De relatie tussen de NZa en het ministerie van VWS is “ongezond”. Het ministerie laat zich weinig gelegen liggen aan de onafhankelijke positie van de NZa en heeft in individuele gevallen “de schijn van ongerechtvaardigde inmenging” gewekt.
Bovendien voert de NZa onverenigbare taken uit en is er binnen de organisatie sprake van een onveilig arbeidsklimaat. Op grond van dit alles moet de NZa flink op de schop.
Een en ander staat in het uitgelekte rapport van de commissie-Borstlap over het intern functioneren van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Het rapport wordt dinsdag 2 september gepubliceerd, NRC Handelsblad en NOS schrijven er maandag over. De commissie wil niet reageren op het uitgelekte bericht.
Uit het uitgelekte rapport komt naar voren dat het ministerie van Volksgezondheid zich volgens de commissie veel te veel met de NZa bemoeit. Als voorbeeld haalt de commisie de subsidieverlening aan het Oogziekenhuis in Rotterdam aan. Na druk vanuit VWS, waarbij “geschermd werd met een standpunt van de minister”, kreeg het ziekenhuis alsnog extra subsidie van de NZa. Volgens Borstlap heeft het ministerie daarmee “de schijn van ongerechtvaardigde inmenging” gewekt, het beandelde het paden die “schuren” langs de wet. De commissie adviseert daarom om de contacten tussen de top van de NZa en het ministerie te beperken. Ook het feit dat de NZa zowel de regels opstelt én controleert, moet anders. De taken van de toezichthouder in de zorg moeten gesplitst worden, zo adviseert Borstlap. De NZa zou ook een raad van toezicht moeten krijgen en een drie- in plaats van tweehoofdig bestuur.
Verwaarloosd
De interne problemen kwamen eerder dit jaar aan het licht na de zelfmoord van NZa-medewerker en klokkenluider Arthur Gotlieb. Hij had een dik boekwerk bijgehouden van alle misstanden binnen de toezichthouder. Over de behandeling van Gotlieb is de commissie helder, schrijft NRC: hij werd vanaf 2007 “verwaarloosd” en “genegeerd” door zijn managers die het “kennelijk aan managementvaardigheden en empathie” ontbrak. Gotlieb is “niet de zorg en begeleiding geboden die passend was geweest”. Hij werd “al dan niet bewust” uitgesloten van werkbesprekingen en hij kreeg aantoonbaar minder scholing en coaching dan zijn collega’s.
In het verlengde hiervan constateert Borstlap dat er veel schort aan het arbeidsklimaat binnen de NZa: de afdeling Human Resources is zwak, vertrouwenspersonen worden “soms ronduit gewantrouwd” en de leiding heeft “te weinig menselijke aandacht” en op alle niveaus is gebrek aan tegenspraak.
Zorgwekkend
Vanuit de Tweede Kamer is geschrokken gereageerd. D66-Tweede Kamerlid Pia Dijkstra wil zo snel mogelijk een debat met de minister Schippers over het rapport van de commissie Borstlap. “Dit zijn harde en belangrijke conclusies, ik wil zo snel mogelijk een debat met de minister over dit rapport”, aldus Dijkstra. “Borstlap zegt dat het ministerie ‘langs de wet schuurt’ en noemt de relatie tussen de NZa en VWS ‘ongezond’, dat vind ik ernstig en zorgwekkend. We hebben deze zomer al een casus gezien van het Oogziekenhuis in Rotterdam waarbij je je vraagtekens kan zetten over de inmenging van het ministerie. Ik wil dat de minister zo snel mogelijk naar de Kamer komt om uitleg te geven.” (Skipr/ANP)
