De uitstroom onder zorgstudenten is groot. Meer dan de helft van de medewerkers en stagiaires die aan een zorgopleiding begint, maakt deze niet af. Dit cijfer in combinatie met huidige en toekomstige personeelstekorten maakt het volgens HilverZorg noodzakelijk een nieuwe koers te gaan varen. Samen met onderwijsinstelling en onderwijskundig adviesbureau OPPstap heeft ze daarom een uniek leertraject ontwikkeld waarin zowel nieuwe als huidige medewerkers zichzelf volop kunnen ontwikkelen.
Een klimaat waarin praktijk en theorie naadloos op elkaar aansluiten en waarin de student écht student kan zijn. Dat zijn volgens Nena van der Pas, teammanager opleiden & recruitment bij HilverZorg de belangrijke kenmerken van het nieuwe leerlandschap. ‘De afgelopen jaren hebben we gezien dat theorie en praktijk steeds verder van elkaar zijn verwijderd. Daar wilden wij wat aan doen. In onze opleiding hebben we de theorie daarom direct verbonden aan de praktijk zodat bijvoorbeeld ook zij-instromers snel en gemakkelijker kunnen leren.’
Volgens de opleidingsadviseur schrikt het stoffige imago, de slechte begeleiding en een gebrek aan toekomstperspectief veel zorgleerlingen af. ‘Bij het creëren van ons leerlandschap hebben we daarom specifiek gekeken naar loopbaanperspectief. Studenten van nu werken niet meer dertig jaar op dezelfde plek en hun behoefte om continu kennis te vergaren is enorm. Als HilverZorg willen wij in die behoefte voorzien. We willen dat de mensen die bij ons binnenkomen, weten hoe ze zich kunnen ontwikkelen en specialiseren. En weten wat de groeimogelijkheden bij ons zijn.’
Van elkaar leren
Het leerhuis speelt een grote rol in het nieuwe leerlandschap. In juli startte in het Hilversumse woonzorgcentrum De Egelantier een leerafdeling waar eigen zorgmedewerkers, leerlingen die net van school komen en zij-instromers van elkaar leren. In het leerhuis volgen ruim vijftig studenten een (verkorte) opleiding tot VIG, de opleiding tot verpleegkunde niveau 4 of hbo-verpleegkundige. Om daarna door te stromen naar een andere afdeling of locatie binnen HilverZorg.
In het Leerhuis leggen studenten onder leiding van een leercoach de basis. Van der Pas: ‘Hier rusten we de mensen goed uit. Onder andere door middel van situationele werkbegeleiding en de Lean methode. De kracht van Lean zit hem in de aanpak om (werk)processen slimmer en efficiënter te maken. Situationeel begeleiden is gebaseerd op de motivatie en competenties van studenten. Wat wil en wat kan iemand? Bij motivatie is zelfvertrouwen en toewijding van belang. Door met deze methodes te werken verwachten we niet alleen de kwaliteit van zorg en het werkplezier te verhogen, maar ook beter opgeleide professionals af te leveren.’
Uniek is dat de leerafdeling uit bijna alleen maar medewerkers in opleiding bestaat’, vervolgt ze. ‘Het is een afdeling waar de student zelf mag aangeven wat hij wil leren en waar ze vooral ook van elkaar leren. We gaan uit van de eigen kracht. Dat betekent dat studenten hun kennis al vroeg in praktijk mogen brengen en zo direct bijdragen aan de kwaliteit van de zorg en het welzijn van onze bewoners. Dat laatste vinden we belangrijk. We willen dat de leerlingen al tijdens hun opleiding ontdekken wat ze kunnen betekenen voor bewoners. Daar is ook gelegenheid voor. Dankzij de ruime formatie, is er tijd om bijvoorbeeld na het eten nog even een ijsje te halen of met een bewoner te gaan wandelen.’
Ontwikkelingsperspectief bieden
Volgens de opleidingsadviseur was het voor de zorginstelling de uitdaging om een zo inspirerend, gevarieerd en uitdagend mogelijk leerlandschap te ontwikkelen. ‘We gaan uit van verticaal, horizontaal en diagonaal leren. Medewerkers die hun vaardigheden naar een hoger niveau willen tillen, kunnen op onze leerafdeling terecht. Daarnaast is horizontale taakspecialisatie of een combinatie van verticale en horizontale ontwikkeling mogelijk. We hebben voor al onze dertien locaties een locatieplan gemaakt en een palet van specialisaties ontwikkeld. Op deze manier bieden we elke medewerker een ontwikkelingsperspectief.’
In het ontwerp van het leerlandschap is rekening gehouden met de behoefte van verschillende generaties medewerkers. ‘De medewerker anno 2021 is een ander type medewerker dan een medewerker van pakweg twintig jaar geleden’, zegt Van der Pas. ‘Zo weten we dat jongere mensen meer behoefte hebben aan autonomie, zingeving en verdieping en dat ze inspirerend leiderschap belangrijk vinden. Oudere medewerkers geven vaker aan persoonlijke ontwikkeling belangrijk te vinden. Bij deze medewerkers is het de uitdaging ze te motiveren en te ontdekken waar hun groeimindset zit.’
Duurzame inzetbaarheid is volgens haar een van de belangrijkste doelen van het nieuwe leerklimaat. ‘Mensen werken tegenwoordig langer door en kunnen niet altijd tot op hoge leeftijd aan het bed staan. Door anders op te leiden en te specialiseren creëren we meer loopbanen binnen HilverZorg. Waaronder nieuwe functies die medewerkers de kans bieden om door te groeien. De functie van leercoach en docent zorg en welzijn bijvoorbeeld zijn twee nieuwe wat stevigere functies die bijdragen aan ons leerklimaat.’
Vliegende start
Het leerhuis heeft met meer dan vijftig leerlingen een vliegende start gemaakt. ‘Het concept slaat goed aan, ook binnen onze eigen organisatie’, zegt Van der Pas. Dat is volgens haar ook niet zo gek. ‘Het is een modern gebouw op een centrale locatie met een leuke grote ontvangstruimte en goede faciliteiten. Wij zien het echt als een cadeautje voor onze studenten om hier te mogen leren. Ze krijgen een goede opleiding op een mooie locatie én de tijd en ruimte om kwalitatief goede zorg te leren leveren.’
Dat het gelukt is dit concept in de markt te zetten, heeft volgens de opleidingsadviseur alles te maken met de drive van HilverZorg bestuurder André Brand en haarzelf. ‘We hebben allebei een duidelijke visie op het gebied van leren en ontwikkelen. Ik vanuit mijn ervaring in een academische setting en André Brand als visionair met de wens een toekomstbestendig leerlandschap te creëren dat bijdraagt aan de strategische doelstellingen van HilverZorg.’
Omdenken
‘Het is een uitgebreid traject waarbij we met een nieuwe bril naar het onderwijs zijn gaan kijken. Waarbij we ons continu hebben laten adviseren en waarbij we konden leunen op een goede stuurgroep die pittige besluiten durfde te nemen’, zegt Van der Pas. ‘Wat wij willen laten zien, is dat het door ‘om te denken’ mogelijk is onze eigen kweekvijver te creëren. Dat we mensen kunnen opleiden zonder dat de werkbegeleiding en de bezetting in gevaar komt.’
