Er komen grote veranderingen aan in de ouderenzorg. We zien drie ontwikkelingen waar elke organisatie mee te maken krijgt, onder meer op basis van interviews over de zorg van Morgen.
De drie belangrijke ontwikkelingen zijn:
1. Preventie wordt een belangrijk thema in elke langdurige zorginstelling;
2. Thuiszorgorganisaties verdwijnen in de huidige vorm;
3. Ontwikkelen technologische kennis verpleegkundigen.
1. Preventie wordt een belangrijk thema in elke langdurige zorginstelling
De verschuiving van zorg naar welzijn en preventie in de ouderenzorg, zal de komende jaren steeds belangrijker worden. Het doel is dat ouderen fitter blijven, langer thuis kunnen blijven wonen en zelfstandiger worden. De benutting van sociale netwerken van ouderen verlaagt het gevoel van eenzaamheid en geeft tevens meer betekenis.
Wij zien veel initiatieven waarin ouderenzorg, welzijnsorganisaties, de gemeente en de eerste lijn met elkaar samenwerken om eenzaamheid te voorkomen en eerder, proactiever te handelen.
Dit betekent bijvoorbeeld verhuizen naar een gelijkvloerse woning als de oudere nog fit en vitaal is, en niet pas nadat hij z’n heup heeft gebroken.
Dit tijdig schakelen, dus preventief handelen, gebeurt momenteel in allerlei proeftuinen waarin gekeken wordt naar nieuwe vormen van ouderenzorg. Dit is gericht op fittere ouderen, het voorkomen van eenzaamheid, het activeren van sociale netwerken en het bij elkaar brengen van ouderen met gelijke problematiek. Het bieden van wijkgerichte ondersteuning en mogelijkheden tot kort verblijf in zorginstellingen zijn actuele voorbeelden. Deze ontwikkeling zal in de komende jaren doorzetten en leiden tot allerlei samenwerkingsvormen waarin ouderenzorginstellingen een belangrijke facilitator zijn.
2. Thuiszorgorganisaties verdwijnen in de huidige vorm (1e lijn)
De personalisering van zorg zet door. Persoonsgerichte zorg, zorg die veel meer op maat is voor de individuele cliënt, zal de komende jaren nog belangrijker worden. Daarnaast zien wij de groei van het aantal zzp’ers, zeker in de thuiszorg, de komende jaren verder toenemen. Er ontstaat een netwerk van individuele professionals die cliënten zorg en begeleiding bieden die vanuit de clientbehoefte is samengesteld. Waarbij de client meer en meer zelf gaat kiezen welke professional hij of zij gaat inhuren.
Het gevolg is dat de huidige zorgorganisaties voor thuiszorg een transformatie zullen ondergaan. De zorgorganisaties zijn niet langer nodig als ‘middle-man’. Zij worden door de professional ingehuurd om te ontzorgen en overhead-taken over of weg te nemen. Om dit netwerk goed te laten samenwerken, is een goedwerkende onderliggende digitale infrastructuur een belangrijke voorwaarde (zie ook artikel over PGO’s).
3. Ontwikkelen technologische kennis verpleegkundigen
Feit: zorgvraag neemt toe en personeelstekorten blijven een probleem. Om de zorg betaalbaar en kwalitatief goed te houden, zet vergaande inzet van technologie door. Denk aan zorg op afstand, langer thuis wonen met behulp van domotica en het voorkomen van eenzaamheid door de inzet van sociale robots. Daarvoor hebben verpleegkundigen een nieuwe competentie nodig: technologisch inzicht. Om aan iedere zorgvrager de juiste mogelijkheden te kunnen aanbieden en juist te adviseren, heeft de verpleegkundige inzicht nodig in de mogelijkheden die technologie biedt.
De uitdaging ligt daarnaast in het werkend krijgen van de technologische oplossingen en het realiseren van de voordelen voor de cliënt. Zorgverleners en begeleiders zullen digitaal vaardiger moeten worden. Hier ligt een grote uitdaging, omdat grote investeringen in technologie alleen leiden tot een kwalitatief betere en betaalbare zorg als er veel en op juiste manier gebruik van wordt gemaakt. En hierbij zijn de verpleegkundigen de spin in het web van mogelijkheden.
Morgens doet onderzoek naar de ouderenzorg van Morgen. In Morgens Magazine verschijnen in de loop van het jaar verschillende interviews en artikelen over de ouderenzorg van Morgen.
Over de auteurs
Frank van Berkel, partner Morgens
Marloes Bijl, senior consultant Morgens
