Met alle actuele ontwikkelingen op zorggebied staan gemeentes en zorgpartijen voor een enorme uitdaging. ‘Zorg in de buurt’ maakt het mogelijk om in vier stappen een pragmatisch plan van aanpak op te stellen, met samenwerking als sleutelwoord.
Er staat gemeentes en zorg-, welzijn- en maatschappelijk verantwoordelijke partijen heel wat te wachten. Beleidsveranderingen (SWZ, AWBZ, Wmo, Zvw en Jeugdwet), en veranderingen in zorgbehoefte zoals het langer thuis wonen en kortere lijnen met de specialistische zorg, vormen de achtergrond voor de nieuwe opzet van de welzijn- en zorgstructuur. Deze transitie wordt stap voor stap gedaan, maar met minder geld. Gezien het grote aantal betrokken partijen – denk hierbij onder andere aan: gemeenten, zorginstellingen, woningcorporaties, GGD, zorgkantoren, bureau Jeugdzorg, zorgprofessionals en ziekenhuizen – is het ontwikkelen van een gemeenschappelijke agenda en visie wat betreft de inrichting en de uitvoering van de zorg een enorme uitdaging. Een goede samenwerking is noodzakelijk om te komen tot resultaten die worden gedragen door alle betrokken partijen.
Struikelblokken
Samenwerking is vaak al een uitdaging op zich. Een bekende valkuil is het ontbreken van concrete, meetbare en realiseerbare ambities uit de visie met de daarbij horende tussenstappen. Het is daarom van belang om duidelijke afspraken te maken tussen de partijen, een verantwoordelijke aan te stellen, en tussentijds te monitoren om te kunnen bijsturen op de ambitie of het proces.
Een andere veel voorkomende obstructie is de taal- en cultuurbarrière tussen de verschillende partijen. Dat leidt tot verschillende interpretaties van het doel en werkwijzen om daar te komen. Hierdoor raken processen gefrustreerd, vertraagd en soms zelfs van de baan. Praten over deze verschillen en samen het plan opstellen zijn cruciaal om iedereen te verbinden aan het doel en te laten handelen om het doel te bereiken.
Een derde struikelblok wordt gevormd door het individueel belang van een partij en de verschillende machtsposities van partijen. Dit kan leiden tot geschillen en schaadt het vertrouwen tussen partijen. Een goede oplossing hiervoor is het aanstellen van een onpartijdige en deskundige begeleider van het proces. Deze begeleider kan verschillende belangen hanteerbaar maken en voorkomt wantrouwen tussen de partijen. Op die manier wordt het doel, het juiste aanbod van welzijn en zorg – nu en in de toekomst, het belang van alle betrokken partijen.
Zorg in de buurt
Profs4Zorg, een samenwerkingsverband van professionals dat zorgverleners helpt om veranderingen in de zorg het hoofd te kunnen bieden, is bekend met problematiek van samenwerken en heeft een concept ontwikkeld: ‘Zorg in de buurt’. Met dit concept is het mogelijk om in vier stappen tot een gezamenlijke en gedragen visie te komen:
Stap 1: Formuleren ideaalbeeld
Een ideaalbeeld van hoe zorg en welzijn in de gemeente of regio moet worden vormgegeven en gerealiseerd vormt het uitgangspunt van ‘Zorg in de buurt’. Het formuleren hiervan gebeurt vanuit de verantwoordelijkheid van de verschillende maatschappelijke organisaties op basis van overeengekomen criteria;
Stap 2: Analyse bestaande situatie
In deze stap wordt de lokale situatie in kaart gebracht: relevante wet- en regelgeving, opbouw van de bevolking, doelgroepen, belanghebbenden, aanwezige zorgprofessionals en voorzieningen;
Stap 3: Projecteren omgevingsanalyse op ideaalbeeld
Door de uitkomsten van de eerste twee stappen te vergelijken wordt een verschilanalyse opgesteld. Deze vormt de basis voor het formuleren van haalbare scenario’s;
Stap 4: Uitwerken haalbare scenario’s
In de laatste stap worden de operationele en financiële consequenties geïnventariseerd. Na een weging en waardering is het mogelijk om een gezamenlijk plan van aanpak te formuleren om tot een concrete uitvoering van het gekozen scenario te komen.
Door het ‘Zorg in de buurt’-concept toe te passen is het mogelijk om samenwerking tussen veel partijen met uiteenlopende belangen te faciliteren. Daarmee neemt de kans op een succesvolle implementatie significant toe.
Mayk Swinkels,
adviseur, vertegenwoordigt vastgoedspecialist HEVO (www.hevo.nl) in Profs4Zorg (www.profs4zorg.nl)
