De kernreactor in Petten. Foto: ANP/Koen van Weel
Dat zegt voorzitter Andor Glaudemans van de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde (NVNG). “Dat is een serieus probleem. Het gaat om patiënten met een ziekte in een vergevorderd stadium. Met name voor kankerpatiënten is dit type behandeling hun laatste hoop.” Of er door het gebrek aan de isotopen mensen zijn overleden, kan hij niet zeggen. “Ik maak me wel zorgen over deze kwetsbare groep en wat de uitgestelde behandeling voor hen betekent.”
Schildklier- en prostaatkanker
De honderden patiënten die de afgelopen weken niet konden worden behandeld, zijn vooral mensen met schildklier-, prostaat- en leverkanker in een vergevorderd stadium. De straling van de medische isotopen wordt door nucleair geneeskundigen ingezet als medicijn om kankercellen te doden en om in een vroeg stadium kankergezwellen op te sporen, om te zien of er sprake is van uitzaaiingen. Voor de diagnostiek zijn patiënten met infecties, hartvaat- en neurologische ziekten van de medische isotopen afhankelijk.
Zes kernreactoren
Petten is een van de zes kernreactoren in de wereld die medische isotopen produceert. Onderhoud van die reactoren wordt op elkaar afgestemd om de levering zo goed mogelijk te borgen. De fabriek in Petten ging in januari in onderhoud, maar door een plotselinge lekkage kon de reactor een maand langer geen isotopen leveren. Vorige week kwam de productie op gang, maar de isotopen kunnen pas volgende week worden geleverd.
Op deze tegenvaller was niet gerekend door de kernreactor in het Belgisch Mol, die insprong voor de onderhoudsbeurt bij Petten. Door de snelle halfwaardetijd van de medisch isotopen zijn ziekenhuizen afhankelijk van de productie in kernreactoren en is langdurig opslaan geen optie.
Nieuwe kernreactor
Nucleair geneeskundigen pleiten al vele jaren voor een oplossing. De kernreactor in Petten is al zestig jaar oud. Daardoor is het risico op uitval groter en heeft het veel onderhoud nodig. “Dat maakt de levering onzeker”, stelt Glaudemans. “Dat moet gewoon verbeteren.” De NVNG heeft de afgelopen jaren verscheidene brandbrieven gestuurd.
De NVNG-voorzitter pleit voor de bouw van een nieuwe reactor. Diverse kabinetten hebben een besluit hierover sinds het einde van de vorige eeuw uitgesteld, omdat een reactor erg duur is en een deel van de samenleving weerstand heeft tegen een nieuwe kerncentrale. De eventuele bouw van een reactor duurt minimaal acht jaar.
Nieuwe toepassingen
Glaudemans pleit voor een nieuwe kernreactor, omdat het aantal patiënten dat in aanmerking komt voor een behandeling met medische isotopen de komende jaren groeit. Dat komt door de vergrijzing van de bevolking en nieuwe toepassingen van nucleaire therapie.
Zo wordt volgend jaar een nieuwe behandeling goedgekeurd voor prostaatkanker. Daardoor kunnen er jaarlijks in Nederland rond 3000 extra mensen worden geholpen. Glaudemans: “Alleen al hierdoor hebben we bijna dubbel zoveel medische isotopen nodig.”
