Compagnon ziet de sector door de groeiende vraag flexibiliseren. Zo steeg het aantal zzp’ers dat werkzaam is in de zorg van 48.000 in 2020 naar 56.500 in 2021, een stijging van 18 procent. Tegelijkertijd daalt echter de instroom van jonge zorgprofessionals, mede ingegeven door een tekort aan stageplekken en/of lastige onboarding door de coronacrisis.
Oude structuur
“Alle vormen van instroom die voorheen niet mogelijk waren, waren dat door de coronacrisis in één keer wel”, zegt Frank Roders, Directeur van Compagnon. “Rigide protocollen werden geparkeerd zonder de veiligheid en het algehele welzijn in gevaar te brengen, waardoor de productiviteit steeg. Steeds meer zorginstellingen vallen echter terug op hun oude structuur en systemen. Zaken die een jaar geleden nog konden, kunnen nu helaas niet meer.”
Vergrijzing
Hierdoor neemt de vergrijzing verder toe. Zo daalde het aantal zorgprofessionals jonger dan 40 jaar in één jaar tijd van 45 procent naar 40 procent. “De zorgsector ontgroent in rap tempo”, legt Roders uit. “Waar met name zij-instromers en herintreders de weg terug vonden naar de zorg, is het tegenovergestelde het geval bij jongeren. Vooral de instroom vanuit het mbo zien we de afgelopen jaren sterk teruglopen. Dit kan op zowel de korte als de lange termijn grote gevolgen hebben voor het duurzame aanbod in de sector. Als deze trend zich de komende jaren voortzet, is er sprake van alarmfase 1 voor beleidsmakers, onderwijsinstellingen én werkgevers.”
Goed dat, wat we overigens al langer weten, het aantal beschikbare verzorgenden IG, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten VEEL te laag is! Door het containerbegrip “zorgprofessionals” te gebruiken zijn de getallen in dit alarmbericht niet operationeel van aard. Ontgroening en vergrijzing, daarbij een sterk groeiend aantal zzp-ers en derhalve een arbeidsmarkt met 4 tot 8 vacatures voor sollicitanten wordt ons weer voorgehouden. Kritiek heeft deze auteur op kwaliteitseisen ( “rigide protocollen” ) die nog steeds aan deze beroepsuitoefening worden gesteld. Naar mijn mening biedt deze kwantitatieve bijdrage aan ons aller “probleem” geen nieuwe feiten en zeker geen oplossingen. Noem beroepen bij de naam en niet als “capita” en investeer in deze ( internationale ) beroepen!
Dat de situatie op de arbeidsmarkt van zorg en welzijn niet rooskleurig is mag bekend zijn. En mensen doordringen van de urgentie van de problematiek is ook prima. Maar dit soort berichten vol algemeenheden en halve of hele onwaarheden helpt ons zeker niet.
Als het gaat om de instroom van jonge zorgprofessionals dan zie je verschillen in de verschillende opleidingen. Bijvoorbeeld; de gediplomeerde uitstroom daalt bij de opleiding verzorgende maar stijgt bij diverse welzijnsopleidingen. In totaal leveren de opleidingen van zorg en welzijn in de afgelopen jaren juist méér gediplomeerden af, de totale instroom op de arbeidsmarkt stijgt dus juist.
Ook als je kijkt naar de instroom in de zorgopleidingen zie je een genuanceerd beeld maar in totaal een stijging van de instroom en dus op termijn een stijging van de instroom op de arbeidsmarkt. Niet dat alle personele problemen daarmee opgelost worden en het aanbod sluit zeker niet altijd aan op de vraag maar er liggen zeker kansen en mogelijkheden.
Dan die stijging van de ZZP’ers, klinkt alarmerend, die 18% stijging. Maar als je het afzet tegen het aantal medewerkers dan is de stijging in een jaar maar ongeveer een half procentpunt. Dat klinkt toch anders. Los van het feit dat een flexibele arbeidsmarkt heel wat meer factoren kent dan de ZZP’ers en los van de discussie of flexibilisering een kwalijke zaak is of juist goed. Het is mij ook niet duidelijk waarom de ZZP’ers in dit artikel aan de instroom op de arbeidsmarkt wordt gekoppeld?
Mensen die behoefte hebben aan arbeidsmarktcijfers kunnen terecht op het dashboard van het landelijke onderzoeksprogramma https://dashboards.cbs.nl/v3/AZWDashboard/ of op de dashboards van de regionale werkgeversorganisaties.