Een mooi bericht en een flink contrast met de geluiden van een paar jaar geleden. Toen werd de zorg wél als een vergiet beschreven, omdat 40% van het nieuwe zorgpersoneel de sector binnen twee jaar alweer zou hebben verlaten.
Deze geluiden spraken blijkbaar tot de verbeelding, want het leverde direct tientallen nieuwsberichten en artikelen op. Ook waren er veel mensen die het citaat en de bijbehorende cijfers herhaalden in interviews voor radio, televisie en andere media. En helaas (zie verderop bij mijn derde punt) hoor en zie ik ze nu, jaren na publicatie, nog steeds regelmatig voorbij komen.
Het bericht sloeg destijds dus in als de spreekwoordelijke bom, maar bij mij schoten ze in het spreekwoordelijke verkeerde keelgat.
Onjuiste cijfers
Ten eerste omdat ik ervan overtuigd was (en ben) dat de vergelijking en het cijfer simpelweg niet klopten. De uitstroom uit de sector was niet abnormaal hoog, deze was destijds zelfs lager dan in de jaren daarvoor. Bovendien is de uitstroom uit de sector in te delen in een aantal categorieën. En dan zie je dat ongeveer de helft van de uitstroom bestond (en bestaat) uit categorieën die nauwelijks door werkgevers te beïnvloeden zijn. Bijvoorbeeld de uitstroom van personeel dat met pensioen gaat.
Versimpeling van de werkelijkheid
Ten tweede omdat de vergelijking een enorme versimpeling van de werkelijkheid was. Uitstroom van personeel is een heel complex begrip, dat vraagt om veel kennis van zaken en een goed oog voor nuances en context. Begrippen als interne uitstroom, externe uitstroom en totale instroom worden bijvoorbeeld voortdurend door elkaar gehaald. Daarmee worden appels met peren vergeleken, en conclusies getrokken die niet overeenkomen met de realiteit.
Een negatief licht op werken in de zorg
En ten derde (maar misschien had dat ten eerste moeten zijn) vanwege de negatieve beeldvorming die werd opgeroepen, en helaas nog steeds wórdt opgeroepen. Een zeer ongewenst effect, en al helemáál als dat het gevolg is van het gebruik van onjuiste cijfers en conclusies.
Niks geen vergiet
In de afgelopen jaren werd het opgeroepen beeld al een paar keer gecorrigeerd. Zo bleek bijvoorbeeld dat de uitstroom vanuit zorg en welzijn naar andere sectoren erg laag is, alleen bij de overheid is het uitstroompercentage lager. Het rapport van AZW zou de nekslag moeten zijn voor de eerdere beweringen.
Slecht nieuws is geen nieuws
Toch vrees ik dat de beeldvorming voorlopig niet veel zal veranderen. Want helaas blijkt vaak, en dus ook in dit geval, dat slecht nieuws beter scoort dan goed nieuws of genuanceerd nieuws.
Want waar de eerdere berichten het nodige stof deden opwaaien, blijft het nu angstvallig stil. Ik heb er nauwelijks nieuwsberichten over gezien. Laat staan dat er interviews verschijnen met politici, beleidsmakers, branche- en belangenorganisaties of bestuurders waarin ze het goede nieuws met gejuich ontvangen en van de kans gebruik maken om het werken in de sector in een positief daglicht te zetten.
Een oproep
Het zal je niet verbazen dat ik dit schaar onder de categorie ‘een gemiste kans.’ Maar het is nog niet te laat, papier is geduldig.
Dus hierbij een oproep aan iedereen die in de afgelopen jaren heeft geroepen dat de zorg een vergiet is, en daarmee het werken in de zorg heeft gediskwalificeerd. Zoek nu met net zoveel enthousiasme als destijds de publiciteit en schreeuw het uit: zorg en welzijn is een sector waarin mensen met plezier werken en 87% van de nieuwkomers blíjft er werken.