Hoe vroeger hoe beter én hoe goedkoper. Dat is de uitkomst van het onderzoek naar de kosteneffectiviteit van de preventie van pedagogische en psychologische problemen door de jeugdgezondheidszorg. Dat blijkt uit een donderdag gepubliceerde studie, uitgevoerd in opdracht van branchevereniging van zorgondernemers ActiZ en GGD Nederland.
Uit verschillende projecten blijkt dat investeringen in de jeugdgezondheidszorg zich 3 tot 50 maal terugbetalen. Het onderzoek is uitgevoerd door Bert Prinsen en Paul Dam in opdracht van ActiZ en GGD Nederland.ActiZ en GGD Nederland overhandigen het rapport donderdag aan Vereniging Nederlandse Gemeenten (VGN).
Aanleiding isonder meer de ontwikkeling van het nieuw jeugdzorgstelsel en de decentralisatie waardoor gemeenten een steeds grotere verantwoording krijgen op dit gebied. Het rapport geeft zes voorbeelden van preventieve programma’s. Dit biedt concrete handvatten aan gemeenten hoe zij de zorg voor kinderen en gezinnen “eerder, sneller, effectiever en daardoor beter” kunnen realiseren. Belangrijk aspect is dat gemeenten hiermee op termijn goedkoper uit zijn. De nadruk in het rapport ligt op moderne jeugdgezondheidszorgactiviteiten en de uitgangspunten van het nieuwe jeugdstelsel, zoals: zeer vroege preventie van problematiek, directe preventieve hulp bij beginnende problematiek en systematisch georganiseerde groepsgerichte preventie bij specifieke problemen.
Preventieve programma’s
Een vroegtijdige begeleiding van aanstaande moeders in risicovolle omstandigheden levert bijvoorbeeld een economisch rendement op van 20 procent. Dit blijkt uit het programma VoorZorg. En ziekteverzuim op school en schooluitval zijn doeltreffend te verminderen met sociaal-medische advisering van zieke leerlingen; het programma M@ZL levert een vijfvoud op van wat deze interventie kost. Een ander genoemd voorbeeld is het behandelprogramma voor kinderen met obesitas en hun ouders Door Dik en Dun. Dit levert het vijftigvoudige op van wat het kost.
Samenwerking
Onderzoeker Bert Prinsen: “De voorbeelden laten zien dat je met een effectieve aanpak, uitgevoerd door zelfstandige, deskundige JGZ-professionals en hun directe samenwerkingspartners tussen de 3 en de 50 euro terugverdient van elke geïnvesteerde euro. We roepen gemeenten daarom op werk te maken van preventie van psychosociale en pedagogische problemen door te investeren in ondersteuning bij gezond en veilig opgroeien. Preventie lost de problemen van mensen op en leidt op termijn tot beperking van benodigde budgetten.”
“De maatschappelijke opbrengsten waar deze studie op wijst, zijn alleen te realiseren met een robuuste inzet van de jeugdgezondheidszorg”, zegt ActiZ-directeur Aad Koster in zijn blog op Skipr. “De jeugdartsen, jeugdverpleegkundigen en pedagogen van de JGZ/het consultatiebureau, genieten van oudsher het vertrouwen van opvoeders en kinderen. Het consultatiebureau, maar ook de JGZ op latere leeftijd, is bij uitstek de gelegenheid waar problemen in een vroeg stadium gesignaleerd en aangepakt kunnen worden. Samen met het onderwijs, de huisarts, de peuterspeelzalen en de kinderopvang is de JGZ in staat om gezinnen de juiste steun-op-maat te kunnen bieden.” En “Duurzaam jeugdbeleid investeert dus in de opbouw van een goede infrastructuur van mensen die elkaar helpen en van jeugdgezondheidszorg die verbinding heeft met eerstelijnszorg en gespecialiseerde zorg. Op die manier kunnen al deze partijen de gemeenten ondersteunen in de decentralisatie van de zorg voor jeugd.”
