De grootste stijging vindt volgens het onderzoek plaats in de langdurige zorg, mede doordat de samenleving vergrijst. Volgens het CBP komt tegen 2060 zo’n 45 procent van de zorgkosten uit deze hoek. Dat is nu nog een derde. De vraag waar het CPB vooral op ingaat is of de oplopende zorgkosten een probleem zijn of niet.
Denkrichtingen
In een studie stipt het planbureau een drietal denkrichtingen aan hoe om te gaan met de oplopende zorguitgaven. De eerste is niet ingrijpen en daarmee de zorgkosten, de collectieve uitgaven en de collectieve lastendruk op te laten lopen. In een tweede denkrichting rept het CPB over bezuinigingen op andere overheidsuitgaven. Het laatste scenario is minder zorg collectief financieren.
Kosten en baten
Of er al dan niet sprake is van een probleem door de oplopende zorgkosten, hangt volgens de studie van een aantal facetten af. Zo is de vraag of een groter aandeel van de collectieve zorg in de economie ten koste gaat van andere bestedingen. Zo gaat er straks meer geld naar de zorg, maar verdienen we ook meer. Verder moet afgewogen worden of de baten van de zorg opwegen tegen de kosten. Dan gaat het om zaken als kwaliteit van leven, levensverwachting, betere gezondheid, doelmatigheid en de hoe de zorg te financieren. Dat moet je volgens het CPB los zien van het bbp.
Verschraling collectieve voorzieningen
Als niet wordt ingegrepen zullen mensen met een hoger inkomen een steeds groter deel van de zorgkosten op zich moeten nemen, schetst het CPB. Het planbureau merkt op dat bij bezuinigingen elders collectieve voorzieningen schraler zullen worden. Dit kan ook effect hebben op de algemene gezondheid van mensen. Verder speelt de krapte op de arbeidsmarkt de zorg mogelijk parten. Misschien moeten de lonen omhoog om voldoende handen aan het bed te houden. Daarmee nemen de kosten mogelijk verder toe.
Eigen risico
Het CPB merkt verder op dat Nederland in vergelijking met andere landen relatief hoge uitgaven aan en lage eigen bijdragen voor langdurige zorg kent. Als het eigen risico zou worden verhoogd, zorgt dit ervoor dat degene die zorg nodig hebben meer gaan betalen. De vraag is of dit wenselijk is omdat we het in onze samenleving belangrijk vonden dat de collectieve zorg toegankelijk en betaalbaar is voor alle inkomensgroepen. (ANP)
CPB geeft zeer genuanceerde beleidsmatige toelichting op stijging “zorg”-kosten in verhouding tot het BBP over 38 jaar. Nu is “Zorg” in de VWS begroting een containerbegrip en dus niet geschikt om gericht te denken. Gelukkig neemt het CPB bijvoorbeeld de langdurende zorg ( thans bekostigd Wlz?) als voorbeeld en stelt dat 45% van de kosten hier verwacht mogen worden. Bij alle stijging wordt ook opgemerkt dat de zorgverleners in deze sector onmisbaar zijn en dat de schaarste oa een betere honorering zou vergen. Nu is thans reeds duidelijk dat de structurele loonkloof bij verpleegkundigen en verzorgenden IG in 2020 reeds 9% was ( SER rapport ) en door Rutte III in 2021 met 1,13% gerepareerd werd. Nu is er geen actie door VWS aangekondigd. Deze reparatie zou vooraf behoren te gaan aan de indexering. En ook bij de komende pensioenherziening zal de betreffende kloof in pensioengrondslag ook zichtbaar zijn. Wie doorbreekt de stilte op dit dossier?