Het kabinet gaat de huidige vaste eigen bijdrage in de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) vervangen door een inkomens- en vermogensafhankelijke eigen bijdrage (ivb) per 1 januari 2027.
Schoonmaaksubsidie
Het huidige vaste abonnementstarief (nu 21 euro per maand) voor thuishulp en andere vormen van maatschappelijke ondersteuning hangt gemeenten als jaren als een molensteen om de nek. Er wordt veel meer gebruik gemaakt van de regeling dan bij de invoering in 2019 werd verwacht. En er wordt vooral gebruik van gemaakt door mensen met een hoger inkomen, die op die manier niet naar draagkracht meebetalen. Een schoonmaaksubsidie voor de rijken, hebben de gemeenten de regeling ook wel genoemd.
Minimale bijdrage
Met de invoering van een inkomens- en vermogensafhankelijke eigen bijdrage wil het kabinet de druk op voorzieningen vanuit de Wmo verminderen. Vanaf 2027 wordt de regel: hoe hoger het inkomen en vermogen, hoe hoger de eigen bijdrage. “Dit betekent dat alleenstaanden met een inkomen tot circa 24.500 euro per jaar niet meer betalen dan de minimale bijdrage van 23,60 euro per maand. Voor meerpersoonshuishoudens gaat het om een inkomen tot circa 34.000 euro per jaar”, zo is nu al te lezen op de website van VWS.
De eigen bijdrage loopt vanaf deze inkomensgrenzen op tot maximaal 328 euro per maand. Deze maximale maandelijkse bijdrage geldt voor alleenstaanden met een jaarinkomen vanaf circa 61.000 euro en voor meerpersoonshuishoudens met een jaarinkomen vanaf circa 70.500 euro.
Gemeenten kunnen naar eigen inzicht besluiten dat één of meerdere groepen op basis van hun inkomen geen eigen bijdrage hoeven te betalen. Wanneer iemand financieel in de knel zit, kan de gemeente ook op individueel niveau iemand vrijstellen van de eigen maandelijkse bijdrage, aldus VWS.
Niet indienen
De Raad van State adviseerde het kabinet overigens in september 2024 om het wetsvoorstel voor een inkomensafhankelijke eigen bijdrage niet in te dienen. De Raad van State stelde dat het “niet duidelijk is waarom het wetsvoorstel een duurzame oplossing biedt. Het fors gestegen beroep (op de Wmo, red.) wordt hiermee immers slechts voor een deel geredresseerd. Bovendien wordt het stelsel in korte tijd opnieuw gewijzigd.”
Maximale eigen bijdrage te laag
Eerder maakte ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten ook bezwaar tegen het voorstel van toenmalig staatssecretaris Maarten van Ooijen. De gemeenten vonden de voorgestelde maximale eigen bijdrage te laag voor de hoge inkomen.