Zo’n startgesprek is een goed gesprek over ambities en behoeften voor het nieuwe jaar, met de blik vooruit, zegt Van Wieringen, Directeur Randstad Zorg. “En dat is precies waar medewerkers in de zorg behoefte aan hebben: persoonlijke aandacht, perspectief voor het komende jaar. In veel zorginstellingen, waar zelfsturende teams de afstand tussen leidinggevenden en medewerkers hebben vergroot, is het startgesprek de manier om weer tot elkaar te komen.”
Manager staat op afstand
Zo’n startgesprek is in de zorgsector een relatief onbekend fenomeen, weet Van Wieringen. “Bij teams die hun eigen boontjes doppen, is er minder aandacht voor de individuele medewerker. De manager staat op afstand.” Dat heeft gevolgen. Onderzoeken geven aan dat veel zorgmedewerkers zich niet gehoord en gewaardeerd voelen. Ze dreigen af te haken en de zorg te verlaten. Dat is het laatste wat we moeten willen, met het toenemende beroep dat de samenleving op de zorgsector doet. “Daarom”, zegt Van Wieringen, “is het juist nu belangrijk om medewerkers te omarmen en erbij te houden.”
Zo’n startgesprek in januari of februari komt om verschillende redenen op een goed moment. “Wanneer nemen mensen belangrijke levensbeslissingen? In de zomervakantie en tijdens de feestdagen. Zo’n startgesprek in het nieuwe jaar kan hoop bieden en een extra stimulans om te blijven.” Maar wel met een mits, meent Saskia van Wieringen: als manager moet je horen, maar ook echt luisteren naar wensen, feedback en suggesties. Plannen maken én vastleggen. Beloften over ontwikkeling doen én nakomen.
Geen kletspraat
Het mag deels kletspraat zijn om elkaar beter te leren kennen, vindt Van Wieringen. “Het gesprek is ook een kans om in te grijpen in een onwenselijke situatie. Om een medewerker een andere werkplek te bieden die beter past bij ambitie, talentontwikkeling en persoonlijke groei. De eerste stap in een plan.”
Daarbij spelen ook belangen buiten de muren van de instelling, meent Saskia van Wieringen. “Want met de krapte, de vergrijzing en het toenemend beroep op de zorg moeten we medewerkers zoveel mogelijk voor de zorg behouden – eventueel bij een andere werkgever in deze sector. Managers doen er goed aan ook buiten de muren van hun instelling te kijken, wat best spannend is. Het is goed om te zien wat die andere werkgevers te bieden hebben voor iemand die uitgekeken is op zijn of haar huidige werkgever. In het belang van de hele sector.”
Werksfeer en werk/privébalans
Het jaarlijkse employer branding onderzoek van Randstad wees uit dat aspecten als ‘werksfeer’ en ‘werk/privébalans’ bij uitstek in de zorgsector redenen zijn om te blijven of juist te vertrekken. “Scoor je als werkgever slecht op deze factoren en mis je de signalen daarover, dan riskeer je een toename van de uitstroom. Een extra reden om aandachtig te luisteren in een startgesprek – en zaken vast te leggen.”
Zeker is dat een goed gesprek loont. Bij organisaties waar het concept van een startgesprek een succes is, is het eindejaars- en beoordelingsgesprek veelal voorgoed verdwenen. “Zo ook bij Randstad, waar wij inmiddels het hele jaar door ‘great conversations’ hebben, over de praktijk van alledag en over de voortgang bij doelen, groei en ontwikkeling. Het startgesprek is het toekomstgerichte begin van die cyclus.”
Een geëigend moment
Zo zet een startgesprek allerlei deuren open die eerst gesloten waren, op een zeer geëigend moment. “Een start-, groei- of toekomstgesprek: geef het maar een naam, maar ga met die intentie aan tafel. Daar worden medewerkers blij en gemotiveerd van. Met navenante effecten op de werksfeer en het werkplezier, op het verzuim en de uitstroom.”
Een kanttekening tenslotte: leidinggevenden verdienen ondersteuning van de HR-afdeling bij het opzetten en voeren van de gesprekken. Want: “Niet iedereen bezit vanzelf de skills om het gesprek aan te gaan”, stelt Van Wieringen, die aangeeft: “Ik ben bereid om leidinggevenden bij zorginstellingen actief te helpen bij het opzetten van startgesprekken.”
