© Jo Panuwat D / stock.adobe.com
Het Antonie van Leeuwenhoek heeft de TIL-therapie (tumor infiltrating lymphocytes) ontwikkeld; een veelbelovende vorm van immuuntherapie. Hierbij neemt de chirurg een stukje tumor af, en worden er in het lab miljarden afweercellen gekweekt. Die afweercellen worden vervolgens via het infuus toegediend aan de patiënt. De impact voor patiënten met vergevorderde uitgezaaide kanker is enorm, vertelt NKI-AVL bestuursvoorzitter Maurice van den Bosch in Zorgvisie. “Bij zo’n 40 tot 50 procent van de patiënten met een melanoom slaat de behandeling goed aan.” Bij zo’n 10 procent verdwijnt de ziekte zelfs totaal.
Unicum
Het onderzoek is mede door KWF en ZonMw gefinancierd. Doordat farmaceuten en investeerders buiten de deur zijn gehouden, worden de prijzen niet opgedreven. NKI-AVL kan het middel volgens Follow The Money voor 70.000 euro aanbieden. Terwijl het concurrerende middel Amtagvi van het Amerikaanse bedrijf Iovance Biotherapeutics 515.000 dollar per product vraagt.
Vanwege de juridische complexiteit en kosten lukte het onafhankelijke academische onderzoekers tot nu toe niet om een therapie, medicijn of behandeling richting de Europese markt te krijgen. Daarmee is de TIL-therapie van NKI-AVL een wereldwijd unicum.
EMA-aanvraag
“De inzichten van dit fundamenteel immunologisch onderzoek worden nu stapsgewijs naar de kliniek vertaald”, vertelt Van den Bosch aan Zorgvisie. Om de kennis met de Nederlandse ziekenhuizen te delen, worden er zorgverleners opgeleid.
Om het middel op de markt te krijgen, moet de European Medicine Agency (EMA) het middel goedkeuren. Hiervoor trekt NKI-AVL op met KWF. “Door dit soort hobbels samen te nemen, brengen we innovatieve doorbraken zo snel mogelijk bij de patiënt”, zegt KWF-directievoorzitter Dorine Manson tegen Zorgvisie.
Dit is natuurlijk de ideale manier van medicijnen ontwikkelen, qua kosteneffectiviteit. Maar het AVL heeft een dermate grote hoeveelheid kennis en kunde in huis dat je zoiets niet mag verwachten van algemene en zelfs academische ziekenhuizen.
.
Dus er zal toch (verder) werk gemaakt moet worden van de vergoedingsregulering, want er zijn nog steeds behandelingen die kapitalen kosten maar verhoudingsgewijs weinig opleveren, qua QALY-winst. Waarbij het patentsysteem in principe in stand gehouden moet worden, want anders stoppen de farmaceuten met R&D, en die hebben we dus ook nodig.
.
Het goede nieuws is evenwel dat de formule om een voor alle partijen faire prijs te kunnen bereken verrassend eenvoudig bleek te zijn. Zie daarvoor https://gezondezorg.org/vergoedingsregulering.