Beeld: KRO-NCRV
De kritiek op ChipSoft, met afstand de grootste leverancier van ziekenhuisinformatiesystemen in Nederland, zwelt al langere tijd aan. De samenvatting van het rapport van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) was eerder al aanleiding om de torenhoge winstmarges ter discussie te stellen. Ook de verouderde en gesloten systemen speelden daarin een rol.
Angst voor wraak
De 2Doc-documentaire Dodelijke zorg doet daar nog een flinke schep bovenop. De makers hebben met ruim vijftig mensen gesproken, onder wie artsen, ziekenhuisbestuurders, IT’ers en voormalige medewerkers van ChipSoft. De meesten van hen blijven anoniem, uit angst voor wraakacties van de epd-leverancier. Dat ChipSoft er niet voor terugschrikt om ziekenhuizen en oud-medewerkers die met kritiek naar buiten treden, aan te pakken blijkt uit voorbeelden in dezelfde documentaire. Bovendien zou er zwijgplicht zijn opgenomen in contracten op straffe van boetes tot wel 50 duizend euro.
Sterfgevallen
Het zijn dan ook veelal acteurs die in beeld komen om de forse beschuldigingen te uiten. Zij melden dat het gebrekkige systeem van ChipSoft voor levensgevaarlijke situaties zorgt. Dat zou onder meer komen door de medicatiemodule en het feit dat door een gebrek aan koppelingen informatie moet worden overgetypt, waardoor fouten ontstaan. Doordat computersystemen niet aan elkaar gekoppeld zijn, vallen mogelijk honderden doden per jaar, stelt de documentaire. Harde cijfers over het aantal doden door de ondeugdelijke software ontbreken echter, omdat die nergens worden geregistreerd.
Bodemloze put voor zorggeld
Harde cijfers zijn er wel over de torenhoge winsten die ChipSoft boekt, met marges tot 50 procent. De aanschaf van het ChipSoft-systeem is met prijzen rond de 20 miljoen euro al fors. Daar komen de kosten voor onderhoudscontracten, cursussen en extra diensten nog bij. Terwijl het bedrijf, getuige de bijdrages van oud-medewerkers, zelf minimaal investeert om een deugdelijk systeem te leveren. ChipSoft wordt in de documentaire omschreven als een bodemloze put waar ziekenhuizen eindeloos zorggeld in storten. Het maakt zich bovendien schuldig aan misbruik van zijn ijzersterke positie in de markt en intimidatie.
Niet illegaal
De makers van de documentaire hebben uiteraard om een reactie gevraagd aan ChipSoft, maar kregen geen antwoord op hun vragen en ontvangen slechts een summiere algemene verklaring. Dodelijke zorg benadrukt dat ook andere leveranciers, zoals het Amerikaanse Epic, zich schuldig maken aan het rekenen van torenhoge prijzen voor matige systemen. Bovendien is de handelswijze van ChipSoft niet illegaal. Zorg-ict is tenslotte overgeleverd aan de markt en een informatiesysteem is geen medisch hulpmiddel, waardoor het niet aan kwaliteitseisen gebonden is.
Oproep voor overheid
Aangezien overstappen naar een andere leverancier enorm ingewikkeld en kostbaar is en ook andere systemen kostbaar en gebrekkig zijn, kan de marktwerking het probleem niet oplossen, is de strekking van de documentaire. Jan Hazelzet, een van de weinigen die herkenbaar in beeld komt, roept de overheid dan ook op om in te grijpen. “Overheid, je weet wat je moet doen, dwing het af en gebruik je doorzettingsmacht.”
2Doc: Dodelijke zorg is donderdagavond 15 september om 22:20 uur te zien op NPO2
De uitzending schetst een onthutsend beeld over de prijskwaliteitverhouding c.q. winstmarges van het Hix-systeem. Maar ook op punten een ongenuanceerd beeld:
.
* De Rijksoverheid heeft een zeer slechte ’track record’ als het gaat om zelf computersystemen ontwikkelen. “De markt” zal dus altijd een grote rol blijven spelen.
* Dat het interdisciplinaire/transmurale EPD nooit van de grond gekomen is, is in eerste instantie te danken aan de opstelling van de LHV destijds, die gevolgd werd door de politiek (de motie-Tan c.s.). Dat wordt wel genoemd, maar vervolgens worden toch een aantal voorbeelden getoond waarbij mensen gezondheidsschade hebben opgelopen door het ontbreken van zo’n EPD.
* De sterk stijgende zorgkosten komen voornamelijk door de vergrijzing (de kosten lopen exponentieel op met de leeftijd), een slecht voedings- en beweegpatroon, zeer hoge prijzen van sommige behandelingen en specialisten die nog in maatschappen werken.
.
