De zorg voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking gaat door turbulente tijden. De storm is nog niet gaan liggen, maar steeds meer zaken vallen op hun plek.
Ook Odion vindt een nieuw evenwicht, vertelt bestuurder Henk Steen enthousiast. Een centrale plaats daarin heeft Ons Plan, het ondersteuningsplan voor cliënten dat Odion samen met Nedap ontwikkelde. Ons Plan faciliteert voor Odion belangrijke waarden als gelijkwaardigheid, wederkerigheid en positieve afhankelijkheid.
De vergoedingen via de Wlz en Wmo zijn veranderd en zorginstellingen hebben door decentralisaties een heel ander contact met gemeenten. Henk Steen: “Dat is goed. Gemeenten en zorgaanbieders houden elkaar een spiegel voor. We gaan nu uit van eigen kracht en eigen regie, maar zeggen ook: zorg is geen vies woord, kijk ook naar iemands kwetsbaarheid.” In dit nieuwe evenwicht zoekt Odion naar andere manieren om de cliënt te versterken en competenties te ontwikkelen, in nauwe samenwerking binnen wijkteams met bijvoorbeeld RIBW en het Leger des Heils. “Onze organisatie krijgt steeds meer het karakter van een kenniscentrum”, constateert Steen. Deze ontwikkelingen vroegen om een ander cliënt-ondersteuningsplan.
Mens is de maat
Binnen de zorg draait het om de vragen ‘wie ben je?’, ‘wat wil je?’ en ‘waar heb je ondersteuning nodig?’, maar de vraag ‘wat kun je?’ ontbrak nog. En die is cruciaal, vinden ze bij Odion. Het vroeg om een systeemaanpassing om die vraag ook centraal te stellen, legt Henk Steen uit. Dat leidde tot de invoering van Ons Plan. Odion voert nu een tweede pilot uit en de volledige uitrol zal zich in 2017 voltrekken. Een majeure operatie, want het gaat niet alleen om de overstap naar een nieuw ECD, er zitten allemaal systemen voor registratie, facturatie en offertes aan vast. En iedereen moet er straks makkelijk mee kunnen werken; medewerkers kunnen straks via een iPad bij de mensen thuis invullen. Dat allemaal vraagt om betrokkenheid van cliënten, medewerkers en stakeholders. “Er is veel enthousiasme”, zo ziet Henk Steen. “Iedereen vindt dat dit een goed middel is om de dagelijkse praktijk te ondersteunen. Ons Plan garandeert: de mens is de maat, ook in de geldstromen.”
Eigen plan
Henk Steen: “Het oude plan was veel te beschrijvend en werd daardoor veel te lang. Het lijkt wel inherent aan de gezondheidszorg om zoveel mogelijk in een dossier te willen stoppen, en die neiging is er bij Odion ook. Maar onze filosofie is juist om zoveel mogelijk eenvoud te betrachten. Wat kan zo simpel mogelijk? Door een goede systematiek om cliëntvragen te filteren is het ondersteuningsplan nu veel duidelijker en inzichtelijker geworden. Met minder toeters en bellen.” En het garandeert gelijkwaardigheid, want het uitganspunt is het eigen plan van de cliënt. Dat gaat op basis van weloverwogen instemming, de uitkomst van gesprekken met de cliënt wordt verwerkt in Ons Plan. Als is de term ‘cliënt’ eigenlijk ook te beklemmend, vindt Odion. Henk Steen: “Wat wij eigenlijk doen is talenten van mensen verbinden. En dat maakt heel veel mogelijk.”
—
Odion is een semimurale instelling die werkt in de regio’s Zaanstreek, Waterland en Kennemerland. Vanuit ongeveer zestig locaties wordt (beschermd) wonen, dagbesteding en ambulante hulpverlening geboden aan meer dan duizend mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking, kinderen en volwassenen. Odion heeft zo’n zevenhonderdvijftig medewerkers. Henk Steen werkt er al 32 jaar, al lang voordat het Odion ging heten. De huidige bestuursvoorzitter begon zijn zorgcarrière als stafmedewerker in een dagcentrum in Krommenie. Sinds 2000 schrijft Steen sonnetten. Begin dit jaar verscheen de bundel ‘Alles mag in dichtersdromen’, die hij samen met dichter/kunstenaar Steven de Haan, cliënt van Odion, maakte.
