Nederland geldt internationaal als voorloper op het gebied van waardegedreven zorg. Hoe dat komt? Een combinatie van een cultuur van gemeenschappelijkheid, een bescheiden schaal met korte lijnen en een betalingssysteem dat de deur naar ketenzorg opent, denkt hoogleraar en value based healthcare-grondlegger Elizabeth Teisberg.
Teisberg is momenteel in Nederland voor een aantal werksessies, die bedoeld zijn om de Value Agenda aan te scherpen die in 2017 onder leiding van Michael Porter –met wie Teisberg het waardegedreven manifest ‘Redefining Healthcare’ schreef- werd opgesteld. Samen met zo’n 25 beslissers in de Nederlandse zorg werden zes actiepunten geformuleerd op het gebied van onder meer leiderschap en cultuur, integratie van zorg, universele uitkomstmaten, gebundelde betalingen en keuzevrijheid voor de patiënt.
Impact
In een eerder interview met Skipr identificeerde Teisberg al enkele belangrijke uitdagingen en hindernissen voor de doorontwikkeling van VBHC. Om blijvende impact te hebben is het volgens Teisberg zaak dat bewezen succesvolle innovaties nu de stap naar opschaling zetten. Obstakels in dit verband zijn het ontbreken van een infrastructuur die het meten van relevante patiëntgebonden uitkomsten mogelijk maakt. Ook een selectieve interpretatie van de VBHC-systematiek, met name een eenzijdige financiële focus, vormt volgens Teisberg een sta in de weg.
Niet opknippen
Maar uit het Nederlandse voorbeeld kunnen volgens Teisberg ook enkele positieve condities gedestilleerd worden. Gevraagd naar de reden van de Nederlandse koppositie op het gebied van waardegedreven zorg, refereert ze aan de overstap van de diagnose behandeling combinaties (dbc’s) naar de meer integrale bekostiging in de vorm van DOT’s. “De aanpassing van het betalingssysteem in Nederland nu bijna tien jaar geleden heeft een ruimere cycle of care mogelijke gemaakt”, stelt Teisberg. “Het probleem dat internationaal vrijwel overal speelt is dat de zorg in steeds kleinere stukjes wordt opgeknipt. Door dbc’s samen te voegen heeft Nederland een stap richting gebundelde betalingen gezet. Dat heeft weer ieders bereidheid vergroot om zorg te zien als een collectieve inspanning rond de patiënt.”
Schotten
“Veel landen maken een juridisch onderscheid tussen allerlei soorten zorg. Daarmee creëer je schotten. Het doorbreken van zulke schotten met nieuwe financieringsarrangementen nodigt uit tot innovatie. Als je alleen maar binnen de schotten innoveert krijg je beperkte verbeteringen. Echte verbetering worden pas mogelijk als je behandelaars in de gelegenheid stelt om over de schotten heen te bewegen.”
Gezamenlijke aspiratie
Schaal is wat Teisberg betreft ook een factor in het Nederlandse succes. “Er is meer communicatie en dat is van cruciaal belang om dit soort veranderingen in gang te zetten.” Daarbij kent Nederland een weinig hiërarchische cultuur, die sterk gericht is op overleg en consensus. “Ik zal niet beweren dat ik deskundig op dit gebied”, reageert Teisberg. “Maar het klinkt logisch dat er een grote culturele component is. Je hebt een gezamenlijke aspiratie nodig voor dit soort veranderingen. Als je een gevoel van solidariteit en gemeenschappelijkheid hebt, dan kun je doelen formuleren die mensen samen brengen.”
Ondernemingsklimaat
Collega-hoogleraar Scott Wallace, met wie Teisberg op haar standplaats Austin nauw samenwerkt, ziet deze cultuur ook weerspiegelt in een relatief sterk ontwikkeld ondernemingsklimaat in de zorg. “De Nederlandse klinische gemeenschap telt veel ondernemers”, aldus Wallace. “Er leeft een geest van vernieuwing en transformatie die zelfs een klein beetje aan Silicon Valley doet denken. Daardoor zijn vernieuwing en transformatie ook meer onderdeel van het hele zorgproces. Als ik Nederlandse beslissers spreek proef ik daarnaast ook een sterk gevoel van verantwoordelijkheid voor de directe omgeving. Dat is belangrijk. Transformaties beginnen niet op nationaal niveau, maar zijn het product van heel veel lokale initiatieven.”
Value Institute
Na eerder op Harvard en Darthmoor College actief te zijn geweest is Teisberg sinds medio 2016 executive director van het Value Institute for Health and Care, onderdeel van de Dell Medical School aan de University of Texas in Austin. Het instituut ontwikkelt tools en strategieën om VBHC in de praktijk te implementeren. Wallace is als managing director en associate professor verbonden aan het instituut.
Lees verder: ‘Achter waardegedreven zorg klopt een warm hart’
Skipr sprak Elizabeth Teisberg en Scott Wallace tijdens het innovatiefestival SXSW 2019, dat van 8 tot en met 17 maart in Austin werd gehouden. Teisberg is op 17 en 18 april in Nederland in het kader van het VBHC Prize Event 2019. Naast de uitreiking van de VBHC prize verzorgt ze ook een werksessie.
