Met de invoering van de Basis GGZ is er veel veranderd in het GGZ-landschap. De rol van de huisarts als poortwachter en behandelaar van lichte tot matige klachten wordt steeds groter. Binnen de GGZ vindt een verschuiving plaats van voorheen tweedelijns GGZ naar Generalistische Basis GGZ.
De Gespecialiseerde GGZ is voorbehouden voor problematiek met hoog risico en hoge complexiteit. Screeningsinstrumenten kunnen ondersteuning bieden bij de triage en zorgindicering. Er is echter nog discussie over de rol die deze instrumenten binnen de Basis GGZ moeten krijgen.
Web-based instrument
Vooruitlopend op de aankomende Basis GGZ werd in 2010 door TelePsy een begin gemaakt met de ontwikkeling van een web-based instrument voor triage, zorgindicering en behandelplanning. Hierbij is samengewerkt met verschillende huisartsen, praktijkondersteuners, GGZ-professionals en instanties, waaronder Stichting Robuust en Maastricht University. Inmiddels zijn ruim 7.000 patiënten met behulp van het instrument verwezen en wordt het ingezet binnen de voordeur van verschillende GGZ-instellingen en praktijken. Naast een screeningsinstrument voor volwassenen is in samenwerking met een aantal GGZ-partners ook een instrument voor kinderen en jeugdigen ontwikkeld. Onderzoek heeft de afgelopen jaren veel interessante en waardevolle informatie opgeleverd.
Zo blijkt uit verschillende onderzoeken dat mensen geneigd zijn meer informatie prijs te geven aan een computer dan aan een persoon. Maar liefst 61% van de verslavingsproblematiek, gesignaleerd door het systeem, wordt niet opgemerkt door de huisarts of POH-GGZ. Voor een groot deel komt dit doordat dergelijke onderwerpen schaamte beladen zijn. Hetzelfde geldt voor gedachten over zelfmoord. Dagelijks registreert het systeem hoge en acute suïciderisico’s, waarvan de betreffende zorgverlener geen weet heeft. Om die reden zijn binnen het systeem suïcide-alerts ingesteld, waarmee zorgverleners direct op de hoogte worden gesteld van dreigend gevaar. Door klachten gestructureerd uit te vragen wordt voorkomen dat belangrijke informatie wordt gemist.
Prettig
Opmerkelijk is dat uit follow-up onderzoek (n=1.099) blijkt dat patiënten geen bezwaar hebben tegen de vrij uitgebreide screeningslijst van TelePsy. Ze geven juist aan het prettig te vinden dat al hun klachten goed worden uitgevraagd. Je zou daaruit de conclusie kunnen trekken dat zorgverleners soms ten onrechte kiezen voor korte, onvolledige screeningslijsten en daarmee de patiënt in feite tekort doen. Ook kwam uit onderzoek naar voren dat een meerderheid van de patiënten open staat voor e-health, liefst in combinatie met face-to-face gesprekken. Zorgverleners kunnen van deze wetenschap gebruik maken door e-health vaker onderdeel te maken van de behandeling.
Evaluatieonderzoek van Maastricht University, in opdracht van Stichting Robuust, toont aan dat het echelonadvies van het systeem in 84% van de gevallen wordt bevestigd door de zorgverlener die de patiënt na de screening in behandeling neemt. Het aantal patiënten dat na een initiële verwijzing alsnog naar een ander echelon wordt doorverwezen wordt gereduceerd met meer dan 50%. Daarnaast geeft een deel van de huisartsen aan minder psychofarmaca voor te schrijven.
Draagvlak
Maastricht University heeft ook onderzoek gedaan naar het draagvlak voor het instrument. Dit onderzoek is gepubliceerd in Family Practice en heeft internationaal veel interesse gewekt. Zowel zorgverleners als patiënten zijn tevreden over de inzet van het systeem. Huisartsen geven aan zich versterkt te voelen in hun regiefunctie en kunnen zich over het algemeen vinden in de conclusies uit het screeningsrapport. Het eerste onderzoek naar de validiteit en betrouwbaarheid van het screeningsinstrument is inmiddels afgerond en het is wachten op een volgende wetenschappelijke publicatie.
De ontwikkeling van screeningsinstrumenten is in volle gang en TelePsy loopt hierin voorop. Echter, ieder screeningsinstrument, hoe zorgvuldig ook geconstrueerd, is gevoelig voor onjuiste weergave door de patiënt. Patiënten kunnen vragen verkeerd begrijpen, klachten overdrijven, of juist afzakken. Een screeningsinstrument is daarom nooit het enige middel om te komen tot een goede zorgindicering. Het is een efficiënt hulpmiddel om de kwaliteit van de zorg te verbeteren, maar vervangt de klinische blik niet.
Voor meer informatie over TelePsy kunt u contact opnemen via info@telepsy.nl. U kunt ons ook volgen op Twitter en LinkedIn.
