Het Prinses Máxima Centrum en Hutten werken voortdurend samen aan verbetering van hun voedingsconcept voor kinderen met kanker. Op Skipr evalueren ze het eerste jaar.
Op 18 mei 2018 – nu precies een jaar geleden – opende het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in Utrecht haar deuren. Het is een uniek centrum waar alle hoog complexe zorg en research voor kinderen met kanker bij elkaar komt, met als missie: ieder kind met kanker genezen met optimale kwaliteit van leven. Een belangrijk onderdeel daarin is eten en drinken. Alleen is er op het gebied van voeding voor kinderen met kanker nog weinig wetenschappelijke kennis voorhanden. Laat staan bewezen praktijkervaring. Het Prinses Máxima Centrum ging daarom samen met cateraar Hutten zelf op zoek naar het beste voedings- en gastvrijheidsconcept. Denk aan eten en drinken waar, wanneer en met wie je wilt. Met in het achterhoofd het idee dat veel kinderen ondervoed óf overvoed zijn. Een jaar later hebben ze veel geleerd, zo vertellen Esther Fijnekam, senior projectleider eten en drinken van het Prinses Máxima Centrum, Samantha Janssen, diëtiste bij Hutten en het innovatiecentrum Foodsquad, Josje Hendriks, marketing- en communicatiespecialist bij Hutten, en Jan Loeff, directeur Hutten Food Care.
Waarde
“Gastvrijheid, lekker eten en drinken, het zit Hutten uit Veghel in het DNA sinds 1929. En daar kwam een aantal jaren geleden de verzorging van eten en drinken binnen de zorg bij”, zo vertelt Loeff. Dat begon toen ziekenhuis Bernhoven de volledige verzorging van eten en drinken aan Hutten uitbesteedde. Dat leidde tot het uitbouwen van de divisie Care & Cure. “We wilden heel graag onze expertise ook bij het Prinses Máxima Centrum inzetten”, zegt Loeff. “Hier kunnen we écht van betekenis zijn en van waarde voor de kinderen en ouders die hier komen.” “En dat is precies waarom Hutten als winnaar uit de aanbesteding rolde”, zegt Fijnekam. “We hadden tien harde eisen, bijvoorbeeld dat kinderen tot op het laatste moment moeten kunnen kiezen of kunnen eten waar zij dat willen. Daar scoorde Hutten heel goed op. Maar de klik zat ‘m vooral in het toevoegen van waarde, het verschil willen maken. Zij hebben daarin dezelfde visie als het Prinses Máxima Centrum.”
Verleiden
De partners vonden elkaar ook in hun visie op verleiden. Het Prinses Máxima Centrum en Hutten vinden het een uitdaging om kinderen met kanker te verleiden om gezond te blijven eten. Ze zorgen dat het leuk blijft door gerechtjes te serveren als een omelet in de vorm van een uil, een ‘moestuintje’ met aarde van cacao en mascarpone en rood fruit of Engelse drop van rode biet, sinasappel en wortel. Maar ook door het sociale aspect in stand te houden door de kinderen zoveel mogelijk met hun ouders te laten eten. “Het kind heeft de regie”, zegt Janssen. “Er zijn verschillende plekken waar en manieren hoe kinderen kunnen eten of bestellen. Er komt zes keer per dag een ‘kanjerkar’ op de afdelingen en dagbehandeling, met gerechtjes die passen bij het kind. Ze kunnen naar het restaurant beneden, dat stimuleert beweging.” De spiermassa van zieke kinderen kan na een paar dagen liggen erg snel afnemen. De lichaamssamenstelling is essentieel om zo fit mogelijk te blijven. Daarom zijn er zo veel plekken buiten de kamer waar gegeten kan worden. Janssen: “Daarnaast kunnen kinderen met hun ouders koken, zodat het net smaakt als thuis. En ze kunnen een kok bellen die op aanvraag wat klaarmaakt.” Alles wordt vers bereid in de keukens van het Prinses Máxima Centrum. Het aanbod is verdeeld in de categorieën energierijk, energiearm en energieneutraal, om – afhankelijk van medicatie en behandeling – ondervoeding maar ook overvoeding te voorkomen.
