Het initiatief voor de brief is genomen door de leden van Zorg voor Klimaat die betrokken zijn bij het verduurzamen van de zorg en daarbij tegen grenzen oplopen. Maandag 1 februari is ook een steun petitie gelanceerd.
Kwaliteitsindicator
Volgens de initiatiefnemers ontbreekt duurzaamheid nog als kwaliteitsindicator in de zorg. Dat wordt volgens hen veroorzaakt doordat de relatie tussen mens, natuur en gezondheid niet genoeg naar voren komt in het onderwijs. Daardoor zou het ook niet vanzelfsprekend zijn in de zorg. Bovendien zeggen zij bindende klimaatdoelen en prioriteit op gezondheid vanuit de overheid te missen.
In de brief vragen de zorgverleners aan de bewindsvoerders, onder wie de nieuwe klimaatminister Rob Jetten, om de relatie tussen mens, dier en de “gezondheid van de aarde” terug te laten komen in het hele onderwijssysteem. Daarnaast willen ze dat klimaat en gezondheid binnen alle beleidsterreinen en verschillende ministeries prioriteit krijgen, samen met het verduurzamen van de zorg.
Zorgkosten
Arts Inge Schepens en verpleegkundige Annemarie Bergsma van Zorg voor Klimaat wijzen erop dat de zorgsector minstens voor 7 procent verantwoordelijk is voor de totale CO2-uitstoot in Nederland. Een groot deel van het ziekenhuisafval stroomt weg door het riool of wordt verbrand. Een gemiddeld ziekenhuis produceert al snel zo’n 430.000 kilogram aan afval per jaar.
Tropenarts en huisarts Jorieke van der Stelt zegt dat de combinatie van de klimaatcrisis, milieuvervuiling en het verlies van biodiversiteit “de grootste bedreiging vormt voor de volksgezondheid”. “We zien nu al als gevolg van klimaatverandering en milieuvervuiling een toename van infectieziekten, hittestress, psychische klachten, allergieën, longaandoeningen, hart- en vaatziekten, en neurologische ziekten, met bijbehorende stijgende druk op de zorg en zorgkosten.” Daar is echter onvoldoende aandacht voor in de medische opleidingen, stelt ze. De zorg is daarom niet voorbereid op de klimaatcrisis.
Duurzaamheidsonderwijs
In de brief doen we drie concrete voorstellen. “We willen Planetary Health in het gehele onderwijs terug laten komen, door ondersteuning van een onafhankelijk aan te stellen Planetary Health Expertpanel. Tenslotte pleiten we voor een interdepartementale taskforce bestaande uit de ministeries EZK, VWS, OCW, LNV, IenW en BZ, waarbinnen de aandacht voor klimaat en gezondheid op alle beleidsterreinen geprioriteerd gaat worden, alsmede het faciliteren van verduurzaming van de zorg”, aldus Zorg voor Klimaat.
Het initiatief past in een bredere beweging waarin de zorg zich uitspreekt over de noodzaak van klimaatactie. De World Health Organization noemt de klimaatcrisis, milieuvervuiling en biodiversiteitsverlies de grootste bedreiging voor de mensheid. Recent riepen meer dan 350 internationale gezondheidsorganisaties en 200 medische tijdschriften zoals The Lancet wereldleiders al op tot stevige actie van Westerse landen.
