Eén ding is zeker. Het politiek-maatschappelijke debat en het beleid van de overheid zijn de komende jaren gericht op forse kostenbeheersing in de zorg.
De harde feiten: In de afgelopen 60 jaar zijn de zorguitgaven elk jaar fors gestegen: in euro’s, als aandeel van ons nationaal inkomen en als aandeel van de overheidsuitgaven. We geven nu ruim 67 miljard euro per jaar uit aan (collectief verzekerde) zorg in Nederland. Tellen we de niet-collectief verzekerde zorg ook mee, dan geven we in totaal 13,2 procent van ons nationaal inkomen uit aan zorg. Groeit de zorg net zo hard als de afgelopen 30 jaar dan wordt dat 22 procent in 2040. Groeien de zorguitgaven net zo hard als de afgelopen 10 jaar dan besteden we in 2040 zelfs 31 procent van ons nationaal inkomen aan zorg. Voor zorginstellingen betekent dit dat zij zich in toenemende mate bewust moeten zijn van hun kosten, waarbij de maatschappij verwacht dat de kwaliteit en toegankelijkheid van zorg op minstens hetzelfde niveau blijven als voorheen. De vraag is; hoe kunnen we onze zorg beter betaalbaar maken?
Deze vraag valt primair op te lossen door aan drie ‘stuurknoppen’ te draaien; door bij te sturen op kosten, volume of prijs. Wat betreft de kosten zijn er besparingen mogelijk in de meer klassieke vorm, door het efficiënter organiseren van primaire processen zoals door de invoering van zorgpaden optimalisatie van secundaire processen als financiën, ICT, inkoop, vastgoed of dienstroosterplanning. In andere gevallen kan kostenbesparing alleen gerealiseerd worden door innovaties en het significant anders organiseren van de werkzaamheden; bijvoorbeeld door het invoeren van ehealth & selfservices, zorg op afstand, ketensamenwerking of juist door focus aan te brengen in het eigen zorgportfolio.
Op basis van onze ervaring schetsen we hieronder de mogelijkheden die wij zien om stevige kostenbesparingen te realiseren op een aantal concrete aanknopingspunten:
Zorgpaden: Raak het hart van iedere zorgorganisatie
Een patiënt komt tijdens zijn reis door de gezondheidszorg meestal in aanraking met verschillende zorgverleners. Het is zowel in het belang van de patiënt als in het belang van de doelmatigheid van de zorgverlening, dat de coördinatie tussen deze zorgverleners soepel en volgens de laatste wetenschappelijke inzichten verloopt. Zorgpaden zijn bedoeld om deze logistieke en zorginhoudelijke afstemming te bereiken en bieden daardoor de mogelijkheid e effectiviteit, maar ook efficiency van zorg te optimaliseren. De juiste zorg op het juiste moment in de juiste hoeveelheid door de juiste zorgverlener. Zorgpaden ontwikkelen en implementeren is niet eenvoudig. Belangen verschillen, visies verschillen en competenties verschillen. Gelukkig blijft de patiënt de patiënt en daarmee het anker in het proces. Hoe wij de ontwikkeling en implementatie van zorgpaden ondersteunen en versnellen, kunt u hier lezen.
Optimalisatie van de personele inzet
Het is een door en door bekend probleem: het aandeel werkenden neemt de komende jaren af terwijl door de vergrijzing de zorgvraag sterk toeneemt. Hierdoor wordt het steeds moeilijker om de vraag naar medewerkers goed in te vullen. De jaarlijkse personele kostenstijging is vaak niet in balans met de productiviteitsverhoging. Medewerkers willen werktijden en werkomgeving flexibiliseren en zorginstellingen vragen om andere competenties. Hoe gaan we deze kloof, die de komende jaren snel groter wordt, overbruggen? Een deel van het antwoord wordt is workforce optimalisatie: het zo goed mogelijk plannen en benutten van de schaarse beschikbaarheid van medewerkers uitgaande van de cliëntvraag en in juiste balans met organisatiebelangen, en medewerkerbelangen. Hoe beter roosteren een besparing van 10% van de formatie op kan leveren, leest u hier.
