‘Assist brengt lef en ondernemerschap in de zorg’

Voor een buitenstaander is het misschien lastig om te definiëren wat Assist Zorg nu precies is. Je zou Assist (onderdeel van Vebego) een zorgonderneming kunnen noemen, die allerlei strategische samenwerkingsverbanden aangaat, en een aantal bewezen ‘formules’ in huis heeft voor bijvoorbeeld wijkverpleging, huishoudelijke hulp, gehandicaptenzorg en woonzorgconcepten. Tegelijkertijd is Assist óók een kennisplatform voor de toekomst van de zorg. Zo organiseert Assist onder de noemer De Praktijk een jaarlijks evenement waarop een ‘toekomstbestendige zorg’ centraal staat, en waar tal van bestuurders, wetenschappers en ervaringsdeskundigen acte de présence geven. Ten slotte, in het verlengde daarvan, is Assist ook nog een gedreven aanjager van ‘radicale verandering’ in de zorg. Want dat het anders moet, dat staat wel vast voor algemeen directeur Yvonne Biemans.

“Wij zijn elke dag bezig met de vraag hoe we de zorg toekomstbestendig kunnen organiseren, binnen een financieel gezond kader,” zegt Biemans. “Dat kan alleen als je ook invulling geeft aan de transformatieopdracht die er ligt. Het moet anders, om de zorg ook in de toekomst overeind te houden. Wij denken dat we dat het best kunnen realiseren door voorop te gaan en zelf deel te nemen. Als je ons wilt positioneren, dan zitten we ergens tussen private equity en consultancy in. De sector ziet ons misschien als een commerciële partij, maar ik noem Assist gewoon een zorgorganisatie, punt.”

Innovatie

Nu staat ‘commercie’ of ‘marktwerking’ in de zorg al enige tijd in een kwade reuk, maar Biemans ziet de politiek daar de laatste tijd weer van terugkomen. “Men begrijpt daar ook wel dat innovatie vaak niet van binnenuit maar van buitenaf komt,” zegt ze. “Private partijen zoals wij brengen nu eenmaal ander competenties mee: lef, ondernemerschap, executiekracht, de bereidheid om een gecalculeerd risico te nemen – alles wat je nodig hebt om verandering daadwerkelijk door te zetten. Zonder publiek-private samenwerking komt de zorg gewoon niet vooruit.”

Biemans noemt het voorbeeld van Zavier, een nieuw concept woonzorglocatie voor senioren, waarvoor Assist een joint venture aanging met vastgoedontwikkelaar Estea Zorg. Partijen als Estea Zorg en Assist kunnen veel slagvaardiger inspelen op de groeiende vraag naar dat soort voorzieningen, denkt Biemans. “Eén van de problemen bij veel zorgorganisaties is dat ze het vastgoed zelf willen organiseren. Maar dat is hele specifieke expertise, dus maken ze onvoldoende tempo. Gevolg: de kennis en kunde die ze erin stoppen is vaak alweer verouderd als het eindelijk af is. Wij zeiden: Assist heeft verstand van goed en efficiënt zorg organiseren; we hebben geen verstand van vastgoed. Dus daar zoeken we een partner voor. Op die manier creëer je heel mooie, toekomstbestendige concepten, die ook schaalbaar zijn.”

Gezondheidsbeheer

Nu worden we de laatste jaren voortdurend gewaarschuwd dat de zorg in zijn huidige vorm onhoudbaar is, door die perfecte storm van vergrijzing, personeelsgebrek en steeds hogere kosten. De Grote Vraag is dan natuurlijk onvermijdelijk: hoe ziet die ‘toekomstbestendige zorg’ er uit? Biemans heeft daarvoor een aantal vruchtbare ideeën. Volgens haar zullen we mensen bijvoorbeeld steeds meer verantwoordelijk moeten maken voor hun eigen ‘gezondheidsbeheer’. “Het woord ‘patiënt’ alleen al suggereert een passieve afhankelijkheidsrelatie,” zegt ze. “Ik zou pleiten voor ‘zorgconsument’: iemand die actief is betrokken bij het verbeteren van zijn vitaliteit en gezondheid. Dat kunnen we bevorderen met allerlei prikkels. Bijvoorbeeld met een korting op de zorgpremie, of een soort spaarsysteem waarbij je wordt beloond voor een gezonde leefstijl.”

Die ‘positieve prikkels’ zou Biemans ook willen invoeren om het huidige, aanbod-gedreven model te beteugelen. “In ons stelsel word je in wezen afgestraft als je onnodige of inefficiënte zorg daadwerkelijk afschaalt. Zorgverzekeraars en zorgkantoren zouden zorgorganisaties in bijvoorbeeld de ouderenzorg juist moeten belonen als ze hun zorg efficiënter gaan inrichten: zoveel mogelijk collectief, in de wijk en digitaal waar het kan, zodat je al die reisbewegingen niet hoeft te maken. Pas als het echt niet anders kan, ga je bij mensen achter de voordeur. Ik vind ook dat innovaties die de zorg aantoonbaar verbeteren meteen de standaard zouden moeten worden, die je als zorginstelling gewoon hebt te implementeren. Je ziet vaak dat de traditionele zorg maar moeizaam bepaalde vernieuwingen doorvoert. Zoek daarom als instelling de samenwerking met private partijen – die kunnen zo’n behoudende mentaliteit op een heel positieve manier ombuigen.”

