Maar toch schrijft Johan Lambregts in zijn blog op Skipr dat wij een ‘rem’ zijn op betere waardering van één deel van het zorgpersoneel: de verpleegkundigen. Omdat wij cao’s per zorgbranche afspreken. Voor hem is een landelijke cao voor alle verpleegkundigen beter, maar zouden vakbonden dat tegenhouden ‘met een beroep op de solidariteit’. CNV is inderdaad niet voor een aparte cao voor verpleegkundigen. Niet omdat wij dogmatisch vasthouden aan solidariteit, maar vanwege de overtuiging dat het niet in het belang is van werknemers in de zorg en ook niet van de verpleegkundigen zelf.
Harmoniseren kan
Want wat gebeurt er als we de verpleegkundigen uit de zorg-cao’s halen en daar een aparte cao voor maken? Dan nemen we de bijbehorende arbeidsvoorwaardenruimte mee en vertalen dat naar een nieuwe cao, met nieuwe loonschalen. Op dit moment zitten er echter verschillen tussen de beloning van verpleegkundigen. In het ziekenhuis verdient een verpleegkundige bijvoorbeeld meer dan in de gehandicaptenzorg. Als je dat gaat harmoniseren, gaat de ziekenhuisverpleegkundige dus salaris inleveren ten gunste van de verpleegkundige in de gehandicaptenzorg. Dat is op zich niet heel erg, als je dit kunt opvangen met wat overgangsregelingen en vooral zicht op betere afspraken in de toekomst.
De armste sector bepaalt
Lambregts gaat er vanuit dat deze zonnige toekomst er is. Dat in de toekomstige cao’s de positie van de verpleegkundigen sterker is, waardoor zij betere afspraken kunnen maken. Maar is dat wel zo? In de onderhandelingen met werkgevers zal in de verpleegkundigen-cao rekening moeten worden gehouden met de (financiële) mogelijkheden in verschillende sectoren. De werkgevers zullen geen loonstijging willen afspreken die een of meer van de zorgbranches in problemen brengt. Anders gezegd: de sector die er het minst florissant voorstaat, wordt bepalend voor de loonruimte die kan worden benut.
Solidariteit van twee kanten
In zijn betoog gaat Lambregts er ook aan voorbij dat de meeste zorg-cao’s al behoorlijk zijn toegespitst op verpleegkundigen en andere professionals in de directe zorg. Afspraken over roostering, de onregelmatige diensten en verpleegkundigen en verzorgenden in opleiding zijn opgesteld met vooral deze doelgroep voor ogen. Van medewerkers op de beleidsafdelingen, financiën, ICT, HR, facilitair en dergelijke, horen we dat deze afspraken vaak niet goed aansluiten op hun situatie. Maar die afspraken komen uit de arbeidsvoorwaardenruimte van alle werknemers. De solidariteit waar Lambregts zich tegen verzet, komt dus echt niet van een kant en levert hier dus direct voordelen op voor verpleegkundigen.
Zorg is teamwork
Het idee dat verpleegkundigen beter kunnen profiteren van de krapte op de arbeidsmarkt zonder de ‘ballast’ van de solidariteit met andere beroepsgroepen, is misschien op het eerste gezicht aantrekkelijk. Maar CNV is er niet van overtuigd dat één cao voor alleen deze beroepsgroep daadwerkelijk beter voor hen uitpakt. Verdeeldheid leidt ertoe dat je makkelijker kunt worden uitgespeeld. Wij denken dat het beter is voor verpleegkundigen om zich te blijven verbinden met alle andere collega’s in de sector, die overigens ook cruciaal zijn voor goede zorg. Dat sluit bovendien aan bij het idee dat zorg niet alleen mensenwerk is, maar ook een teamprestatie.
