Dat ziekenhuizen het aantal verpleegkundigen als basis moeten nemen om het aantal IC-bedden te bepalen, is wereldwijd gezien bijzonder. In Amerika bijvoorbeeld wordt het aantal bedden bepaald door het aantal intensivisten. Volgens de medische richtlijnen moet er 3,5 fte aan IC-verpleegkundigen en een passend aantal intensivisten zijn om een IC-bed continu open te houden.
Kwaliteit als maatstaf
In juni vorig jaar heeft de Tweede Kamer ingestemd met een motie om de basis IC-capaciteit te verhogen naar 1150 bedden. Dat getal is gebaseerd op een schatting die de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC) na de coronacrisis heeft gemaakt. Tijdens covid is veel verder opgeschaald naar 1700 IC-bedden, maar dat is ten koste gegaan van de kwaliteit van zorg en ziekenhuizen moesten de zorg op andere afdelingen afschalen. “Dat zijn twee zaken die wij niet meer willen”, zegt voorzitter van de NVIC Iwan van der Horst. “We willen kwaliteit kunnen leveren. We willen zowel drukte als rust op een ordentelijke manier opvangen.”
Onderwerp van gesprek
Het verschil tussen de gewenste 1150 en de huidige 900 is best fors. En dat kan een probleem worden tijdens de wintermaanden als er meer influenza is en helemaal als er een nieuwe pandemie komt. Het gat van 250 IC-bedden is momenteel onderwerp van gesprek bij verschillende partijen, zoals het ministerie van VWS, de zorgverzekeraars, de NFU en de NVZ. Of er financiële ruimte komt, wordt binnenkort duidelijk
Duobaan als oplossing
De NVIC heeft samen met de beroepsvereniging van IC-verpleegkundigen, V&VN IC, een plan bedacht voor als die financiële ruimte er komt. Dat plan is gebaseerd op lessen die in de coronaperiode zijn geleerd. Van der Horst wil graag naar een hybride model, waarin verpleegkundigen duobanen, of combifuncties, vervullen. Een verpleegkundige werkt dan bijvoorbeeld zowel op de IC als op de spoedeisende hulp of vervult management-, onderwijs- of onderzoeksfuncties. In de zomer kunnen de IC-verpleegkundigen bijvoorbeeld op vakantie, in de herfst worden de functies gecombineerd en in de winter, tijdens de piek, werken ze allemaal op de IC.
Tussen meer en minder in
Hoeveel beschikbare IC-bedden er moeten zijn, is een dilemma dat vooral naar voren kwam in coronatijden toen het aantal IC-bedden een van de redenen was van de langdurige lockdowns. Voor corona werd vooral naar efficiëntie gekeken. Het was altijd ‘minder, minder, minder’, ook omdat er al jarenlang steeds minder mensen op de IC komen te liggen en de behandelduur afneemt. “Maar met de kennis van nu, na covid, lijkt me dat niet de goede instelling”, zegt Van der Horst. “Nu is almaar meer, meer, meer ook niet goed, want het budget dat daarmee gepaard zou gaan, kan dan niet ingezet worden op andere plekken in de zorg.”
Hoge bezetting levert ziekenhuis geld op
Het idee van duobanen voor IC-verpleegkundigen komt ook tegemoet aan de complexe financiële situatie waar ziekenhuizen mee te maken hebben bij de bezetting van IC-bedden. Ziekenhuizen krijgen geld op basis van het aantal IC-patiënten, maar ook bij een lage bedbezetting worden kosten gemaakt voor bijvoorbeeld het personeel.
Lees meer over de oplossing met duale banen voor IC-verpleegkundigen in Maastricht UMC+ op Zorgvisie.
Het idee van hybride functies is een prima idee. Maar is het een reële wens om 1700 IC-bedden te kunnen realiseren met behoud van alle andere ziekenhuiszorg? In deze tijd van grote personeelstekorten en ook zonder pandemie sterk oplopende zorgkosten? Ik denk het niet.