Bevlogen professionals halen het beste uit zichzelf. Daarom zijn ze juist nu van groot belang voor de zorg. We staan voor grote uitdagingen.
Voldoen aan een toenemende zorgvraag, meer doen met minder mensen en tegen lagere kosten. Voor een organisatie is het noodzakelijk om het beste uit elke medewerker naar boven te halen. Bevlogen medewerkers en kwalitatief goede zorg zijn nauw met elkaar verbonden.
Hoe bevlogen zijn professionals in de zorg eigenlijk? En hoe kan die bevlogenheid worden benut en verder gestimuleerd? Dat wordt duidelijk in een bijzonder actueel onderzoek dat van 1 oktober 2012 tot juli 2013 loopt. Onder de titel ‘Hart van de Zorg’ vindt het Nationaal Bevlogenheidsonderzoek plaats in de zorgsector. Dit is een initiatief van Schouten & Nelissen en FunktieMediair. Het gaat om een grootschalige peiling onder de professionals die dag in dag uit zorg leveren – vandaar de naam Hart van de zorg. Hoe beleven zij hun werk, werkdruk en werkplezier? Hoe ervaren ze de aansturing? Wat vinden ze van ontwikkelmogelijkheden? Hoeveel ruimte is er in de zorg voor bevlogenheid? Dat brengt het Nationaal Bevlogenheidsonderzoek in kaart.
Harde en zachte waarden
De meeste aandacht van het (zorg)management richt zich nog steeds voornamelijk op de harde kant; economische bedrijfskundige en financiële aspecten van de bedrijfsvoering. Belangrijkste doelen zijn gezien de uitdaging kostenbeheersing en kwaliteitsverhoging. Maar cruciaal is de rol van mensen. Harde bedrijfsdoelen kunnen alleen worden gerealiseerd door te investeren in de “zachte” kant van de organisatie; dat wil zeggen in de mensen die er werken. Uitgangspunt daarbij is dat zorg mensenwerk is dat gedaan wordt door mensen (professionals) voor mensen (patiënten).
Hoe zorg je ervoor dat er meer aandacht is voor het sturen op zachte waarden? Het levert een aantal “keiharde” voordelen op. Door betrokken en vooral bevlogen mensen in dienst te hebben, verlagen de arbeidskosten (verloop en verzuim) en verhoogt de productiviteit. En het belangrijkste is nog: bevlogen medewerkers verhogen de klantvriendelijke bejegening. En bewezen is dat omzetverhoging meer afhangt van klantvriendelijkheid dan van medische perfectie.
Nationaal Bevlogenheidsonderzoek
Wat levert een bevlogenheidsonderzoek nu op en wat is het belang voor zorgorganisaties? Professor Arnold Bakker legt dat in de onderstaande video uit.
Arnold B. Bakker is hoogleraar Arbeids- en Organisatiepsychologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, en president van de European Association of Work and Organizational Psychology. Zijn onderzoeksinteresse gaat uit naar positief organisatiegedrag (bijv., bevlogenheid, werkgeluk, prestaties), work-life balance, crossover van emoties, en internet applicaties van organisatiepsychologische onderwerpen. Zijn artikelen worden gepubliceerd in internationaal erkende wetenschappelijke tijdschriften, zoals het Journal of Applied Psychology, Journal of Occupational Health Psychology, en het Journal of Organizational Behavior. Arnold B. Bakker is gelieerd aan Schouten & Nelissen en hij is nauw verbonden aan het Nationaal Bevlogenheidsonderzoek in de zorg.
Eerste resultaten zijn veelbelovend
De eerste resultaten uit het wetenschappelijk gevalideerde Bevlogenheidsonderzoek ‘Hart van de Zorg” van FunktieMediair en Schouten & Nelissen zijn erg verassend! Want ondanks de vele uitdagingen waar de zorg op dit moment mee te maken heeft, blijkt tot dusver dat zorgmedewerkers vergeleken met andere branchegroepen in Nederland behoorlijk bevlogen zijn.
Uit een tussentijdse analyse onder de deelnemende zorgorganisaties blijkt dat bijna 50% van de medewerkers ’s ochtends vaak zin heeft om aan het werk te gaan, 55% enthousiast is over zijn baan en trots op hetgeen hij doet. Daarnaast geeft ook ruim 55% van de ondervraagde medewerkers aan dat ze het idee hebben dat de tijd voorbij vliegt wanneer ze aan het werk zijn.
Een uitgebreid verslag over de stand van zaken tot nu toe is hier te lezen.
Het onderzoek
Het Nationaal Bevlogenheidsonderzoek is een onderzoek dat handvatten biedt om actief te werken aan de bevlogenheid van de organisatie. Gebaseerd op het wetenschappelijk gevalideerde WEB-model. Met het organisatierapport wordt inzichtelijk aan welke knoppen gedraaid moet worden om de bevlogenheid in de organisatie verder te vergroten.
