De verzorgingsstaat krijgt geen facelift maar een extreme makeover. Indrukwekkende groeipercentages van de zorguitgaven zetten de overheid aan tot ingrijpen. Fors en snel.
Meer dan ooit onderstreept de economische context de noodzaak van een afslankoperatie. Maatschappelijk lijkt er zelfs begrip voor te zijn.
De toon is gezet en geeft beleidsmakers de ruimte om te handelen. In deze aanwakkerende storm verkent u de strategische varianten. Een optie die wellicht minder aanlokkelijk is, is reorganiseren. Hoe paradoxaal het ook moge klinken: door te reorganiseren kunt u de organisatie juist vooruit helpen.
Reorganisaties zijn er in soorten en maten. De bekendste en meest gevreesde vorm is het terugschalen, oftewel het ontslaan van een deel van de medewerkers. In zo’n geval kunt u de organisatie van activiteiten wellicht minder aan de passen. De impact is groter naarmate er steviger moet worden ingegrepen: denkt u aan het sluiten van locaties, het afslanken van de ondersteunende diensten of zelfs het hergroeperen van activiteiten.
Ergens komt mogelijk het moment dat u een reorganisatiebesluit neemt. Veel aspecten zijn gelijktijdig van belang. Zaken die geen dagelijkse kost voor u vormen. De belangrijkste vragen daarbij zijn: welke analyse leidt tot het besluit dat een reorganisatie nodig is en hoe luidt zo’n opbouw van een analyse? Hoe groot, hoe omvangrijk moet de ingreep zijn? Is deze nog afwendbaar doordat stakeholders meebewegen?
Plan de campagne
Aan de basis van de reorganisatie ligt een reorganisatieplan. Op een van de eerste pagina’s moet de doelstelling te lezen zijn. Maar ook hoe de nieuwe organisatie eruit ziet, wanneer de reorganisatie afgerond is en de activiteiten die successievelijk doorlopen moeten worden. De personele gevolgen zijn ingrijpend en vragen om een zorgvuldige benadering. Is er sprake van een collectief ontslag? Hoe werkt het afspiegelingsbeginsel en welke instanties zijn op welk moment in beeld? Wetende dat het arbeidsrecht ten aanzien van ontslag volop in beweging is, is het van essentieel belang om vast te stellen dat de arbeidsrechtelijke kennis binnen de organisatie actueel en op orde is. Daarbij komt dat – vroeg of laat – de direct betrokkenen intern, maar ook extern worden geïnformeerd. En daar waar de pers aan de haal gaat met uitspraken die u feitelijk (achteraf) had willen voorkomen, zal een tijdige oriëntatie vooraf een hoop narigheid voorkomen. Gebruik de media in plaats van dat de media u gebruiken.
Zachte aspecten zijn cruciaal
Een reorganisatie doet veel met de organisatie en met de mensen! Er ontstaat een periode van onzekerheid die aan mensen kan vreten. Het belemmert ze wellicht in hun functioneren. Wellicht is er sprake van een blijvende en een vertrekkende groep personeelsleden. Welk perspectief kunt u de mensen nog bieden en hoe kunt u de eigenheid, de sfeer, de cultuur, de normen en waarden overeind houden?
Krachtiger en sterker
Het herijken van de strategische koers leidt tot aanpassing van het zorgaanbod. Met een krachtige marketingcampagne gaat u dat portfolio opnieuw of anders in de markt profileren. Wellicht dat u met meer productlabels gaat werken. In ieder geval moet in één klap duidelijk zijn waar u voortaan voor staat. Krachtiger en sterker.
Het onderwerp reorganiseren kent vele invalshoeken. Het is allesbehalve een statisch onderwerp. Het is ook een groot onderwerp. Een onderwerp ook met een geweldige impact voor mens en organisatie. Een onderwerp dat getuige recente ontslagaanvragen super relevant is geworden. Met ingrijpen kunt u de basis leggen voor groei in de toekomst.
Marcel Melenhorst
Marcel Melenhorst is consultant bij AAG; hét expertise- en servicecentrum voor de zorg. Hij heeft een uitgebreide staat van dienst opgebouwd in de zorg op het gebied van fusies, treasurymanagement en organisatorische vraagstukken.