Hoe nu verder? Dat is niet makkelijk, maar de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen zou kwaliteitscriteria moeten opstellen voor de ziekenhuisinformatiesystemen (ZIS), en zelfs de primaire onderhandelingspartner tegenover ChipSoft en andere softwaremakers moeten worden. De krijg je weer iets van een gelijk speelveld.
.
Verder zou in Nederland een zogeheten winstmargeafhankelijke vennootschapsbelasting ingevoerd moeten worden. Nu hebben we twee VB-tarieven: t/m € 395.000 winst 15%, daarboven 25,8%, onafhankelijk van de winstmarge.
.
Dat prikkelt niet om een redelijke winstmarge te hanteren. Winstmargeafhankelijke percentages doen dat wel.
“Specialisten die nog in maatschappen werken” als oorzaak van de hoge zorgkosten? Echt? Die stelling durf je aan?
Specialisten werken niet meer in maatschappen. Die bestaan als entiteit helemaal niet meer. En daarbij, onze RvB heeft ons voorgerekend dat ze ons in loondienst helemaal niet kunnen betalen. Niet met gelijkblijvende productieafspraken die het ziekenhuis (niet de dokters!!) maakt met de verzekeraars.
Je poogt als orakel over te komen, maar op dit punt sla je de plank echt volledig mis.
@Hippocratez —
* Dat ik zaken benoem maakt nog niet dat ik mezelf als orakel beschouw.
* Dat de maatschappen tegenwoordig anders heten en iets anders zijn ingericht (medisch specialistische bedrijven) doet nauwelijks terzake. Ik gebruik de oude term omdat die beter ingeburgerd is.
* Productieprikkels kun je ook inbouwen in loondienstovereenkomsten.
* Er zijn veel meer redenen om specialisten in loondienst te willen hebben: zie https://gezondezorg.org/arbeidsverband.
* Het is niet voor niets dat ik de maatschappen als laatste noem in mijn rijtje zorgkostenopdrijvende factoren (die niet volledig is).
@Frank Conijn je ideeen zijn werkelijk op oude gronden gebaseerd.
1. De ziekenhuizen maken productieafspraken met de verzekeraars. Niet de dokters. Als wij de productiedoelen niet halen, komen de ziekenhuizen geld tekort in de begroting.
Graag een reactie hierop hoe de dokters hierdoor kostenopdrijvend werken?
2. Als dokters in een dienstverband onbetaalbaar zijn voor een ziekenhuis om de productiedoelen te halen, hoezo zijn de dokters in vrije vestiging dan oorzaak voor de onbetaalbare kosten?
Graag ook hierop een reactie.
Verder, wij dokters willen ons ook helemaal niet met juridische zaken bezig houden, maar we moeten wel als wij in onze praktijkvoering bedreigd voelen om die uit te voeren zoals we doen. Onze ondernemening wordt ons onteigend als we niet oppassen en daar passen we voor. Als iedereen met ideeen en meningen die volstrekt niet meer overeenkomen met de werkelijkheid zich nou eens met andere zaken ging bezig houden dan in welke vorm een dokter zijn/haar praktijk uitoefent kunnen wij ons daar ook echt op focussen.
Er is zo veel afgunst. Er zijn verkeerde ideeen en meningen. Er zijn meningen die op ouderwetse achterhaalde concepten gefundeerd zijn en niet meer kloppen in de huidige tijd.
Voor het geld waarvoor ik midden in de nacht een operatie sta te doen komt een loodgieter of installateur overdag niet eens meer voor voorrijden. Leg mij dan eens uit dat ik echt te veel verdien!
“Voor het geld waarvoor ik midden in de nacht een operatie sta te doen komt een loodgieter of installateur overdag niet eens meer voor voorrijden.”
.
FC: Dat maakt overduidelijk dat je er geen probleem mee hebt de zaken zwaar te overdrijven, zo niet gewoon onzin uit te kramen. Tezamen met dat ik op mijn website overduidelijk maak dat geïnvesteerde bedragen in goodwillovername gecompenseerd moeten worden, stop ik met deze discussie. Fijn weekend.
Nogmaals: je doet stellingen die je niet onderbouwt. Het zijn meningen en uitspraken die het altijd goed doen in de publieke opinie. Het zijn meningen die op oude aannames gedaan zijn. Uyt den ouden doosch komen.
Ik weet niet welke vete je met wie uit te vechten hebt of waar je afgunst vandaag komt, maar het raakt kant noch wal.
Nogmaals: je doet stellingen die je niet onderbouwt. Het zijn meningen en uitspraken die het altijd goed doen in de publieke opinie. Het zijn meningen die op oude aannames gedaan zijn. Uyt den ouden doosch komen.
Zeer herkenbaar verhaal. En schandelijke praktijk.
Fijn dat dat eindelijk eens aan het licht wordt gebracht.