Generatiepact, goed idee voor de Zorg

In onderwijsland is het een bekend begrip: het generatiepact of een variant daarop. In de zorg zijn de organisaties die ermee werken op één hand te tellen. Volgens Henk Konings, senior consultant bij Loyalis, is dat zonde: ‘De oudere werknemer is kwetsbaar en die moet je ondersteunen. Zo houd je mensen langer vitaal, beperk je uitval en ongewenste uitstroom én krijg je meer balans in je organisatie.’

Wat houdt het generatiepact precies in?

‘Met het generatiepact kunnen oudere werknemers minder gaan werken, zonder dat ze daar één-op-één salaris voor inleveren. Bekend is de 60-80-100-verdeling. Hierbij gaat iemand 60% van zijn huidige aanstelling werken, krijgt hij 80% betaald en houdt hij 100% pensioenopbouw. Andere verdelingen, zoals 50-70-100 of 80-90-100, komen ook voor.’

Wat levert het organisaties op?

‘Ten eerste zorg je ervoor dat medewerkers die tegen hun fysieke grenzen aanlopen, met meer energie hun werk kunnen doen. Veel zorgprofessionals doen lichamelijk zwaar werk. Werk dat ze mooi en waardevol vinden. Maar dat laatste wordt minder als het werk te zwaar wordt. Ten tweede vallen oudere werknemers minder snel uit als hun werk enigszins verlicht wordt. Uit onderzoek weten we dat langdurige uitval in de zorg het meest voorkomt bij 60+’ers. Ten derde creëer je ruimte in je budget en je formatie. Een oudere werknemer – zeker als die al lang bij de organisatie werkt – heeft een relatief hoog salaris. Voor die 20% die hij inlevert, kan je een groter deel van het salaris van een jongere werknemer betalen. En door de ruimte kan je een jongere werknemer een groter of vast contract aanbieden. Zo houd je balans in je organisatie.’

De praktijk

Robin Robart is senior beleidsadviseur HR bij ROC West-Brabant.Samen met Loyalis bedacht hij een variatie op het generatiepact: het Persoonlijk Ouderenarrangement.

Waarom zijn jullie hiermee aan de slag gegaan?

‘We wilden vooral de nadruk leggen op de inzetbaarheid van ouderewerknemers. Het woord generatiepact impliceert dat we een soort dealmaken met jongere werknemers. Dat is voor ons niet het belangrijkste.We zagen dat de groep oudere docenten het werk steeds moeilijker kon volhouden en hoorden steeds meer geluiden over toenemende werkdruk. Tegelijkertijd werd de seniorenregeling in de cao versoberd. Dat was reden voor ons om aan de slag te gaan met een generatieregeling.’

Hoe komt het dat ouderen die werkdruk ervaren?

‘Ik loop wel eens een hardloopwedstrijd. Daar stel ik me in op een bepaalde afstand. Als dan tijdens de wedstrijd de finish een paar kilometer wordt verschoven, krijg ik het zwaar. Zo is het ook voor veel oudere werknemers. Jaren werkten ze naar een bepaald eindpunt toe en met de finish in zicht werd de pensioendatum verplaatst. Dat is best wel zuur. Met het Persoonlijk Ouderenarrangement kan je ze weer wat ademruimte en energie geven.’

Wat heeft uw organisatie hieraan?

‘Het mooiste zijn de gesprekken die de medewerkers hebben gehad met Loyalis. Henk en zijn collega’s hebben alles voor ze doorgerekend en konden precies laten zien wat de regeling hen, eventueel in combinatie met individueel keuzepensioen, zou opleveren. Door die gesprekken zijn collega’s gaan nadenken over hun financiën én over hun inzetbaarheid en vitaliteit. Die gesprekken zorgen voor inzicht en regelmogelijkheden bij de werknemers. Hierdoor gingen zij minder werken, of volledig stoppen. En dat gaf ons weer inzicht om de personeelsplanning goed af te stemmen.’

Maar in de zorg is het al moeilijk genoeg om mensen te vinden

‘Gaat iemand minder werken? Kijk dan goed wie welke taken gaat overnemen, want je moet oppassen dat mensen in minder tijd hetzelfde werk gaan doen. Tegelijkertijd vraagt het meer creativiteit van HR om de instroom van nieuwe, jongere medewerkers te verhogen. Dat geldt voor het onderwijs ook. Wij zetten nu versneld actie op het inzetten van zij-instromers en hybride docenten, mensen uit de praktijk die ook lesgeven.’