Tv-dokter Ted van Essen wil vaccinaties in Preventieakkoord

Tijdens de ontbijtsessie kwamen soms schrikbarende sheets met sterftecijfers langs, door infectieziekten die met vaccinaties zijn te voorkomen. “Het toont al met al aan dat er veel gezondheidswinst is te behalen”, aldus de voormalig huisarts. “Maar heel veel winst laten we lopen omdat de invoering zo lang duurt. Gemiddeld liggen vaccins in Nederland zo’n negen jaar ‘op de plank’ voordat ze via een programma in de arm gaan.” Hoe dat komt? Gebrek aan kennis: weinig urgentie, trage beoordeling en onderbenutting van de routes naar de arm, legt Van Essen uit. Zo moest het allereerste waterpokkenvaccin meer dan vijftien jaar wachten op überhaupt een advies van de Gezondheidsraad, kostte het advies over de invoer van het HPV-vaccin voor jongens zo’n drie jaar en vertraagde een onderzoek naar uitvoerbaarheid en betaalbaarheid de beleidsreactie op maternale kinkhoestvaccinatie ongeveer tweeënhalf jaar. Alleen de COVID-vaccinaties wisten de weg naar de arm relatief snel te vinden.

Meer helderheid

Lang niet alle vaccins vinden alle armen, toont Ted van Essen tijdens zijn ontbijtsessie aan de hand van een rijtje twijfels rondom de griepprik. “Veel mensen denken: het helpt toch niet. Ze maken zich zorgen over de veiligheid. Ze zijn vatbaar voor antivax-geluiden. En campagnes of politieke commitment voldoen niet.” Maar het allerbelangrijkste redenen om niet te prikken zijn dat de toegang lastig is en de vergoeding ingewikkeld of slecht geregeld, zo betoogt de griepexpert. Soms moet iemand naar de huisarts, soms naar de GGD, soms weer ergens anders heen. Soms is financiering via de ziektekostenverzekering geregeld, soms via het rijk, soms weer anders. Het is een doolhof. Dat moet anders.

Regie bij GGD

“Daarom moeten we een Preventieakkoord over vaccinaties sluiten”, vindt Van Essen. “De Vaccinatiealliantie kan haar rol om zover te komen nadrukkelijker oppakken. en invoering en uitvoering structureel moeten regelen. Ted van Essen: “De regie bij de regionale uitvoering moet bij de GGD liggen, in samenwerking met huisartsen, apothekers, ziekenhuizen en JGZ consultatiebureaus. Zij weten aan de hand van de richtlijnen precies welke vaccinaties volwassenen nodig hebben. Door dit te melden aan de GGD, kan die mensen automatisch oproepen. Die heeft daar ruime ervaring mee.” En zo kun je makkelijker meerdere prikken tegelijk geven – denk aan combinaties van griep- en coronavaccinaties of de pneumokokkenprik combineren met die voor gordelroos. Vergelijk het met het vaccinatieprogramma voor kinderen, die krijgen soms voor zeven dingen tegelijk. Tot slot heeft Ted van Essen nog één tip: “Gééf het gewoon. Zorg dat iedereen via een centrale frontoffice makkelijk vaccinaties kan krijgen, en regel de financiering efficiënt via een backoffice. Belast daar de patiënt niet mee, want dat verlaagt de vaccinatiegraad.”