Joost Veldt
Bestuurder CNV Zorg en Welzijn
CNV en FNV zijn tegen nationale CAO voor verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten. CNV bestuurder meent dat brancheCAO ( voor iedereen die daar werkt ) beter is voor verpleegkundigen. Hij rechtvaardigt de verschillen in honorering van verpleegkundigen tussen de branches ( Nb het CBS onderscheidt 10 CAO’s in de sector Zorg ). Want, zo schrijft hij, “als je gaat harmoniseren moet de ziekenhuisverpleegkundige inleveren voor de verpleegkundige in andere branches”. Hoezo inleveren? Hij wenst
geen solidariteit tussen beroepsgenoten en dreigt met salarisverlaging. Nu is hij wel ondertekenaar van de huidige flinke salarisverschillen ( op hetzelfde FWG niveau ! ) tussen branches en is hij dus voor concurrentie tussen verpleegkundigen op hetzelfde functieniveau ( “verdeel en heerspolitiek?). Ook de startlonen kunnen flink verschillen, terwijl verpleegkundigen met dezelfde generalistische basisberoepsopleiding starten en er inmiddels in hun vak steeds meer netwerkzorg ofwel branche-vervaging aan de orde is. De grote vakcentrales stammen uit de vorige eeuw maar ik neem wel aan dat ze in het heden met bovenstaande eens zijn. Wonderlijk is daarom deze CNV reactie op Johan Lambregts artikel. In het jaar 2000 was de christelijke vakbond voor verpleegkundigen en verzorgenden naast NU’91 nog verbonden met de AVVV (FNV niet) om perspectieven van verpleegkundigen te bevorderen. Wat is er aan de hand met de christelijke vakbond?
Beste Peter,
Wat ik betoog is dat 1 cao voor verpleegkundigen niet automatisch een beter resultaat oplevert voor die beroepsgroep. Omdat je de solidariteit binnen de sector verruilt voor de solidariteit met de beroepsgroep. En solidariteit binnen de sector is zeker ook in het voordeel van verpleegkundigen. Dat vergeten we wel eens.
Dat ik de concurrentie zou bevorderen tussen verpleegkundigen, kan ik niet volgen. Met aparte cao’s concurreren zij juist niet om dezelfde loonruimte. Het zijn de werkgevers die met betere arbeidsvoorwaarden moeten concurreren om personeel binnen te halen/houden. Dat is dus juist in het voordeel van verpleegkundigen en hun collega’s in andere beroepen in de zorg.
Ik ben het overigens met je eens dat het onwenselijk is als er hierdoor te grote verschillen ontstaan tussen sectoren en vooral als in sommige sectoren de lonen achterblijven bij de rest.
Ik dreig niet met salarisverlaging. Ik leg alleen uit dat als je de lonen van verpleegkundigen die nu minder verdienen dan gemiddeld wilt opkrikken, dat ergens van betaald moet worden. Het komt dan uit dezelfde pot. Dus harmonisatie betekent dan dat de verpleegkundigen die nu meer dan gemiddeld verdienen, genoegen moeten nemen met wat minder ten gunste van de collega’s die minder verdienen. Dat is niet op voorhand verkeerd, maar wel iets om rekening mee te houden.
In tegenstelling tot wat je schrijft ben ik ook helemaal geen tegenstander van solidariteit binnen de beroepsgroep. Ik denk dat we ook in de gesprekken met de politiek en de werkgevers het gezamenlijke geluid kracht kunnen bijzetten door ook over sectoren heen samen op te trekken. Maar daar hebben we geen aparte cao voor nodig.
Groet,
Joost
Joost Veldt, bestuurder van CNV, noemt de zorgbranches “sectoren” binnen de sector Zorg. Hij ziet mogelijk de “spoeling” dunner worden voor al zijn leden indien er een branche-overstijgende CAO voor verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten komt. Hij vergeet dat deze beroepsgroepen buiten de sector zorg geen “spiegelcao’s” kennen zoals o.a. schoonmakers, administratieve medewerkers en horecamedewerkers die kennen. Voor hen is “marktconform” niet moeilijk af te stemmen. Hij weet dat de SER een rapport aan VWS heeft gezonden waaruit blijkt dat de verpleegkundigen en verzorgenden ( en andere groepen ) 6% en 9% achter lopen op de overheids- en markt loon ontwikkelingen. Dat vraagt niet om indexering, maar om reparatie! De vakcentrales FNV en CNV doen breed mee aan onderhandelingen en zouden dit al jaren geweten kunnen hebben. Daarom: nu zijn de verpleegkundigen c.s. aan de beurt en gaat hun loonrepatatie binnen de sector Zorg voor op andere partijen. Eerst repareren, dan pas indexeren. Een waarborg dat verpleegkundigen enz. weer “overgeslagen” zouden kunnen worden is het verbinden van deze ca 400.000 primaire zorgprofessionals. Hun eigen belang nu, met deze achterstand, zoeken is legitiem, toch?