Zorgverleners maken vaker gebruik van digitale zorgtoepassingen dan zorgconsumenten. En het aanbod van applicaties is groter dan de vraag. Dat blijkt uit de eHealth Monitor 2019 van Nictiz en Nivel.
De eHealth Monitor maakt duidelijk dat veel zorgverleners de noodzaak inzien om zorgprocessen opnieuw in te richten. Met behulp van e-health en andere toepassingen van zorg-ict krijgen patiënten volgens hen meer regie over hun eigen gezondheid. Ook draagt de inzet van e-health volgens de geraadpleegde artsen en verpleegkundigen bij aan de verlaging van de werkdruk. Dit onder meer vanwege de tijdwinst door een beter overzicht en door inzage en zorg op afstand. “Ik merk dat de werkdruk vermindert omdat je informatie van een cliënt snel kunt doorsturen of kunt laten inzien. Hierdoor kan een arts – van een afstand – sneller inspelen op een situatie,” aldus een geïnterviewde zorgverlener.
Het enthousiasme bij zorgconsumenten is aanzienlijk minder groot dan bij zorgprofessionals, blijkt uit het onderzoek. Terwijl 61% van de medisch specialisten, 59% van de huisartsen en 75% van de verpleegkundigen aangeeft gebruik te willen maken van e-health, is dit bij patiënten slecht 33%. Dit gebrek aan enthousiasme geldt zelfs voor mensen met een chronische ziekte, die doorgaans toch worden beschouwd als de grootste gebruikers van e-healthtoepassingen.
Toename werkdruk
De onderzoekers van de eHealth Monitor wijden deze lage cijfers aan onbekendheid van patiënten met concrete ICT-toepassingen een aan het niet direct de noodzaak of meerwaarde hiervan inzien. Ook merken de onderzoekers op dat zorgconsumenten geen last hebben van de administratieve lastendruk waarmee zorgverleners kampen.
Tegelijkertijd is het aanbod van e-healthtoepassingen in de huidge markt groter dan het gebruik ervan, zowel door zorgverleners als door patiënten. Zorgverleners merken nog te vaak dat de techniek niet altijd goed meewerkt, aldus de eHealth Monitor. Ook merken ze dat e-health niet altijd goed is ingebed in de zorgpraktijk. In dat geval leidt innovatie eerder tot een toename dan tot een afname van de werkdruk.
Gevoel van urgentie
De eHealth-monitor meet al sinds 2013 op vezoek van het ministerie van VWS de beschikbaarheid en het gebruik van e-health in Nederland. De voortgang wordt niet alleen bepaald door de technische mogelijkheden, zo blijkt uit de meest recente edities. Door de jaren heen is duidelijk geworden dat niet-technische aspecten een doorslaggevende rol spelen. Het gaat daarbij om het gevoel van urgentie, het zien van de meerwaarde van e-health en daarnaast ook de mogelijkheid en bereidwilligheid om processen te veranderen.
Minister Bruins voor Medische Zorg nam het eerste exemplaar van de eHealth-monitor 2019 in ontvangst uit handen van Leonique Niessen (interim-directeur Nictiz) en Cordula Wagner (directeur Nivel). Bruins heeft het document ook aan de Tweede Kamer gestuurd. In de begeleidende brief schrijft hij “dat het positief is dat het veld meer wil, maar dat er echt meer snelheid nodig is om de uitdagingen in de zorg het hoofd te bieden.”
Bruins noemt in zijn brief ook een aantal maatregelen die het ministerie al wel heeft doorgevoerd. Het gaat daarbij onder meer om de diverse VIPP-programma’s voor betere patiënttoegang, het programma De Juiste Zorg op de Juiste Plek, en de regeling stimulering e-health thuis.
Bert Bukman