Inkoop als ondersteuner van het primaire proces
Een volwassen inkooporganisatie levert een belangrijke bijdrage aan een zorginstelling. Niet alleen door de hoge besparingen die te behalen zijn op de inkoopkosten. De inkoopfunctie kan ook een belangrijke bijdrage leveren aan het vernieuwen van producten en processen door het vergroten van de samenwerking met partners in de logistieke keten en samen te werken met andere organisaties, bijvoorbeeld door gezamenlijke inkoop. Wanneer de inkooporganisatie goed functioneert, kan zij zowel een bijdrage leveren aan het verlagen van kosten als ook de kwaliteit en toegevoegde waarde van het primaire proces verhogen door samenwerking in de keten. Wij ondersteunen zorginstellingen in het verbeteren van de inkooporganisatie door onze kennis van inkoop- en zorgprocessen te combineren en zo in korte tijd aanzienlijke verbeterslagen te realiseren, waarbij een besparing van 10% op de totale inkoop mogelijk is. Wilt u meer weten over onze aanpak om de inkooporganisatie van een zorginstelling te verbeteren, lees dan hier verder.
Hoger rendement van ICT
Zorginstellingen hebben de laatste 30 jaar een heel scala aan geautomatiseerde informatiesystemen geïmplementeerd. Systemen die vaak vanuit heel diverse perspectieven zijn ontwikkeld, die gebruik maken van verschillende technologische platformen en waarvan de onderliggende technologie soms heel modern maar veel vaker inmiddels gedateerd is. De ervaring van Capgemini leert dat belangrijke duurzame besparingen behaald kunnen worden op de toepassing van ICT, waarbij de kwaliteit van de dienstverlening blijvend verbetert, de interne administratieve lasten kunnen verminderen en de wendbaarheid van de organisatie wordt vergroot. Recente projecten tonen besparingen van 10 – 30% op de ICT kosten. Capgemini heeft een praktische scan ontwikkeld waarmee het identificeren van concrete lange en korte termijn kostenbesparingsmogelijkheden op het gebied van de ICT in zeer korte doorlooptijd mogelijk is.
De patiënt aan zet
Er zijn tal van voorbeelden die laten zien dat een grote mate van regie van de patiënt een positief effect heeft op de (ervaren) kwaliteit van zorg en een gunstig effect op de kosten. Duidelijk is dat het vergroten van de inbreng van de patiënt in het zorgproces niet automatisch en ook niet alleen top-down of alleen bottom-up gebeurt. Het vraagt om een nieuwe visie, een bijpassende cultuur en om een organisatie die wendbaar kan inspelen op veranderende behoeften van cliënten. Het vraagt om leren van patiënten, van ervaringen elders opgedaan en om het benutten van de kansen die technologie kan bieden. Dit vergt een transformatie in denken van alle medewerkers inclusief het bestuur, van de organisatie en soms ook van patiënten. Het herzien van klantervaringen, operationele processen en het businessmodel is essentieel, waarbij onze aanpak is gericht op het kort-cyclisch realiseren van oplossingen in een actie gerichte benadering, zoals u hier kunt lezen.
Transformeren naar een betaalbaar betere zorg
Capgemini Consulting is hét adviesbureau voor besparingen in de zorg , door dingen slimmer, anders, minder of goedkoper te doen. Wij begeleiden deze transformaties door onze kennis van en ervaring op het gebied van veranderingstrajecten, zorgprocessen, eHealth, lean management, hothousing en ICT te combineren. Dat doen wij met een aanpak gericht op direct verbeteren en het behalen van resultaten op een operationeel niveau, waarbij we samen met u oplossingen op korte en lange termijn definiëren en realiseren. Graag lichten wij toe hoe wij u op een pragmatische wijze kunnen helpen een verdere omslag te maken naar een service georiënteerd model voor en door de cliënt met meer kwaliteit tegen lagere kosten.
Lees hier meer over onze visie op de kostenbeheersing in de zorg en lees ook eens onze blog over onze visie op actuele gebeurtenissen in de zorg.
