Uitgangspunt van ons in 2006 geïntroduceerde zorgstelsel is dat een zorgverzekeraar met zorgverleners een contract sluit waarin afspraken en voorwaarden zijn opgenomen over de kwaliteit, de tarieven en de controle van de bij de zorgverzekeraar gedeclareerde zorgkosten. Dit gebeurde nagenoeg altijd op basis van een vorm van een “restitutiepolis” die de zorgverzekeraar met de verzekerde was overeengekomen, en die ervoor zorgde dat de verzekerde zorg in natura kon krijgen zonder bijbetalingen.
Het ‘Hinderpaal Criterium’
Al snel introduceerden zorgverzekeraars vervolgens de naturapolis. Met deze polis creëerden zorgverzekeraars voor zichzelf de mogelijkheid om bewust sommige zorgverleners niet meer te contracteren. Het ‘Hinderpaal Criterium’ zorgde ervoor dat verzekeraars de verzekerden die naar een niet gecontracteerde aanbieder gingen toch nog een redelijk tarief moesten vergoeden. Als reactie hierop werd door een aantal verzekeraars de Budgetpolis bedacht. Voor deze polis contracteerden de verzekeraars een beperkt aantal zorgverleners om zodoende de zorgverleners die niet gecontracteerd werden helemaal geen vergoeding meer te hoeven betalen.
Te lage contracteringsgraad
Momenteel zijn bijna alle polissen van zorgverzekeraars een of andere vorm van een naturapolis, waarvoor zorgverzekeraars bewust niet alle zorgverleners contracteren. Je kan dan ook stellen dat het probleem van een te lage contracteringsgraad dat de minister met dit wetsvoorstel wil oplossen, voor de zorgverzekeraars feitelijk niet bestaat.
Fragmentatie tegengaan
De minister wil de fragmentatie, de versnippering, fraude en de lage contracteergraad in de bijvoorbeeld de wijkverpleging tegengaan. Dat wil de minister bereiken door artikel 13 te wijzigen. Door die wijziging moeten de zorgverzekeraars de mogelijkheid krijgen om voor zorg die geleverd wordt door niet-gecontracteerde zorgverleners een dermate lage vergoeding vast te stellen dat die welhaast tot een contract gedwongen worden.
Geen oplossing
Dit is natuurlijk niet de oplossing van het probleem, want zorgverzekeraars willen helemaal niet met elke zorgverlener contracteren. De oplossing van het probleem van versnippering van zorg, ondoelmatigheid en fraude zal dan ook niet worden opgelost door zorgverzekeraars meer macht te geven, maar vraagt om andere maatregelen.
• Goede screening aan de poort. Nu kan iedereen in de zorg een onderneming starten zonder over ook maar één aantoonbare kwalificatie te beschikken. Een zorgverlener zou alleen moeten kunnen declareren als aan bepaalde voorwaarden van kwaliteit, governance, deskundigheid en opleiding wordt voldaan.
• Ruimere mogelijkheden om nieuwe toetreders, gecontracteerd of niet gecontracteerd, gedurende de eerste jaren te controleren op de rechtmatigheid van de door hen ingediende nota’s.
• De mogelijkheid om bij bewezen fraude een boete op te leggen. Nu wordt hooguit het ten onrechte uitbetaalde bedrag teruggevorderd, zodat frauderen feitelijk risicoloos is.
Deze maatregelen zullen in eerste aanleg tot een hogere toetredingsdrempel leiden, maar vervolgens voor alle partijen tot veel minder controles, bureaucratie en administratieve lasten.
Verkeerd middel
Kortom: Het aanpassen van artikel 13 van de Zorgverzekeringswet is een verkeerd middel om fragmentatie, versnippering, fraude en een lage contracteergraad in de zorg tegen te gaan. Het leidt bovendien tot een onaanvaardbare inperking van de vrije artsenkeuze, waardoor het middel ook nog eens erger is dan de kwaal.
Aad de Groot
Bestuursvoorzitter DSW
Beste Aad,
Dank voor de heldere analyse. Volkomen met je eens. Diverse malen hebben we bij Interpolis voor autoverzekeringen eenzelfde discussie gehad. Eerst kon iedereen naar ieder herstelbedrijf naar keuze, met grote kwaliteitsverschillen en vaker geritsel. Daarna hebben we gezorgd voor een landelijk dekkend netwerk van geselecteerde herstelbedrijven, met enkele klantvoordelen. Maar de klant mocht altijd kiezen om naar zijn eigen garage te gaan. Diverse keren wilde een hoge (interne) bestuurder alleen nog maar natura: controleverslaving. Gelukkig ging klantbelang in die tijd altijd voor. Inmiddels heeft het contactcentrum bij autoschadebedrijven stevige targets op sturing naar een geselecteerd herstelbedrijf. Tja, het kan vergaan.
Bij Zorg is die vrije keuze nog veel belangrijker. Dat zeg ik als vrij mens en als gezondheidszorgeconoom. Houd vol alsjeblieft !
Het is vanaf den beginne de bedoeling van het toenmalige Kabinet geweest om de zorgverzekeraars de machtspositie te geven die nodig was om de zorgaanbieders te ‘knechten’. Immers, de overheid zelf was er al vele jaren niet in geslaagd om zorgaanbieders in de Haagse greep te houden. De eerste jaren na 2006 waren zorgverzekeraars nog bezig met het geschikt maken van de eigen organisatie voor deze regisseursrol maar nadien is rupsje nooit genoeg actief geworden. Waar dat toe kan leiden laat de geneesmiddelensector zien. Hopelijk zet de ontwikkeling door van toenemend inzicht in de kwalijke gevolgen van een private partij (Zorgverzekeraars als 1 van de marktpartijen) op de stoel van de rijksoverheid (marktregelaar). Tot nu toe echter gedragen ACM en NZa zich ‘politiek gekleurd’. Zorgverzekeraars mogen qua mededinging meer dan zorgaanbieders.