meer of aanzienlijk meer zwaardere zorg te zullen gaan leveren. Voor cliënten met een zwaarder zorgprofiel is veel personeel nodig en onder die behandelaren zijn de tekorten het grootst.
Investeringen onder druk
De toenemende zorgzwaarte vraagt een forse investering van de zorg. De duurzaamheidsambities van de sector komen daar nog eens bovenop. Respondenten zeggen de komende jaren meer te gaan investeren in vastgoed en automatisering. De investeringsopgave komt, volgens de analisten achter de Zorgthermometer, in het geding door de arbeidsmarktproblematiek. “Door elkaar versterkende effecten als dubbele vergrijzing, personeelstekorten, ziekteverzuim en de toenemende zorgvraag en zorgzwaarte zal de sector en haar financiers met een deltaplan moeten komen waarbij knelpunten worden verzacht en kostenverlaging niet het doel is maar een gevolg van geboden oplossingen”, concludeert Jorrit Wigchert, voorzitter van beroepsvereniging Fizi.
Zwarte cijfers
Toch hoeft er van een doemscenario nog geen sprake te zijn. Een meerderheid van de zorgfinancials verwacht vooralsnog zwarte cijfers te noteren. Slechts één op de tien anticipeert op een negatief resultaat. “Het is positief dat zorginstellingen ook in 2021 een positief resultaat verwachten te realiseren. Het is van belang dat partijen elkaar blijven vinden om het personeelsvraagstuk te adresseren, om ook in de toekomst de financiële continuïteit te waarborgen en de benodigde investeringen en de zorg uit te kunnen voeren”, aldus Pim Diepstraten van Finance Ideas.
De 675 miljoen is natuurlijk een fantastische eerste stap om werkelijk te investeren in de zorg en aangezien de zorg – zeker in de care (VVT) – mensenwerk is, dus investeren in mensen. En knap dat een demissionair kabinet dit doet. Dit legt de lat hoog voor het volgende kabinet; opschieten met dat nieuwe kabinet en boter bij d vis (SER-rapport).
Wat wel zorgelijk is hoe dit geld (675 miljoen) daadwerkelijk, tastbaar, voelbaar en niet alleen virtueel op macroniveau, beschikbaar komt voor zorgaanbieders die dit als werkgever kunnen omzetten in een salarisstijging. Nu loopt dit via de zorgfinanciers en daar wordt het vooralsnog niet geoormerkt en dus is het onduidelijk hoe het ongeschonden 1 op 1, bij die werkgevers komt. Zonder afslagen en zonder balletje-balletje in onderhandelingsprocessen (nu zie je het, nu zie je het niet meer: waar is de 1.13%?). Het bedrag is toegerekend op 1.13% bovenop de reguliere tarieven (die al niet best zijn). Die werkgever moeten dus ook echt over 1.13% bovenop de tarieven kunnen beschikken, anders verdwijnt dit geld weer in een onderhandelingsmoeras.
Hans Buijing
Zorgthuisnl
De financiële managers en bestuurders hebben gelijk, 675 miljoen voor “schaalreparatie” van de ca 60% direct zorgleverende medewerkers vanaf schaal FG 35, is te weinig. Dat weet VWS want de SER commissie heeft het tekort geraamd op 6 tot 9 % van deze loonsom. De OVA geeft ook beperkt antwoord op de prijsstijging/inflatie effecten voor de totale loonverplichting. Nu wijzen deze deskundigen op iets anders en nemen en passant voormelde VWS reparatie met doelbestemming mee als “dollars” voor ook andere financiële vragen! Te lage financiering van het zorgpakket vraagt primair om beperking van overhead en secundaire kosten en als ook daar de “rek” er uit is moeten beperkingen in het niet voldoende bekostigd zorgaanbod volgen. Het gaat niet om de “dekking”, maar om verstandig besturen. Verpleegkundigen, verzorgenden en doktersassistenten vormen een primaire groep in het benodigd personeelsbestand en de arbeidsvoorwaarden van hen lopen reeds jaren achter bij de marktsector. Die reparatie heeft prioriteit!
Dit demissionaire kabinet heeft de heeft 1.2 miljard in een onzinnige test maatschappij geïnvesteerd .
Als dit zinvol in de directe IC zorg etc. en personele kosten was ingezet was er A een hoop opgelost en B was de samenleving aanzienlijk beter af geweest .
De wereld staat op moment door deze georkestreerde C. Plandemie in brand . En hier hebben we kennelijk alleen over het reilen en zeilen en schuiven van geld .
Alsof een merendeel van de oorzaak van deze financiële maar ook mensen werk in de zorg niet juist hieraan is af te leiden . Misschien de juiste Zorgthermometer gebruiken. En geen inferieure PCR test.