Het Zorginstituut stelt wel voorwaarden bij het off-label gebruik van medicijnen. Zo raden ze beroepsgroepen van artsen aan dat ze openbaar toelichting geven hoe en waarom ze medicijnen off–label doseren en voorschrijven. Deze toelichting komt het liefst tot stand in samenwerking met ziekenhuisapothekers en patiëntenorganisaties. Verder moet voorop staan dat de effectiviteit van de behandeling niet minder mag zijn. Dat moet voldoende wetenschappelijk aangetoond zijn.
Kritiek fabrikant
Aanleiding voor het advies van het Zorginstituut is dat in 2021 de Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie (NVMO) en de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuisapothekers (NVZA) een ‘hybride doseringsadvies’ voor nivolumab en pembrolizumab heeft doen uitgaan naar de leden. Bij hybride dosering wordt gedoseerd mede op basis van lichaamsgewicht in plaats van vaste doseringen. De effectiviteit van de behandeling blijft gelijk bij lagere zorgkosten en mogelijk minder bijwerkingen. Farmaceut MSD betichtte artsen ervan te “experimenteren op kwetsbare patiënten”. De beroepsgroep heeft als reactie op die kritiek aan het Zorginstituut advies gevraagd over hybride doseringsadviezen en andere doelmatige off-label toepassingen van dure geneesmiddelen.
Verantwoordelijkheid nemen
Het Zorginstituut waardeert dat artsen en apothekers verantwoordelijkheid nemen om passende zorg te bevorderen en dat ze daar wetenschappelijk onderzoek naar doen. “Want nieuwe medicijnen zijn vaak erg kostbaar, terwijl vaak nog onzeker is hoe ze het beste kunnen worden ingezet en voor wie.”
Minder zorgkosten
Meer doelmatige inzet van medicijnen heeft grote voordelen, vervolgt het Zorginstituut. “Patiënten worden minder vaak of minder lang behandeld en de kans op bijwerkingen is daardoor minder groot. Daarnaast hoeven sommige patiënten minder vaak naar het ziekenhuis te reizen. Het is ook goed voor de werkdruk van schaars zorgpersoneel als patiënten minder vaak behandeling nodig hebben. Voor de samenleving betekent minder medicijngebruik minder zorgkosten, waardoor er meer zorgbudget overblijft voor andere zorg.”
Fons Berson
Ook voor generieke preparaten is veel ruimte voor off-label gebruik, met name bij nieuwe mutatie varianten van COVID.