Positieve mindset

We hoeven zeker niet somber te doen over de houdbaarheid van de zorg, aldus Biemans – er zijn nog heel veel mogelijkheden om het systeem anders, en beter, in te richten. Denk bijvoorbeeld ook aan de integratie van bepaalde delen van de gehandicaptenzorg met ouderenzorg (mensen met een beperking worden immers ook ouder). Of aan de inrichting van een digitaal kennisplatform voor mantelzorgers, waardoor je op eenvoudige wijze mogelijke ‘zwaardere’ zorg kunt voorkomen. Die positieve mindset zou zich volgens Biemans ook moeten uitstrekken naar het personeelsbeleid. Stop met het uitdragen van het beeld dat de zorg zo zwaar en moeilijk is; benadruk vooral de waardevolle kanten.

Met een aantal innovatieve formules (capaciteitsmanagement, ondersteuning thuis, wijkverpleging, begeleiding, regiemodel en Assist Analytics) brengt Assist dergelijke ideeën ook in de praktijk. Een leidend principe is dat de ‘product-marktcombinatie’ financieel gezond moet zijn – en dat kan, zegt Biemans. Ze noemt het voorbeeld van de wijkverpleging, waar Assist door een mix van digitale en fysieke zorg, ondersteund door data-gedreven voorspellingsmodellen, een rendabele formule voor heeft ontwikkeld. “Digitale zorg komt hier ook daadwerkelijk in plaats van fysieke zorg, en niet on top of,” zegt ze. “Digitalisering is in onze formule dus geen productie-opdrijvend mechanisme, zoals je nog vaak ziet in de zorg.”

Innovatief elan

Natuurlijk zijn er wel degelijk zorgbestuurders bij de gevestigde instellingen die óók denken als ondernemers, zegt Biemans. Die lef tonen, omdat ze de dringende noodzaak van verandering inzien. Maar voor dat innovatieve elan heb je ook andere partijen als Assist nodig, anders duurt het simpelweg te lang. En de wereld staat niet stil: kijk alleen maar naar de snelheid waarmee allerlei AI-oplossingen voor de zorg zich aandienen.

Om flexibeler en sneller in te springen op dat soort ontwikkelingen, moeten met name de grote zorginstellingen wel keuzes maken, denkt Biemans. “In bijvoorbeeld de ouderenzorg – maar het geldt net zo goed voor de gehandicaptenzorg – doen ze vaak van alles een beetje. Groot in intramuraal, en dan ook nog een beetje wijkverpleging of huishoudelijke hulp. Stoot om te beginnen dat kleine beetje wijkverpleging af en beleg het bij een collega-partij die daar goed in is. Focus op je core business, en werk vervolgens samen in de keten. Op die manier ga je toe naar een soort ecosysteem van zorg in een bepaalde regio, met partijen die elkaar ondersteunen waar nodig. En als je het hebt over de toepassing van AI en technologie: een zorginstelling is primair bezig met het efficiënt leveren van zorg. Die heeft niet de kennis en kunde in huis om te bedenken hoe AI kan helpen in het secundaire proces. Ook op dat gebied kun je veel beter een gespecialiseerde partner opzoeken.”

Gatekeepers

Als flexibele speler in het zorglandschap kan Assist ook in dat opzicht als voorbeeld dienen. “Onze kernactiviteit is het ontwikkelen van efficiënte, innovatieve bedrijfsmodellen voor de zorg,” zegt Biemans. “Wij optimaliseren zogezegd het secundaire proces, om het primaire proces – het leveren van zorg – te faciliteren. Assist zelf is daardoor relatief klein, maar via onze samenwerkingsverbanden werken er 9.000 mensen voor ons, en komen we bij 45.000 mensen achter de voordeur. We zijn zogezegd de gatekeepers van de formule die al die zorg mogelijk maken. Daarvoor staan we dagelijks in contact met zorgbestuurders, om eventueel zaken aan te passen. Maar als een bepaalde formule werkt en de kinderziektes zijn eruit, kunnen we die ook heel snel uitrollen.”

Cruciaal voor al die formules is dat ze in de praktijk op eigen benen kunnen staan, oftewel een gezond rendement opleveren, benadrukt Biemans. “Je moét in onze positie gedreven zijn in het nastreven van een solide financieel resultaat. Veel instellingen in de zorg zijn stichtingen die het al fantastisch vinden als ze 1 procent winst draaien. Maar als het dan nét even anders valt zit je al in de min, en dat vinden wij onacceptabel, want dat raakt direct aan de continuïteit. Niet alleen van Assist en de betrokken zorgorganisaties, maar ook van al die zorgmedewerkers waar wij verantwoordelijk voor zijn, en van alle zorg die zij leveren. Kortom: gezond rendement maken is een gezonde gedachte, voor iedereen in de zorg.”