Het onderzoek;
- Bevat geen standaard tevredenheidvragen;
- Is gebaseerd op wetenschappelijk gevalideerde constructen. Meten is dus echt weten;
- Is op maat gemaakt voor de zorgbranche;
- Is positief geformuleerd en biedt een basis om op een positieve manier aan de slag te
gaan; - Biedt handvatten om écht aan de bevlogenheid van medewerkers te werken;
- Geeft iedere deelnemer zijn/haar persoonlijk feedbackrapport. Actie begint dus direct na
invullen; - Geeft de organisatie de kans bij te dragen aan een landelijke zorgbenchmark.
WEB/model
Het Nationaal Bevlogenheidsonderzoek is gebaseerd op het wetenschappelijk gevalideerde Werkstressoren en EnergieBronnenmodel, ofwel WEB-model (Bakker & Demerouti, 2003). Het WEB-model heeft vijf uitgangspunten die allen wetenschappelijk zijn onderbouwd. Inmiddels zijn er ruim twintig studies over het WEB-model verricht, niet alleen in Nederland, maar in samenwerking met buitenlandse collega’s ook in Finland, Oostenrijk, Spanje, Zuid-Afrika en Australië.
In elke organisatie zijn potentiële stressoren en energiebronnen aanwezig
Er zijn twee processen werkzaam:
1. een erosieproces (rood), dat welzijn en gezondheid ondermijnt
2. een motivatieproces (groen), dat bevlogenheid bevordert.
Persoonlijke hulpbronnen spelen een rol in beide processen. Zowel het erosie- als het motivatieproces zijn gerelateerd aan organisatiegedrag en bedrijfsresultaat.
Schouten & Nelissen werkt al jaren succesvol met het WEB-model bij honderden organisaties in Nederland.
Het verschil tussen bevlogenheid en medewerkerstevredenheid?
Arbeidstevredenheid kan zowel betrekking kan hebben op het gevoel dat men tijdens het werk heeft als op het oordeel over de context waarbinnen het werk plaatsvindt. In het eerste geval spreken we van tevredenheid als affect en in het tweede geval van tevredenheid als oordeel. Wanneer tevredenheid wordt opgevat als affect dan bestaat er een positieve relatie met arbeidsprestatie, anders niet.
Bevlogenheid is wat anders dan arbeidstevredenheid, opgevat als affect. In beide gevallen gaat het om een positieve, plezierige toestand van psychologisch welbevinden. Echter, daar waar tevredenheid wordt gekenmerkt door verzadiging en passiviteit, gaat het bij bevlogenheid juist om activiteit. Dat onderscheid in mate van activiteit is niet louter theoretisch van aard, maar ook in praktische zin zijn bevlogenheid en arbeidstevredenheid van elkaar te onderscheiden. Beide kunnen worden gemeten met verschillende korte vragenlijsten.
Het blijkt dat bevlogenheid positief samenhangt met tal van prestatie-indicatoren en dat deze samenhang gemiddeld genomen sterker is dan die met arbeidstevredenheid. Er zijn aanwijzingen dat bevlogen werknemers beter presteren omdat ze zich proactiever gedragen, zich competenter voelen, meer gemotiveerd zijn, zich hulpvaardiger en coöperatiever ten opzichte van anderen opstellen, en meer positieve gevoelens ervaren. Daarom is bevlogenheid belangrijk en is tevredenheid niet genoeg. Organisaties zouden zich dus niet tevreden moeten stellen met tevredenheid maar moeten streven naar het vergroten van de bevlogenheid van hun medewerkers.
Wat vinden andere organisaties van het onderzoek?
Organisaties die al hebben meegedaan met het onderzoek hebben hier hun ervaringen gedeeld.
Kosteloos deelnemen? Reageer dan snel!
Bent u een snelle beslisser en kan uw zorgorganisatie het onderzoek intern voor de bouwvakvakantie afronden, dan is het nog mogelijk om kosteloos aan het onderzoek deel te nemen. U kunt uw team, afdeling of bij voorkeur een gehele organisatie inschrijven voor 1 juli. Schrijf u dan nu meteen in op www.bevlogenheidindezorg.nl.
De uitkomsten van het Nationaal Bevlogenheidsonderzoek ‘Hart van de Zorg’ zullen in het najaar bekend gemaakt worden.
U kunt uiteraard ook later nog deelnemen, het onderzoek blijft bestaan. Tot 1 januari 2014 kunt u zelfs gebruik maken van een gereduceerd tarief. Neem in dat geval graag contact met ons op via communicatie@funktiemediair.nl of bel 020 – 504 20 20
