Mensen met diabetes hebben een verhoogd risico op somberheid en depressie. Stress rond het managen van de diabetes draagt hieraan bij. Voor de depressiebehandeling werkt Amsterdam UMC met een protocol gebaseerd op Kleur-je-leven van het Trimbos-instituut. Het face-to-face-gesprek is de standaard, maar Amsterdam UMC ondersteunt mensen ook graag thuis, zodat ze niet steeds naar het ziekenhuis hoeven. Zo kwam ehealthplatform Minddistrict in beeld. Minddistrict heeft een goed en makkelijk te gebruiken CMS waarmee zorgorganisaties zelf digitale interventies ontwikkelen.
Online programma’s
Sinds 2017 ontwikkelde Amsterdam UMC twee online programma’s. Beter gestemd met Diabetes is een geprotocolleerde interventie voor mensen met een gediagnosticeerde depressie die hulp krijgen van een psycholoog. MyDiaMate is een zelfhulp-programma voor mensen zonder gediagnosticeerde psychologische problematiek die zelf aan de slag willen met hun mentale welbevinden. Beide interventies worden, ook voor andere zorgpartijen, aangeboden via de Minddistrict-app.
Een plan en een doel
Het CMS van Minddistrict bestaat uit blokken waarmee je zelf content bouwt. Minddistrict legt dit uit in een e-learning. Het CMS is volgens Maartje en Theresa gebruiksvriendelijk, maar je moet wel weten wat je wilt. Hun advies is daarom: begin met een plan en een doel. Zet op papier welke modules nodig zijn, welke informatie je wilt overbrengen en welke opdrachten mensen gaan doen. Nadat ze dat zelf hadden gedaan, konden ze aan de slag met de CMS-blokken. Ook tijdens het proces konden ze terugvallen op Minddistrict.
Beter gestemd met Diabetes
Beter gestemd met Diabetes is een protocol. Gebruikers doorlopen de complete interventie in acht weken tijd. Ze krijgen tekstuele informatie, oefeningen (met video) en reflectiemomenten. Voordat ze het programma in 2018 vrijgaven, deed Amsterdam UMC een gerandomiseerd onderzoek. Bekeken werd hoe effectief de applicatie is voor depressievermindering.
Wat bleek? Na 3 maanden ervaren mensen minder depressieve symptomen en minder stress rond hun diabeteszorg. Meer mensen die de interventie kregen herstelden van hun depressie dan degenen op de wachtlijst. Mensen die niet herstelden hadden aanvullende psychologische hulp nodig, zoals face-to-face-gesprekken. De interventie is ook effectief gebleken voor mensen met ernstige depressie. Zorgverleners zien het programma als een extra behandelaanbod voor een deel van de patiënten. Ook hebben zorgverleners meer informatie om op terug te grijpen en kunnen ze hun tijd flexibeler indelen.
MyDiaMate
Voor het ontwikkelen van MyDiaMate putte het Amsterdam UMC uit wetenschappelijke literatuur, bestaande interventies en ervaringen in de klinische praktijk. Ook hield Amsterdam UMC focusgroepen met mensen met type 1-diabetes. MyDiaMate bestaat uit een algemene introductie (‘Diabetes in balans’) en modules over Eten en Emoties, Hypoglykemie, Sociale omgeving, Stemming en Energie. Mensen kiezen zelf welke modules ze gebruiken en wanneer, zonder betrokkenheid van een zorgverlener.
Gerandomiseerd onderzoek
Sinds de proefimplementatie vanaf 2020 is MyDiaMate al gebruikt door meer dan 1.000 mensen. In januari 2024 start Theresa een studie naar het effect op de mentale gezondheid van mensen met type 1 diabetes. Het wordt een gerandomiseerd onderzoek met een controlegroep. Ze voert dit uit in Nederland, Duitsland, Verenigd Koninkrijk en Spanje. Deelnemers downloaden de app, waarna de programma’s worden geactiveerd op basis van hun persoonlijke klachtenprofiel. Ze gebruiken de app drie tot zes maanden, in hun eigen tempo en op hun eigen manier. Met klinische vragenlijsten inventariseert Theresa hun mentale gezondheid.
Amsterdam UMC hoopt de preventieve werking van MyDiaMate aan te tonen, zoals ook het programma Beter gestemd met Diabetes bewezen werkt*. Dan kan MyDiaMate breed worden geïmplementeerd, met als doel dat mensen minder psychologische problemen ervaren en er minder druk komt op de zorg.
*Van Bastelaar KM, Pouwer F, Cuijpers P, Riper H, Twisk JW, Snoek FJ. Is a severe clinical profile an effect modifier in a Web-based depression treatment for adults with type 1 or type 2 diabetes? Secondary analyses from a randomized controlled trial. J Med Internet Res. 2012 Jan 5.
