Volgens de huidige verwachtingen zal 53 procent van de Nederlanders in 2040 voldoen aan de beweegrichtlijnen voor volwassen. Mensen voldoen aan die richtlijn als ze minstens 150 minuten per week doen aan “matig intensieve inspanning” zoals wandelen en minstens tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten ondernemen.
De onderzoekers van het RIVM vergelijken dit basisscenario met twee andere scenario’s, een waarin 75 procent van de Nederlanders de beweegrichtlijnen haalt zoals is omschreven in het Nationaal Preventieakkoord en een stijging naar 55 procent, het doel van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Extra zorgkosten door gewonnen levensjaren
Wanneer het doel van het preventieakkoord wordt gehaald in 2040 leidt dat tot 2,2 procent minder gevallen van type 2 diabetes, 2,7 procent minder beroertes, 3,9 procent minder gevallen van hartfalen en 1,3 procent minder gevallen van coronaire hartziekten. Opgeteld zorgt dit voor 70 miljoen euro minder zorgkosten, omgerekend een daling van 2 procent. Maar als mensen meer gaan bewegen, neemt het aantal sportblessures toe. Als die worden meegenomen blijft een besparing van 62 miljoen euro over.
Door meer te bewegen neemt het aantal levensjaren met 19.000 jaren toe en in deze gewonnen levensjaren worden extra zorgkosten gemaakt die niet zijn te relateren aan de eerder genoemde ziektes. Zo zullen er meer ziektes ontstaan waar nu misschien geen rekening mee wordt gehouden en de kosten voor verpleegzorg nemen toe. Dit betekent 70 miljoen extra zorgkosten, berekenen de onderzoekers. Onder de streep stijgen de zorgkosten dus met 8 miljoen euro in 2040.
Meer gezondheidsresultaten
Deze berekeningen gaan alleen over 2040 op zichzelf. Als ook de kosten worden meegenomen tot en met 2040 dalen de zorguitgaven alsnog met 312 miljoen, 0,03 procent van de totale hiermee samenhangende zorguitgaven van 1.126 miljard euro. Vooral in 2030, voordat een gezondere populatie een extra beroep gaat doen op de verpleeghuizen, is de besparing relatief groot.
De onderzoekers nuanceren het resultaat verder door te stellen dat meer sporten meer gezondheidsresultaten kan hebben dan in het onderzoek zijn meegenomen. Zo zijn de gevolgen voor mentale gezondheid, borstkanker of darmkanker niet meegenomen in het onderzoek. Voor ouderen hangt meer bewegen ook samen met een lager risico op fracturen en cognitieve achteruitgang. Tegelijk kost het misschien ook meer geld om een groter deel van de Nederlandse bevolking aan het bewegen te krijgen. “In vervolgonderzoek is het belangrijk het model verder uit te breiden met andere beweeggerelateerde ziekten en het onderzoek te benaderen vanuit een maatschappelijk perspectief”, schrijven de onderzoekers.
Financiële paradox
Conny Helder, minister voor Langdurige Zorg, schrijft in een brief aan de Tweede Kamer over een financiële paradox. “De gezondheidswinst als gevolg van sport en bewegen is evident en levert gezonde levensjaren op. Tegelijkertijd zorgen die extra jaren voor een stijging van de zorgkosten”, aldus de minister.
“Naast de financiële kanttekeningen lees ik een stevige onderbouwing dat voldoende sporten en bewegen het leven verrijkt en verlengt. De studie ondersteunt hiermee het voornemen van dit kabinet om het sport- en beweegbeleid te verbinden aan de preventieaanpak. Tevens onderschrijf ik de suggestie van de onderzoekers om bij toekomstig onderzoek niet alleen naar ziektelast en de financiële component te kijken.”
Wat een waanzinnige onderzoeken worden er toch gedaan. En wat een conclusies! We moeten meer bewegen om gezond te blijven en nu stijgen de kosten hierdoor. Is dit wel afgewogen tegen de kosten van de gevolgen als je niet sport?!
Prima dat dit wordt uitgezocht en dit bedrag is natuurlijk zeer laag als je kijkt naar de totale zorgkosten. En de gezondheidsvoordelen die we hier dan als samenleving tegenover kunnen zetten, lijken mij dan wel op te wegen hiertegen. Maar dat is natuurlijk geen spannende titel van een artikel 😉
“Wanneer het doel van het preventieakkoord wordt gehaald in 2040 (…) blijft een besparing van 62 miljoen euro over.”
FC: Dus toch een besparing.
.
“Door meer te bewegen (…) zullen er meer ziektes ontstaan waar nu misschien geen rekening mee wordt gehouden en de kosten voor verpleegzorg nemen toe.”
FC: Dat is een onzinnige stelling. Je moet er dan ook rekening mee houden dat er kosteneffectieve(re) behandelmethodes worden gevonden. Maar dat doet het RIVM niet, dat rekent pessimistisch. En de kosten voor de verpleegzorg nemen relatief gezien juist af. Mensen worden weliswaar ouder maar blijven veel langer thuis wonen, dat is een trend die al jarenlang gaande is. Dus het percentage jaren van hun leven dat ze in een verpleeghuis wonen neemt af t.o.v. het aantal jaar dat ze premie(s) betalen.
.
“Als ook de kosten worden meegenomen tot en met 2040 dalen de zorguitgaven alsnog met 312 miljoen”
FC: Wederom een besparing.
.
“De onderzoekers nuanceren het resultaat verder door te stellen dat meer sporten meer gezondheidsresultaten kan hebben dan in het onderzoek zijn meegenomen (:…) mentale gezondheid, borstkanker, darmkanker (…) fracturen en cognitieve achteruitgang.”
FC: Een groot deel, misschien wel het merendeel van de verpleeghuiskosten bestaat uit dementiezorg (= cognitieve achteruitgang). Dus goed beschouwd is het een flutmodel, het RIVM-rekenmodel.
.
“Tegelijk kost het misschien ook meer geld om een groter deel van de Nederlandse bevolking aan het bewegen te krijgen.”
FC: Nee hoor, dat hoeft niet veel te kosten. Als je mensen die een gezond voedings- en beweegpatroon hebben een korting op de zorgpremie(s) geeft, zou je vrij makkelijk kostenneutraal moeten kunnen uitkomen. Onderwijl dat de gezonde levensverwachting stijgt, en dan heb je als overheid je doel bereikt. Zie voor meer info https://gezondezorg.org/preventiebeleid.
Een toelichting op “Dus het percentage jaren van hun leven dat ze in een verpleeghuis wonen neemt af t.o.v. het aantal jaar dat ze premie(s) betalen”: het gaat niet om de absolute zorguitgaven, het gaat om de zorgkostenbalans: moeten de premies omhoog c.q. moet de overheid meer geld bijleggen, of niet?