Bij eerder onderzoek is niet naar alle schadelijke stoffen gekeken die vrijkomen bij staalproductie, schrijft NRC. De effecten op onder meer vroeggeboorte, niet-fatale hartaanvallen en diabetes type 2 zijn buiten beeld bleven.
Sleuren aan cijfers
Wat de exacte gezondheidsschade voor inwoners van de IJmond (gemeenten Velsen, Beverwijk en Heemskerk) is, kon de expertgroep nog niet vaststellen. Cijfers van Tata Steel ontbreken. De cijfers zijn er wel, “maar we moeten eraan sleuren”, zegt Levi. “We horen bijvoorbeeld dat ze op de website staan, maar daar zijn ze goed verstopt. Of dat juristen er nog naar moeten kijken, of dat ze moeilijk te interpreteren zijn. Laat ons dat zelf beoordelen, denk ik dan.”
Levensverwachting
Wat al wel duidelijk is, dankzij jarenlang onderzoek, is dat de gezondheid van mensen in de omgeving IJmond slechter is dan in de rest van Nederland. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) rapporteerde vorig jaar dat de levensverwachting in die regio 2,5 maand korter is en dat bewoners meer kans hebben op onder meer longkanker en astma.
Verduurzamingsplan van 2 miljard
Na het RIVM-rapport kwam er een verduurzamingsplan: Tata Steel zou kunnen stoppen met steenkool en staal gaan maken met aardgas en later waterstof. Dat is beter voor het milieu en de gezondheid van omwonenden. De uitvoering van die plannen kost echter minstens 2 miljard euro, en het bedrijf wil dat de overheid daar aan bijdraagt. “Wat ik zelf een leuk idee vind”, zegt Levi hierover. “De overheid kan een soort garantie bieden door te zeggen dat Tata Steel vast met de voorbereidingen kan beginnen omdat het met de vergunningen wel goed komt – en zo niet, dat de overheid dan risicodrager is.”
Vertrouwen
Het is tijd voor daadkracht en initiatief vanuit zowel overheid als Tata zelf, vindt Levi. Ondanks het moeizame contact met Tata en het feit dat de gezondheidsklachten van burgers jaren zijn genegeerd, heeft hij er vertrouwen in dat de adviezen van de Expertgroep worden opgevolgd. “De reacties van gesprekspartners waren eigenlijk allemaal positief, ook van Tata Steel zelf. De grootste vraag is: wil de overheid investeren? Als maar niet gewacht wordt op een nieuw kabinet. Dit kan niet nog maanden duren.”
