In vergelijking met andere landen blijft de arbeidsparticipatie van mensen met een beperking, chronische ziekte of psychische aandoening in Nederland achter. Slechts een klein percentage van hen slaagt erin om te (blijven) werken, terwijl velen werk wel als belangrijk beschouwen. “De scheiding tussen zorg en werk resulteert vaak in een eenzijdige benadering, waarbij mensen óf vanuit de zorg óf vanuit het werk worden begeleid, zonder dat beide werelden met elkaar communiceren”, aldus de Patiëntenfederatie Nederland.
Aandacht in de spreekkamer
In gesprek met politici van BBB, GroenLinks-PvdA, NSC en VVD en hun beleidsmedewerkers vertelden ervaringsdeskundigen over de complexiteit van de regels in de Wajong en de Participatiewet. Ook werd er bij de Kamerleden aandacht gevraagd voor werk als thema in de spreekkamer en goede begeleiding om te kunnen blijven werken tijdens en na een langdurig ziekteproces.
De patiënten- en cliëntenverenigingen vragen om een gezamenlijke inspanning die de kansen op de arbeidsmarkt vergroot voor mensen met een aandoening, bijdraagt aan bestaanszekerheid, een verbetering van kwaliteit van leven en minder verzuim- en uitkeringskosten opleveren. Daarvoor komen de partijen met drie aanbevelingen. Allereerst dient werk een vast onderwerp in de spreekkamer te worden bij diagnose, behandeling en nazorg. “Een voorbeeld hiervan is de rol van de Klinisch Arbeidsgeneeskundige in het ziekenhuis, die een brug slaat tussen arbozorg en klinische zorg.”
Toegankelijke programma’s
Daarnaast dient er ondersteuning vanuit zorg en op het werk geboden te worden. “Initiatieven zoals Individuele Plaatsing en Steun (IPS) zijn bewezen effectief bij het ondersteunen van mensen met ernstige psychische problemen om aan het werk te komen.” Zulke programma’s moeten volgens de koepels voor een bredere doelgroep toegankelijk worden, zoals mensen met een verstandelijke of fysieke beperking. Tot slot roepen Patiëntenfederatie Nederland, MIND en Ieder(in) politici op om het voor iedereen met een uitkering mogelijk te maken de stap naar betaald werk te zetten. “Mensen die vanwege hun beperking geen volledige werkweek kunnen werken, kunnen zich vaak niet uit de uitkering werken.”
De Patiëntenfederatie becijfert dat mensen met de huidige vrijlating nu van elke euro die zij bijverdienen 15 cent mogen houden. “Dit is bitter weinig als je bijvoorbeeld wekelijks 12 uur werkt tegen het wettelijk minimumloon. Dan komt dit neer op maandelijks 80 euro bovenop je bijstandsuitkering. Je komt zo nooit aan een wettelijk minimumloon per maand. Kortom, het moet voor iedereen met een beperking mogelijk zijn om de stap naar betaald werk te zetten.”
