De kwaliteit van zorg voor chronisch zieken is in gevaar. Dit komt doordat kwaliteit te vaak een ondergeschikte rol speelt bij de zorginkoop door zorgverzekeraars. Dat stellen onderzoekers van de Erasmus Universiteit Rotterdam in het woensdag verschenen rapport ‘Evaluatie Zorgstelsel en Risicoverevening – Acht jaar na invoering Zorgverzekeringswet: succes verzekerd?’.
Wanneer er geen aanvullende maatregelen worden genomen “is het eindresultaat een zorgstelsel dat zich vooral richt op kostenreductie en niet op een goede kwaliteit/prijsverhouding”, stellen de onderzoekers.
Knelpunten
Als belangrijkste oorzaken voor de marginale rol die kwaliteit speelt bij zorginkoop noemen de onderzoekers enerzijds de matige informatie over de kwaliteit van zorg en anderzijds de gebrekkige bekostigingssystemen voor zorgverzekeraars. “Een belangrijke sleutel voor het oplossen van beide samenhangende knelpunten is het verbeteren van de informatie over de kwaliteit van zorg”, staat in het rapport. “Wanneer hier de komende jaren niet een belangrijke slag wordt gemaakt, bestaat het risico dat het zorgstelsel zich in toenemende mate uitsluitend richt op kostenreductie en niet op een goede kwaliteit/prijsverhouding.”
Risicoverevening
Een ander knelpunt is het systeem van risicoverevening. Dit systeem compenseert zorgverzekeraars voor de voorspelbaar hoge kosten van ouderen en chronisch zieken. Het systeem werkt nog niet naar behoren, stellen de onderzoekers. Zo ontvangen zorgverzekeraars “ondanks recente verbeteringen in het systeem nog steeds te weinig compensatie voor bepaalde groepen van chronisch zieken”. Dit ontmoedigt verzekeraars om te investeren in de kwaliteit van zorg voor deze groepen. “Immers, een verzekeraar die voor deze groepen de beste kwaliteit zorg inkoopt, snijdt zichzelf in de vingers omdat hij daarmee op grote schaal ‘financieel ongunstige klanten’ aantrekt.” Voor het veiligstellen en verbeteren van de kwaliteit van zorg in Nederland noemen de onderzoekers het “cruciaal” dat de risicoverevening verder wordt verbeterd. “Hoewel bij velen onbekend, vormt de risicoverevening hét fundament van het zorgstelsel.”
Gereguleerde concurrentie
De onderzoekers plaatsen ook kritische kanttekeningen bij het gebruik van het model van gereguleerde concurrentie voor de thuisverpleging en -verzorging. Die wil het kabinet overhevelen van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Zvw. De onderzoekers noemen het twijfelachtig of voor deze zorgvormen een adequate risicoverevening kan worden gerealiseerd. “Cruciaal voor het welslagen van zo’n overhevelingsoperatie is dat eerst wordt nagegaan in hoeverre de randvoorwaarden voor gereguleerde concurrentie kunnen worden ingevuld voor die vormen van zorg. Blijft onduidelijk of aan deze randvoorwaarden kan worden voldaan, dan is het succes van de overheveling van deze zorg allerminst verzekerd”, stellen zij in het rapport.
