Regeldruk is al geruime tijd een belangrijk discussiepunt binnen de zorg. Professionals zijn veel tijd kwijt aan administratieve werkzaamheden en kunnen deze niet besteden aan waar ze hun beroep voor hebben gekozen: het verlenen van zorg. En wanneer zij de toegevoegde waarde van de registratie niet inzien voor het primaire proces, resulteert dit in ervaren regeldruk.
Inzet merkbaarheidsscan
In de afgelopen jaren is de ervaren regeldruk toegenomen. Reden voor ministerie VWS om in 2018 te beginnen met het programma [Ont]regel de Zorg. Het doel: de ervaren regeldruk merkbaar verlagen in negen zorgsectoren: farmacie, huisartsenzorg, curatieve ggz, paramedische zorg, medisch specialistische zorg, wijkverpleging, verpleeghuizen, gehandicaptenzorg en sociaal domein.
Om het effect van het programma te meten, is de merkbaarheidsscan ingezet door VWS. Dit instrument meet de acties uit het actieplan en toont de mate aan waarin deze acties daadwerkelijk hebben geleid tot merkbaar minder regeldruk. Het onderzoek heeft op twee meetmomenten (2019 en 2020) de ervaren regeldruk in kaart gebracht. Hiervoor zijn groepsgesprekken gevoerd met professionals, enquêtes gehouden onder 4.500 professionals in 2019 en 3.500 professionals in 2020 en verdiepende interviews met professionals waarin de enquêteresultaten zijn besproken.
De onlangs verschenen KPMG-rapportage ‘Eindrapport Merkbaarheidsscan [Ont]Regel de Zorg 2020‘ bevat een vergelijking van de resultaten van de twee metingen, om zo het effect per sector aan te tonen.
Variëteit tussen zorgsectoren
Opvallend is ten eerste is grote variëteit tussen de sectoren. Waar binnen de paramedische zorg de grootste afname in regeldruk wordt ervaren, ervaren professionals in de wijkverpleging helemaal geen verandering in de periode 2019-2020. Naast de ervaren regeldruk is ook de ervaren tijdsbesteding gemeten: de tijd die volgens professionals wordt besteed aan administratie ten opzichte van hun totale werktijd.
Enkele sectoren laten hier een toename zien, namelijk de farmacie (+0,7 procent), de huisartsenzorg (+1,7 procent) en de curatieve ggz (+ 2,7 procent). De auteurs benadrukken in de rapportage het in dit algemene beeld gaat om gemiddelde ervaren regeldruk per sector. “Binnen de sectoren kan de gemiddelde ervaren regeldruk variëren tussen subgroepen, zoals functie.”
Mate van acceptatie
Administratieve werkzaamheden behoren tot het dagelijkse werk zolang de logica en de toegevoegde waarde voor het primaire proces helder zijn, bleek uit de eerste meting. En ook tijdens de tweede meting beamen meerdere respondenten vanuit alle negen sectoren dat het snappen van een regel tot minder ervaren regeldruk leidt, schrijven de auteurs in de rapportage. De enquête van 2020 laat dan ook een vrij hoge mate van acceptatie van administratieve tijd zien.
‘Verbetering is in zicht’
De onderzoekers van KPMG concluderen voorzichtig dat er verbetering in zicht is, met de eerste lichting ervaring regeldruk maar beamen ook dat ‘ontregelen’ een taai vraagstuk is, dat blijvende aandacht vraagt.
Aanbevelingen
Ten slotte formuleren de auteurs een aantal aanbevelingen om het programma succesvol te laten verlopen, op basis van de input van de respondenten.
Ten eerste: zorg dat het actieplan flexibel inspeelt op de ontwikkelingen in het veld. Ten tweede: voer (ont)regelen door tot in de haarvaten van de organisatie. Organisaties hebben zelf een belangrijke rol. Ten derde: voorkom dat het effect van het schrappen van regels teniet wordt gedaan door het toevoegen van nieuwe regels, en ten slotte: ga met ketenpartners in gesprek om te voorkomen dat regeldruk wordt verschoven.
De ervaren werkdruk onder professionals van verschillende sectoren (aangeduid in een rapportcijfer van 1 tot 9):
– Farmacie 7.4
– Huisartsenzorg 7.1
– Curatieve ggz 7.1
– Paramedische zorg 6.7
– Medisch specialistische zorg 6.7
– Wijkverpleging 6.6
– Verpleeghuizen 6.6
– Gehandicaptenzorg 6.6