Onderzoek
Het voedingsconcept is onderdeel van een voortdurend programma van onderzoek en ontwikkeling. “We wilden een nulmeting hebben om ons in de tijd mee te vergelijken”, zegt Janssen. “Want we hebben geen andere referenties. We hebben gegevens verzameld door kinderen eetdagboeken bij te laten houden. Zo kwamen we erachter wat de energie- en eiwitinname per kind is en hoe zich dat verhoudt tot de behoefte.” Testen, testen en nog eens testen, zo vat de diëtiste het afgelopen jaar samen. “Alleen zo ontstaat bewustzijn.” Maar er gebeurt veel meer. ‘Zo doet een aantal aio’s en postdocs momenteel onderzoek naar verandering in smaak- en geurbeleving tijdens chemotherapie, door te meten bij kinderen met kanker, maar ook hun broers en zussen”, vertelt Fijnekam. Janssen is verbonden aan het innovatiecentrum Foodsquad, waarin Hutten onder andere samenwerkt met ziekenhuizen en het researchbureau van het Prinses Máxima Centrum. Dat werkt bijvoorbeeld aan een digitaal platform waarop alle opgedane kennis kan worden gedeeld met ouders en kinderen. “Vergelijk het maar met voedingenkankerinfo.nl voor volwassenen, waar Hutten ook aan bijdraagt met expertise over gerechten voor deze specifieke doelgroep. Voor kinderen bestaat zoiets nog niet.”
Proefsessies
De afgelopen tijd hebben het Prinses Máxima Centrum en Hutten gewerkt aan een nieuwe menukaart. “Daar staan zachtere gerechten en meer smoothies op”, legt Janssen uit. “Het aanbod op de kaart wordt ontwikkeld aan de hand van proefsessies met onder andere de kinderadviesraad, met kinderen van alle leeftijden. en met ouders”, vertelt Fijnekam. “Daarnaast noteren de gastvrouwen het hele jaar door feedback van de kinderen om het aanbod zo te verbeteren.” In de toekomst wil het Prinses Máxima Centrum de kaart vier keer per jaar verversen, zodat die kan worden aangepast aan de seizoenen.
Stimuleren
Er werken nu ongeveer zestig mensen van Hutten in het Prinses Máxima Centrum, waaronder acht koks. Ze werken niet alleen voor de kinderen en hun ouders, maar ook voor bezoekers en personeel. “Zij maken het verschil. Hun intrinsieke motivatie is minstens zo belangrijk als hun vaardigheden”, zegt Loeff. Dat geldt zeker voor de gastvrouwen en –heren. Dat zijn een soort voedingsassistenten plus. “Zij weten alles van diëten, verandering van smaakbeleving, hoe ze gerechten moeten aanbieden en kinderen aansturen om te eten. Hutten doet voortdurend onderzoek naar hun gewenst gedrag om op basis daarvan trainingen te verzorgen, want hun rol is cruciaal. Zij zijn het die de kinderen kunnen stimuleren”, legt Janssen uit.
Peer & Poffer
Gastvrijheid is partnerschap, vinden Hutten en het Prinses Máxima Centrum, en dan gun je elkaar ook wat. “Hutten biedt extraatjes, zoals de wekelijkse kookworkshops waarin een kok groente en fruit in het zonnetje zet en samen met de kinderen bijvoorbeeld tomatensoep maakt”, vertelt Hendriks. “Daar steken ze hopelijk wat van op, en anders hebben ze gewoon een leuke middag gehad.” En om het eten en drinken in het Prinses Máxima Centrum nog leuker te maken, heeft Hutten de vriendjes Peer & Poffer gecreëerd. Hendriks: “Nu werken we aan een theatervoorstelling en een lied. Echt superleuk!”
Volg het Prinses Máximacentrum via social media
Meer informatie over Hutten? Kijk op de socials
Bekijk ook de video op Youtube:
