Er is nog te veel onduidelijkheid over de Wet zorg en dwang (Wzd). Zorgorganisaties kunnen zich daardoor niet voorbereiden op de invoering. In een gezamenlijke brief aan het ministerie van VWS pleiten zeven brancheorganisatie daarom voor uitstel van de wet die op 1 januari 2020 van kracht zou moeten worden.
De brief aan het ministerie van VWS is ondertekend door ActiZ, Verenso, Zorgthuisnl, LHV, NVAVG, NIP en VenVN. De brancheorganisaties benadrukken dat zij niet het doel van deze wet – en de gerelateerde Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) – ter discussie willen stellen.
“De wetten moeten leiden tot kwaliteitsverbetering in de zorg; er moet een slag gemaakt worden in het voorkomen van dwang en drang. Onvrijwillige zorg voorkomen als dit niet nodig is, is een goed streven. Wij zien echter niet hoe de voorliggende Wzd gaat bijdragen aan dit doel. Mogelijk ontstaan door de (te snelle) invoering zelfs onvoorzienbare risico’s in de zorg voor de meest kwetsbare mensen”, schrijven de verenigingen.
Reikwijdte
De zorgen die bij de organisaties leven, hebben betrekking op meerdere terreinen. Zo is het niet helder hoe de Wzd bij cliënten in de thuissituatie moet worden uitgevoerd en zijn er aanpassingen aan de elektronische cliënt dossiers (ecd’s) nodig die niet per 1 januari 2020 gerealiseerd zouden kunnen worden.
Ook zijn zorgorganisaties op dit moment nog in het ongewisse over de reikwijdte van de Wzd voor bepaalde doelgroepen in verpleeghuizen. VWS zou nog moeten vaststellen welke ziekten of beperkingen worden gelijkgesteld met dementie en voor wie daarmee de Wzd wordt toegepast.
Zorgen zijn er ook over de bekostiging van de uitvoering van de Wzd en over de administratieve lasten. Het is volgens zorginstellingen nog maar de vraag of uitbreiding van de inzet van zorgprofessionals haalbaar gezien de tekorten op de arbeidsmarkt.
Verantwoordelijkheid
Zorgorganisaties plaatsen al langer vraagtekens bij de invoering van een Wzd-arts of -functionaris als zorgverantwoordelijke, degene die het zorgplan met dwangzorg opstelt en bijstelt. In januari riepen artsenorganisaties op om verantwoordelijkheid bij het toepassen van zorg onder dwang vooral bij de arts te houden. De Tweede Kamer heeft nu nog de ‘Aanpassingswet zorg en dwang’ in behandeling. Die stelt voor om ook een tweetal niet-medisch geschoolde beroepsgroepen het toezicht op dwangzorg toe te staan. Daarmee komen de brancheorganisaties gelijk op een volgende punt van zorg. De Aanpassingswet Wzd is nog niet geagendeerd voor behandeling in de Tweede Kamer.
Anderhalf jaar
“Doordat de uitvoering van de Wzd nog veel onduidelijkheden kent, kunnen partijen zich niet tijdig voorbereiden”, concluderen de zeven brancheverenigingen. “Handreikingen maken voor een wet die nog niet gereed is, is een onmogelijke opgave.”
De zorgorganisaties pleiten daarom voor duidelijke randvoorwaarden en een redelijke invoeringstermijn. Eerder is afgesproken een invoeringstermijn van anderhalf jaar te hanteren, de organisaties willen dat die wordt aangehouden. De organisaties dringen er bij VWS op aan om een uitvoeringsonderzoek te verrichten naar de effecten van de wet op het werk van verpleegkundigen, verzorgenden, artsen, gedragsdeskundigen en op de patiënten. De NZa zou tot slot onderzoek moeten doen naar de uitvoeringslasten en deze lasten verwerken in prestaties en kostendekkende tarieven zowel in de Wlz als in de Zvw, aldus de zeven brancheverenigingen.
Lees ook: ‘Invoering wet zorg en dwang leidt tot chaos’
