Na kanker, zijn hart- en vaatziekten de belangrijkste oorzaak van overlijden in ons land2. Dagelijks stoppen in Nederland zo’n 100 harten met kloppen als gevolg van een hart- en vaatziekte. En het verontrustende is: het aantal mensen dat overlijdt aan een hart- en vaatziekte neemt jaarlijks wereldwijd toe3-4.
Hoge kosten voor mensen en maatschappij
Naast het persoonlijke leed dat hart- en vaatziekten veroorzaken, zijn ook de maatschappelijke kosten ervan hoog. Denk aan zorguitgaven voor medische hulp: zo’n 7 miljard euro per jaar. Maar ook aan de kosten als gevolg van verminderde arbeidsproductiviteit, door ziekteverzuim, zorg voor naasten of verminderde inzetbaarheid. Toch zijn hart- en vaatziekten niet aangewezen als één van de drie volksziekten waarin de regering de komende jaren fors extra gaat investeren. Net als bij obesitas, kanker en Alzheimer, zou de regering ook extra moeten inzetten op de aanpak van hart- en vaatziekten.
Sluipmoordenaar onder hart- en vaatziekten
Onder de hart- en vaatziekten bevindt zich een sluipmoordenaar: slagaderverkalking. Het is de belangrijkste oorzaak van een hartinfarct, beroerte of overlijden door een hart- en vaatziekte. Vaak ontstaan de klachten pas als de slagader ernstig is vernauwd. Zo’n vernauwing is het gevolg van een plaatselijke verdikking in de vaatwand, ook wel plaque genoemd. Als die scheurt en in contact komt met het bloed ontstaat er een bloedstolsel, wat een slagader of bloedvat kan afsluiten. Dat kan een herseninfarct (ook wel beroerte genoemd), een hartinfarct of overlijden tot gevolg hebben. Het schrijnende is: 80% daarvan is te voorkomen door vroegtijdig ingrijpen, zoals verbeteren van de leefstijl en behandelen van de risicofactoren6.
Preventie en secundaire preventie
Slagaderverkalking kent risicofactoren als roken, een hoge bloeddruk, diabetes, overgewicht en een hoog gehalte ‘slecht’ cholesterol (LDL-c) in het bloed (al dan niet erfelijk bepaald). Die risicofactoren kunnen we op twee fronten aanpakken: 1. primaire preventie en 2. secundaire preventie. Voor primaire preventie (o.a. leefstijlaanpassingen) is ruim aandacht – en terecht ook. Kanttekening hierbij is dat de grootste prikkels in ons zorgsysteem hoofdzakelijk zijn gericht op het beter maken van mensen. En niet op gezond blijven en voorkomen van ziekte(progressie). Minder in het vizier, maar minstens zo belangrijk, is secundaire preventie: de vroege opsporing van ziekten of afwijkingen bij personen die ziek zijn, een verhoogd risico lopen op een aandoening of een bepaalde genetische aanleg hebben. Hoe eerder bekend is dat iemand tot een risicogroep behoort, hoe sneller je kunt starten met ingrijpen. In een vroeg stadium toegang bieden tot innovatieve behandelingen kan het risico op overlijden verlagen, het aantal jaren in kwalitatief goede gezondheid verlengen of een ingrijpende behandeling uitstellen.
Hartzaam samenwerken
Willen we écht het verschil maken met preventiemaatregelen en medische innovatie? Dan moeten we ten eerste: de doelstellingen op dit vlak wettelijk verankeren. Ten tweede: de financiering van preventie niet primair als uitgaven beschouwen, maar als een investering in de gezondheid van morgen. En ten derde: beter gaan samenwerken. Daarmee onderschrijven we het recente advies van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS)7. In onze optiek is dat essentieel om de toename van mensen met hart- en vaatziekten een halt toe te roepen en te voorkomen dat de zorg onder de druk bezwijkt. Daarom roepen we onder de noemer #hartzaam de overheid, het bedrijfsleven, de zorgsector en patiëntenorganisaties op om systematisch de krachten te bundelen.
Publiek en privaat versterken elkaar. Door vanuit verschillende perspectieven samen te werken, ontsluit je de kracht, kennis en kwaliteit van alle partijen. Daardoor ontstaan creatieve oplossingsrichtingen en een grotere slagkracht. Zo ontsluiten we passende zorg die bijdraagt aan meer kwaliteit van leven voor mensen met een hart- en vaatziekte en minder druk op ons zorgstelsel. Een lichtend voorbeeld van zo’n samenwerking is de Dutch Cardiovascular Alliance (DCVA), waar farmabedrijven – waaronder Novartis – via de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) in zijn vertegenwoordigd.
Ons aandeel: innovatieve behandelingen
Ook Novartis voelt én pakt haar verantwoordelijkheid om actief bij te dragen aan een passende oplossing voor de grote uitdagingen waar de zorg voor staat. Ons aandeel daarin: innovatieve behandelingen ontdekken, ontwikkelen en ontsluiten waarmee we de ziektelast sterk verminderen en in het verlengde daarvan de druk op de zorg verlichten. Zo ook voor hart- en vaatziekten. En we zoeken actief de samenwerking op in het publiek-private veld. Vanuit ons perspectief op de zorg kunnen we waardevolle inzichten en oplossingsrichtingen bieden. Daarom reiken we graag onze hand uit om een collectieve vuist te maken voor elk hart in Nederland. Dat is wel zo #hartzaam.
Meer informatie
Wilt u meer informatie? Of de mogelijkheid om samen te werken verkennen? Neem dan contact op met Jan Güse, hoofd Public Affairs, Novartis Nederland: communication.netherlands@novartis.com
Bronnen:
1 Nederlandse Hartstichting, cijfers hart- en vaatziekten, webpagina: https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/cijfers-hart-en-vaatziekten
2 Centraal Bureau voor de Statistiek. 2022. Ontwikkelingen in Sterfte in 2020 en 2021. Geraadpleegd op: https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/diversen/2022/ontwikkelingen-in-sterfte-in-2020-en-2021
3 Organization for Economic Co-operation and Development, The King’s Fund. 2020. Is cardiovascular disease slowing improvements in life expectancy? OECD and The King’s Fund workshop proceedings. Paris: OECD
4 The Institute for Health Metrics and Evaluation. 2020. JACC: Cardiovascular Disease Burden, Deaths Are Rising Around the World. Geraadpleegd op: https://www.healthdata.org/news-release/jacc-cardiovascular-disease-burden-deaths-are-rising-around-world
5 Libby P, Pasterkamp G, Crea F, Jang IK. The natural history of atherosclerosis: what we know and what we need to know. J Am Coll Cardiol. 2017;70(20):2673-2684. doi:10.1016/j.jacc.2017.09.019
6 Lloyd-Jones DM, Hong Y, Labarthe D, et al. Defining and setting national goals for cardiovascular health promotion and disease reduction: the American Heart Association’s strategic impact goal through 2020 and beyond. Circulation. 2010;121(4):586-613. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.109.192703
7 Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving. 2023. Op onze gezondheid – de noodzaak van een sterkere publieke gezondheidszorg. Geraadpleegd op: https://www.raadrvs.nl/documenten/publicaties/2023/04/18/op-onze-gezondheid
